Beschryving van Ysland, Groenland en de Straat Davis.

Waar by gevoegt zyn de verbeteringen door den heer Niels Horrebow, opgemaakt in zyn tweejarig verblyf op Ysland

[p. 244]

Aanhangzel

Letter A.
Dictionariolum, of Deensch, Hollandsch en Groenlandsch Woordenboekske.

NB. De Accenten of geluidtekenen, welke boven de Groenlandsche woorden, en inzonderheid boven de mede-klinkers gemeenlyk gestelt worden, heeft men alhier by mangel van zodanig schrift slechts hier en daar aangewezen.

Nomina Substantiva of Zelfstandige Naamwoorden.

I. Hoofdst. van God.

Gud, God, Gud.

Gud Fader, God de Vader, Gud Augutta.

Guds Sohn, Gods Zoon, Gudib Nianga.

− − −, de Verlosser, Sarnicksach.

Gud den Hellig Aand, God de Heilige Geest, Gudib Anarsáh. dat is Gods Adem, hebbende zy geen ander woord, om 't wezen van een Geest uit te drukken.

Skaberne, de Schepper, Senarsoe.

Skabning, de Schepping, Senach.

Herren, de Heer, Nallegársnach.

Prästen, een Priester, Pelleste.

− − − −, een Engel, Engelip.

Diefvele, de Duivel, Tongarsne.

II. Hoofdst. van de Waereld.

Himmel, de Hemel, Killach.

Iorden, de Aarde, Nuna.

Soelen, de Zon, Sackanach.

Soelskin, Zonneschyn, Sachanacpoé.

Soelen gaer nede, de Zon gaat onder, Sackanach terripoch.

Soelen gaer op, de Zon gaat op, Sackanach nuioch.

Maane, de Maan, Kaumeh.

Stierne, het Gesternte, Ulloiach.

Lusz of Dag, het Licht of de Dag, Kavoch.

Dag, de Dag, Ullach, ook Ulluit.

Morckit, Duister, Taack.

Natt, de Nacht, Unnuach.

[p. 245]

III. Hoofdst. van 't Vuur.

Ild, het Vuur, Ignach.

Gnist, Vonken, Ignitset.

Ildstern een Vuursteen, Ignectant.

Lampe, een Lamp, Kollech.

Rögen, de Rook, Igga, ook Isseck.

Utschluchtkull, uitgedoofde Kolen, Auma.

Aske, Assche, Acksa.

IV. Hoofdst. van de Lucht.

− − − −, de Lucht, Silla.

Skyer, Wolken, Nuja.

− − − − −, een heldere Lucht, Allacknach.

Damp of Taage, een Nevel, Pyoch.

Regn, de Regen, Skielluch.

Det regner, het regent, Skiellupoch.

− − − −, Hagel, Netakornet.

Snee, Sneeuw, Aput, ook Kanich.

Sterck Frost, sterke Vorst, Irse.

Draabe, Droppelen, Gute.

− − − −, Droogte, Sarmeck, ook Sicko.

Torden, Donder, Kallach.

Vind, de Wind, Annoe.

V. Hoofdst. van het Water.

Vand, het Water, Imack.

Bech, een Beek, Koveitsiach.

Elfv, een Rivier, Kock,

Hafv, de Zee, Imach tarajoth.

Ström, de Stroom, Sarbach.

Bölge, een Baar, Malich, ook Ingulich.

Floed, de Vloed, Uglipoch.

Fiere, de Eb, Dinipoch.

Büg Iawieg, een Zeeboezem, Kangertluck.

Oe, een Eiland, Kickertach.

Sund, een Zee-engte, Straat, Tunnua.

Skyer, Scheren, Jekarloch.

VI. Hoofdst. van de Aarde.

Iord of Muld, de Aarde, Ipsouch.

Bierge, het Gebergte, Kackarsnach.

Höge, een Hoogte of Heuvel, Kackat.

Siet-Marck, vlak Land, Nachseitsinch.

Eng of Gresz, een Weide, Iquit.

