Sûnder garânsje

27.

‘Ik ha hjir sa'n pine, sa ûnder it boarst lâns en dan lûkt it nei achteren troch. En wurch, o sa wurch. Hawwe jimme dat ek?’

De oare beide froulju knikten begripend. ‘O ja.’

‘Jo wurde alle dagen in bytsje wurger,’ sei de âldste. ‘By my is it sa dat ik my oan 't begjin fan 'e wike wol aardich fiel, mar alle dagen dy bestrieling dat nimt fan jin. Oan 'e ein fan 'e wike bin ik dan bekôf. Geastlik ek. Yn it wykein kin ik wat útrêste en dan begjint it moandei wer

[p. 102]

op 'en nij.’

‘Hoe lang moatte jo noch?’

‘Noch ienentweintich kear en jo?’

‘Ik noch achttjin en dan moatte jo noch santjin,’ sei se tsjin nûmer trije, ‘want jo wiene my ien dei foar.’

De oare knikte. ‘Der komt gjin ein oan. Ha jim ek sa'n lêst fan 'e earm? Ik kin neat mei de rjochterearm, hy is sa stiif dat ik net iens stofsûgje kin, dat docht myn man.’

‘Dogge jo de oefeningen wol?’

‘Jawol.’

‘Alle dagen? En tsien kear?’

‘Ek dat, mar it helpt neat. Ik moat no alles mei de linkerhân dwaan en dat giet like ûnhandich.’

De âldere frou die in taast nei har tas en helle dêr in blêd út. ‘Sjoch, ha ik foar jim meinommen. Der stiet in artikel yn oer it Moermandieet. Myn muoike hat it dêrmei oprêden. De dokters hiene har al opjûn. Ja, sy hie wat oars as ús, hear. Gjin boarstkanker, mar termkanker.’

De jongste fan 'e trije naam it blêd oan. ‘Moermandieet, dan moatst bitesop drinke net? En gjin kofje. No, ik wol alles wol opjaan, mar myn kofje nimme se my net ôf.’

‘Drinke jo noch kofje?’ reagearre de oare kjel. ‘Dat is hiel ferkeard, dat meie wy perfoarst net ha. Wy moatte wol in soad drinke, mar gjin kofje. Ik krij noait mear kofje. Ik drink tee en oars wetter, twa liter deis. Dat moat om it radio-aktive guod út 'e lea fuort te spielen. Mei ik dat blêd ek even? Kin 'k it even mei nei hûs ta krije? Ik fiel wol foar it Moermandieet. Ik wol alles wol dwaan om...’ Se swei.

‘...yn libben te bliuwen,’ makke Hilda foar harsels de sin ôf. Dy froulju wiene ek bang, wist se. Deabenaud. Se moasten deselde eangst fiele as sy, dy eangst dy't sa min ûnder wurden te bringen wie, mar dy't gjin minút by jin wei wie.

Hilda skode ûnrêstich hinne en wer op 'e stoel. ‘Net nei

[p. 103]

harkje,’ hie Freark lústere doe't se krekt yn 'e wachtkeamer sieten. ‘Stomme geiten. Hjir, lês mar wat.’ Hy hie har in ‘Story’ yn 'e hannen treaun en foar it each lies se dêr ek yn, mar de ellinde fan de wachtkeamer gong dwers troch it blêd hinne. Se fielde har hjir net op har gemak yn dizze grutte romte, dêr't pasjinten kamen en giene. Bûten de froulju, dúdlik lotgenoaten - dy't har by it ynkommen even oansjoen hiene mei in blik fan: In nijeling. Wat soe dy ha? Fertel it mar fanke - sieten dêr noch twa manlju en in jonge, dy't swijend en foar it each ferduldich wachten oant se oan bar wêze soene. De doar gong iepen en in broeder skode in bêd deryn dêr't in úttarde frou op lei. In tryst lyts protsje minske yn in rôze nachthimd, dêr't in pear tinne wite earmkes helpleas ta'n út stutsen. Hilda fielde in wee gefoel yn 'e mage en moast in pear kear slokke.

‘Carry Tefsen,’ wiisde Freark. ‘Moaie foto, fynst net?’ Se knikte sûnder nei it blêd te sjen.

‘Wy binne no gau oan bar, tink ik.’

‘Ja,’ sei se automatysk. Har eagen folgen it bêd dat wei waard om 'e hoeke. Doe kaam der in assistinte dy't immen oprôp. Ien fan 'e trije froulju gong oerein en waard in klaaikeamer yn loadst. De oare twa setten it ûnheilspetear fuort. Hilda ferskûle har wer achter de Story, mar hoe't se ek besocht te lêzen, wurden as chemo-kuer en cytostatica fermongen har mei de kommer en kwel-ferhalen oer tv-stjerren. Se seach even fansiden. Freark siet dêr, uterlik like kalm as thús foar de tv. Hy fielde har blik, kniep even yn har earm. ‘'t Komt wol goed,’ lústere er.