Sand, Zand, Sickait.

Mosse, Mos, Oryt.

Ertz, Bergstof, Ignach.

Steene, Stenen, Ujacker.

Blyer eller Tin, Loot of Tin, Ackerloch.

Iern, Yser, Sauvich.

Kaaber of Meszing, Koper of gekalamynt Koper, Kangisach.

Vettesteen, een Wetsteen, Silich.

Talgsteen, Talcksteen, Ukasisach.

Skiell, Muschel, een Schelp, Mossel, Uilloch.

Kroig Sölfr, − − − −, Kiblekujach.

VII. Hoofdst. van Bomen en enige Aardvruchten.

Trän of Skofv, Hout of Boschadie, Opich.

Roed, een Wortel, Socleit.

Blade of Löfv, Bladen of Loof, Pilloch.

[p. 246]

Afhuygen Träer of Stoch, afgehouwen Hout, Kesuk.

Herpix, Hars, Kutsoik.

Enebär träe, Jeneverbeziën, Avallakajarsèt.

Lyng, − − −, Paunakarsit.

Blaa Bäre, de Vrucht van de Myrtenboom, Kiutarngèt.

Kräche Bär, een zoort van zwarte Kruis- of Doornbezien, Pognech.

Tyllte Bär, een zoort even als Doornbeziën, Kingurnèt.

Multe Bär, een zoort van Braambeziën, Oksornch.

Quaun, Angelica-wortel, Quaun.

VIII. Hoofdst. van Dieren.

Et Diur, een Dier, Nersut.

Reensdiur, een Rendier, Tucktu.

Biöre, een Beer, Nennoch.

Refv, een Vos, Kakaka.

Haare, een Haas, Ukallich.

Enhörn, een Eekhoorntje, Tuach.

En Hund, een Hond, Kimmech.

IX. Hoofdst. van Vogelen.

Fugell, een Vogel, Tingmiach, ook Piarenejkach.

Vinger, een Vleugel, Sulluit.

Eg, een Ey, Ménnich.

Unge, een Jong, Piarach.

Ryxe, Sneeuwhoen (Lagopus) een witte Vogel ter grootte van een Duif, Akeirsit.

Rafvn, een Rave, Tulluach.

Oern, een Arend, Nechtoarlich.

Falche, een Valk, Kicksoiarsuach.

Gaas, een Gans, Nerlech.

Anden, een Eend, Kachletong.

Maage, een Meeuw, Naviat.

Lomme of Lumbe, − − −, Apa.

Criste, − − −, Sarbach.

Eeder Fugel, een Eider-End, Mévelech.

Orm, − − −,Koperloch.

Loppe, een Vlo, Pillectach.

Luus, een Luis, Komach.

Myg, een Mug, Ipperget.

X. Hoofdst. van Visschen.

Fisck, een Visch, Negpia, ook Aulijauket.

Valfisck, een Walvisch, Arbach.

Hualfisck Barber, Walvisch Baarden, Sokach, Cachelotte: Kiotelic.

Lap, − − − , Ekalac.

Törst, Dorsch of Kabeljauw, Ovach, ook Saólich.

Ulcke, een Knorhaan, Kanaisoch.

Flyndrer, een Schol, Okóetach.

Quete of Queite, Heilbot, Netaenach.

Raabe, een Rob, Zeehond, Pusa.

Rodfisk, een zoort van Zalm, Sullupauket.

Rogekald, − − −, Nepiset.

Steenbüd, een Lamprei, Visch die zich by de Klippen en Rotzen onthoud, Kiutilich.

XI. Hoofdst. van den Mensch.

Et Menske, een Mensch, Innut.

Et lider Barn, een klein Kind, Mecklitungut, ook Nalluvianguach.

Ung Person, een jong Persoon, Innursutveisiach.

Gammel Mand, een oud Man, Utockach.

Pige Barn, een Meisje, Niviachsach.

[p. 247]

Pige, een Maagd, Niviachseisia.

Quinde, een Vrouw, Agna, ook Kóna.

Gammel Quinde, een oude Vrouw, Agna koechseisia.

XII. Hoofdst. van 's Menschen Lighaam.

Legeme, een Lighaam, Timà.

Hofvet, het Hoofd, Niackoàc.

− −, de Hals, Kongesiá.

Achfell, een Schouder, Tuvich.

Strube, de Keel, Iggera.

Nache, de Nek, Tunnusoà.

Brust, de Borst, Boezem, Ecksarroà.

Bröst, een Borst, Ivienga.

Bröst, Vorter, Tepels, Milloae.

Ryg, de Rug, Kulleg.

Bug, de Buik, Nais-act.

Nafvell, de Navel, Kallitzia.

Bludhell, − − −, Usna.

Arm, een Arm, Tallich.

Albue, de Elbogen, Ickusià.

Süde, de Zyde, Tullimaot.

Haand, de Hand, Akseit.

Högre Hand, de rechter hand, Fallicpià.

Venstre Hand, de linker hand, Saumia.

Flad Haand, de Palm van de Hand, Itumà.

Lofve, 't Hol van de Hand, Kapsurî.

− − −, een Vinger, Tickara, ook Akseit.

Nägell, een Nagel, Kuckich.

Leed, een Lid, Naukusikà.

Hoffte, een Hoofd, Sibbia.

Hierne, de Harssenen, Karachsà.

Hofvet Haar, het Hoofd-hair, Nutkietcka.

Oern, een Oor, Siuta.

Ansicht, het Aangezicht, Kinag.

Pande, het Voorhoofd, Kavoae.

Oege, de Ogen, Irsich.

Oege Steen, een Oog - appel, Kimmerà.

Oegen Laage, de Oog - leden, Isanamià.

Oegen bryne, de Wenkbrauwen, Kubtuae.

Nässe, de Neus, Kingà, ook Kingera.

− − −, de Mond, Kanerà.

Kinder, de Kaken, Ulluae.

Tand, een Tand, Kiutich.

Hage, de Kin, Tobluae.

Läber, de Lippen, Karloch.

Tunge, de Tong, Ockà.

Näfve, de Vuist, Erechpeî.

Rygbeen, de Ruggraat, Kuipickaka.

Rifvbeen, een Rib, Tullimisika.

Been, 't Gebeente, Saungà.

Hud, de Huid, Amiag.

Kiöd, het Vleesch, Neka.

Indvolle, het Ingewand, Inneloae.

Hierte, het Hert, Umattà.

Mafve, de Maag, Na.

Läfver, de Lever, Tinnoà.

Bläre, de Blaas, Avactact.

Mensk-Skare, de Drek, Annach.

− − −, de Pis, Koch, ook Koct.

Rumpe, de Aars, Nulloch.

Bloed, het Bloed, Auck.

Been, een Been, Kanah.

Laar, het dik van 't Been, Oppetich.

Knäe, de Knie, Saeckoae.

Auchler, de Enkels, Tinnumusoà.

Häll, de Hiel, Kimmia.

Foed, de Voet, Isickaka.

Foedsoele, de Voetzolen, Attugne.

[p. 248]

Foedblad, − − −, Isagei.

Täer, de Tenen, Ingoei.

Stor Täer, de grote Tenen, Puttoà.

Under Hälen, onder Hakken, Magnei.

Siälen, de Ziel, Tagneit.

XIII. Hoofdst. van Huisraad en Klederen.

Fiske Redskab, Vischgereedschap, Aulisaut.

− − − −, al het Gereedschap tot de Vischvangst en Scheepvaart dienend, word met één woord genaamt, Pusenut.

Angell, een Angel, Karlusa.

Garn, een Net, Kachsutich.

Bue, een Boog, Pesikse.

Piel, een Pyl, Kachsuth.

Börse, een Zak, Aulemich.

Gryde, − − −, Usut.

Blachkidel, een blikke Ketel, Kiblisoch.

Oele, Bier, Karjutich.

Trä Bach, een houte Schotel, Pogetach.