Wat reden hie se har hjir sa eangstich te fielen? It bestrieljen sels soe se ommers neat fan fernimme. Se fielde hoe't de blûze har oan 'e lea plakte en tagelyk wie se kâld. Se besocht op 'en nij har te ferdjipjen yn 'e alimintaasjeproblemen fan Ruud Gullit, mar it slagge net.

Doe stie der ynienen in jongeman yn in wite jas foar

[p. 104]

harren. ‘Mefrou en mynhear Wiersma? Jim meie wol meikomme.’

Yn in wite keamer dêr't twa monitoaren stiene mei de behannelkeamer yn byld, lei de man harren út wat der barre soe. Wer wie it Freark dy't foar har beiden it wurd die. Hilda harke ta en besocht dingen te ûnthâlden: In pear kear deis it plak dat bestriele waard stroaipoeier op dwaan. De hûd mocht net stikken gean. En stil lizze op 'e behanneltafel. De man werhelle it nochris: ‘Alhiel stil lizze tidens de behanneling. Fiele jo dat jo hoastje of prúste moatte dan daliks de han opstekke. Wy hâlde jo op 'e monitor yn 'e gaten en sette dan fuort it apparaat út. Der mei perfoarst gjin strieling komme bûten it ôftekene plak. Is dat dúdlik?’

Hilda knikte. Doe waard se yn in klaaikeamer brocht, blûze en beha moasten út. Freark mocht mei nei de behannelkeamer, dy't se troch in rûnrinnende tichte gong berikten. De keamer sels hie ek gjin ruten. Twa assistintes ynstallearren har op 'e behanneltafel dy't op 'e goede hichte brocht waard en skoden krekt salang mei har om oant in ljochtstriel presys op it krúske op it boarst foel. Doe waard in grut rûn apparaat skean boppe har brocht en doe't alles ynoarder wie, gong der in beltsje en rûn it personiel mei Freark derút. Doe't er krekt foar de bocht noch even omseach, hie se oanstriid lûd te razen: Nim my mei! Mar se hold har yn, glimke moedich en harke nei it bûnzjen fan har hert, dat de hiele romte like te foljen. Nei in pear tellen begûn it apparaat boppe har te brommen. Se besocht der net oan te tinken dat der no radio-aktive strielen op har loslitten waarden. Se twong de tinzen in oare kant út, tocht oan Tine dy't juster by har op besite west hie mei ferhalen oer de winkel. It like allegear sa ûnbenullich. It wurk, wat sei har dat no noch? Se tocht oan de berch strykguod dy't thús lei. Soe se de gesinshelp moarn oer gear sette. Strykguod? Hoe koe in minske nò oan stryk-

[p. 105]

guod tinke? Se harke nei it ientoanige brommen fan it apparaat en besocht út 'e eachhoeke wei út te finen wêr't de kamera stie. Nei in skoftke hold it gebrom op. De twa famkes mei de jongeman kamen der wer yn. ‘Sa. Dat wie de helte. No draaie wy it apparaat even nei de oare kant.’ Wer folge in hiel gesko en gedoch ear't de saak goed teplak lei foar de bestrieling fan de oare helte fan it boarst. Der gong wer in beltsje en fuort wiene se wer. Even letter sette it gebrom op 'en nij yn. Se krige kramp yn 'e earm. De hân yn 'e nekke wie no net daliks in komfortabele hâlding. Har eagen sochten fierder om de kamera. Dêr, dat wie him. Dêrtroch koene se har dus sjen en ek hearre hie de man ferteld. Freark ek. Soene se frjemd opsjen as se no rôp: ‘Freark. Ik hâld fan dy! Allinne om dy al wol ik âld wurde en dêrom sil ik dizze hel oerlibje.’ Se glimke. It personiel kaam der wer yn. ‘Klear mefrou. Moarn komme jo wer. Skikt it jo moarnier om tsien oere?’

Hilda knikte. It skikte har dei en nacht wol.

‘Wy sille besykje dat dat jo fêste tiid wurdt. Oant moarn frou Wiersma.’

Ien fan 'e famkes brocht har werom nei de klaaikeamer. Se seach harsels yn 'e spegel dy't dêr hong: in wurge âlde frou mei wâlen ûnder de eagen en it boarst sawat oan 'e kiel ta beskrast mei pearse en blauwe streken. Under it rjochterboarst lâns de groede fan in lange wûne en ûnder de earm noch ien. It boarst wie ferfoarme, lytser as it oare.

In bang, syklik frommes seach har oan. Dat wie der oer fan de Hilda Wiersma fan earder. It fleach har oan. ‘Ik kìn dit net! Ik ha hjir net om frege. Jou my myn eigen libben wer werom, fan doe't ik noch gjin weet hie wat it wurd kanker ynhâldt. Dy eangst, dy ûnwissens, ik gean deroan kapot!’ Hie se it lûdop sein, of allinne mar tocht?