Skie, − − −, Allaxich.

Tönde, een Ton, Neppathit.

Stoel of Bench, een Stoel of Bank, Isiatach.

Kande, een Kan, Emungesoch.

− − −, een Glas, Kaumersoit.

Sax, een Schaar, Keijutich.

Syn Naadl, een Naalde, Meckul.

Knappe Naadl, een Spel, Kuckelich.

Sye Ring, een Vingerhoed, Teckeriack.

Kiortel, een Rok, Annoach.

Skind Kiortel, een ledere Rok, Kappiteich.

Buxer, een Broek, Karlich.

Knapper, Knopen, Nautich.

Hoeser, Koussen, Alekenich.

Handske, Handschoenen, Ackatich.

Hufve, een Kap, Nessach.

Traad, een Draad, Acktucnarach.

Skoe, Schoenen, Isiamach.

Stöffler, Laarsen, Kamich.

XIV. Hoofdst. van een Huis en deszelfs Delen.

Boelig Platz, een bebouwbare Plaats, Innà.

Huus, een Huis, Igloé.

Telt, een Tent, Tappach.

Dor, de Deur, Mattua.

Nögell, een Sleutel, Mattuachsaut.

Gülff, de Vloer, Nettach.

Vindue, een Venster, Iggelach.

Löfft, de Zolder, Kalliah.

Sper, de Sparren, Pupelich.

Oexe, een Byl, Aglimaut.

Nafver, een Boor, Keiblorach, ook Ketula.

Sag, een Zaag, Plechtut.

Bord, een Boord, Rand, Seitiliach

Oefve, een Oven, Kirsarbiach.

XV. Hoofdst. van Smitsgereedschap.

Smed, een Smit, Sabbipoh.

Blöse Balg, een Blaasbalk, Sabbichsàh.

− − −, een Hamer, Kautach.

Spitzor, een Staaf Yzer, Kikìach.

Fül, een Vyl, Ajomich.

Iern, Yzer, Sauvich.

[p. 249]

XVI. Hoofdst. van Reizen en Varen.

Vey, een Weg, Ackusinak.

− − −, een Reize, Kammooch.

Staf, een Stok, Ajaupia.

Baad, een Boot, Sloep, Umiach.

En liden Baad, een kleine Boot, Kajah.

− − −, een grote vrouwen Boot, Kunikaijah.

Skib, een Schip, Ummiachsuach.

Seigl, een Zeil, Dingerlaut.

Master, de Masten, Napparaut.

Karer, Riemen, Pautich, ook Eputà.

Styrr, het Roer, Stuur, Akkota.

Tofv, − − −, Aklunach.

Räe, een Spriet, Senneruta.

Florg, de Vlag, Arbolisa.

XVII. Hoofdst. van Schryfgereedschap.

Bog, een Boek, Eructoeroch, ook Machpersech, Aglecket, Schrift.

Pen, een Pen, Suluch.

Tungemaal, Taal, Spraak, Okasé.

XVIII. Hoofdst. van Verwandten.

Slechtskab, Verwandschap, Illoe.

Fader, een Vader, Attáta, Angutta.

Moeder, een Moeder, Agnah, ook Okooch.

Fruchtsommelig Quinde, − − −, Nartusoch.

Sön, een Zoon, Nianga, ook Ernerk.

Dotter, een Dochter, Pannia.

− − −, een Schoon-vader, Seckia.

Fader Broeder, een Oom van Vaders zyde, Akà.

Broder, een Broeder, de oudste, Angejuoà.

Broder, een Broeder, de jongste, Nuka.

Söster, een Zuster, Noyà.

Söszkind, een Zusters Kind, Kalangei.

Born, een Kind, Kittongei.

Foräldern, Voorouders, Angejokait.

Lindebarn, Kindskinderen, Nalluvianguach.

Herre, een Heer, Nallegach.

Tiener, een Dienaar, Kibgà.

XIX. Hoofdst. van verscheide Koopwaren.

Kiobmanskab, Koopmanschap, Neokitichsach.

Speill, een Spiegel, Taractoch.

Perler, Paarlen, Sappáne.

Kiste, Kisten, Itlabich.

Kaardekling, de kling van een Degen, Pennamich.

Knifv, een Mes, Ingelich, ook Sanich.

Skaal, een Schaal, Poyetach.

Etskafviern, − − − −, Uglemich.

Puppetöge, Poppengoed, Pinsemich.

Et-Menskebillede, een Menschen Beeld, Innuerach.

Et Malet Billede, een geschilderd Beeld, Astiliach.

[p. 250]

Nomina Adjectiva of Byvoegelyke Naamwoorden.

En ander, een ander, Aipà.

Alle og Enghver, alle en een iegelyk, Tomarmic.

Altformeget, almagtig, Káit.

Beedskna, beter, Sernekau.

Blind, blind, Tackpeisoch.

Bludferdig, bloedgierig, Iktotoch.

Bedröfvet, bedroeft, Alliusatach.

Dum, Taus, dom, Okaisoch.

Döfv, dol, Tussiliiaeactoch.

Elendig, elendig, Piarà.

Fiendsk, vyandig, Kigagnakau.

Fremmet, vroom, Kabluniach.

Feed, vet, Poellekàu.

Faae, weinig, Ikkekau.

Fuld, vol, Ullikartoeh.

Furchtsamlig, vreesachtig, Nartusoch.

Ferstandig, verstandig, Sillakaetoch.

Gammel, oud, Innekoakau.

Glad, vrolyk, Tappactoch.

Hvid, wit, Kakoctut.

Hoye, hoog, Teckekau.

Halt, lam, Sebbutsach.

Haard, hart, Magnars.

Heslig, heslyk, Pinneitsorsuach.

Hungrig, hongerig, Kalikau.

Halfvdelen, half, Ilà.

Hvorstor, hoe groot, Kannoch, ook Angitisoch.

Hastig, gezwind, haastig, Tueviokau.

Hvasz, ujefven, oneffen, Maneekau.

Hvasz, skarp, scharp, Ippicpoch.

Hvordan, − − −, Kannocktoch.

Hvormange, hoe veel, Kapsevic.

Iefva, schlet, eenvoudig, slecht, Mennipàh, ook Mennipoch.

Idelig, een iegelyk, Ipsalioch.

Klar, klaar, Kaamersoch.

Hvorsomhelst, − − −, Samé.

Krum, boyet, krom, gebogen, Navingarsoch.

Karrig, gierig, wrekkig, Erligtougoach.

Kort, kort, Neakau.

Konstig, konstig, Angekoch.

Kloeg, schrander, Sillakactoch.

Lad, luy, Tigach.

Lanpsom, langzaam, Tuevekau.

Lang, lang, Teckekau.

Lang der fra, verre van daar, Ungesekau.

Liden, klein, Mickersunguach.

Led, ligt, Okichpoc.

Loynagtig, leugenachtig, Seiglotorsuach.

Mager, mager, Sellokau.

Mett, middelmatig, Kastilekau.

Mild, mild, Samivoch.

Nyn, nieuw, Neuteisiach.

När, ved, naby, Sanniané.

Nogle, enige, Illei.

Ofventill, boven op, Povanè.

Ofverflödig, overvloedig, Amarleken.

Som er magentil, − − −, Illactut.

Raadt, − − −, Okangisoch.

Rund gafve meld, − − −, Erlitougilach.

Rüg, ryk, Pissaeckichforsuach.

Rod, rood, Aupallátach.

Saa mange, menigerley, Imanenich.

Salt, zout, Tarcoch.

[p. 251]

Snefve, trang, gedrongen, eng, Tettopa.

Skaldet, . − − , Nya, Kangisoch.

Sterch, sterk, Nekoakau.

Slibrig, glibberig, Koassekau.

Sod, zoet, Tirugasnukakau.

Uhvasz, stomp, Ipkekan.

Saa stor, zo groot, Taima angitisoch.

Skarp, Hvasz, scharp, Ippechkau.

Skiön, schoon, Pingakau.

Saadan, zodanig, Emaitoch.

Skalchegtig, schalkachtig, doorslepen, Akpalingnach, unassuach.

Tretzankisch, strydig, Kassekau.

Tör, dor, Pennakau.

Tung, Svar, zwaar, Okimaakau.

Tom, lår, ledig, Nungatoch.

Tynd, smaal, dun, smal, Saakauù.

Törstig, dorstig, Immerekau.

Ublue, onbeschaamt, Iktongilach.

Ung, jong, Innusatoch.

Vittig, wys, Sillakactoch.

Uvittig, dwaas, Sillakangíllach.

Vred, fortornet, boos, toornig, Ningaetoch.

Vaad, − − −, Kussikau.

Adverbia of Bywoorden.

Ia, ja, Ap, ook illam.

Ney, neen, Nagge.

Ia saa, ja voorwaar, Songong.

Pronomina of Voornaamwoorden.

Ieg, ik, Uanga.

Du, gy, Ibbli.

Hand, hy, Una, Ubba, Tauna.

Vi, wy, Uagat.

I, gylieden, Illipse.

De, zy, Ocko, Tauko.

Det, het, Macko.

Noget, iemand, illec.

Getallen.

1 Attause.

2 Marluc.

3 Pingasut.

4 Sissimat.

5 Tellimat.

6 Arbonec.

7 Arlech, of Arbonec marluc.

8. Arbonec, pingasut.

9 Kollinilloet.

10 Kollit.

11 Arkanget.

12 Arkanget marluc.

13 Arkanget pingasut.

14 Arkanget sissimat.

15 Arkanget tellimat.

16 Arbasanget.

17. Arb. marluc.

18 Arb. pingasut.

19 Arb. sissimat.

20 Arb. tellimat.

21 Ugna.

Verba of Werkwoorden.

A.

Aabner, openen, Matuerpoc, NB. in de derde persoon.

Aander, gevoelen, Anaksatopoch.

Achter, achten, menen, Nallecpoch.

[p. 252]

Ablyder (waarschynelyk) gehoorzamen, Inertipoch.

Aelder, − − −, Nerrioch.

Aeldis, Innokoellopoch.

Afbröder, afbranden, Opà.

Afbryder, afbroeyen, Nappuà.

Affüler, aftrekken, Piglaytopà.

Afhugger, afhakken, Kippuà.

Afkratzer, afkrabben, Killiactopoch.

Afskiller, afschillen, Auvicapoch.

Antender, aansteken, Ekickackpà.

Arbeyder, arbeiden, Senoà.

Attraaer, begeren, Piomooch.

B.

Bäfver, beven, Seiucpoc.

Bärer, dragen, Tynracpoch.

Bange väre, bevreest worden, Eisikanga.

Bärud, uitdragen, Annicpà.

Bancher, aan de deur kloppen, Kaupach.

Bedecher, bedekken, Mattuàh.

Beder, befaller, gebieden, bevelen, Inneppà.

Beder, bidden, Inchsiapoe.

Bedrofver en, iemand bedroeven, Aliusapà.

Bekommer, bekomen, Pyà.

Beleer en, iemand beledigen, Iglugtiga.

Berömmer, beroemen, Osouropoch.

Beseer, bezien, Irsigà.

Beskirrmer, beschermen, Sarnià.

Beskylder, beschuldigen, Passuà.

Bejöger, besoeken, Tickerapoch.

Bespytter, bespuwen, Kissapoch.

Betaler, betalen, Ackillerpoch.

Büder, bieden, aanbieden, Kaeckà.

Bier efter, ergens naar wagten, Utáekya.

Binder, binden, Killarchsopoch.

Bläser, blazen, Salluapoch.

Bläder giör, vervrolyken, Imangecpoch.

Blifver feed, vet worden, Puellopoch.

Blifver warm, warm worden, Kissalapoch.

Blifver kaald, koud worden, Kiaglagpoch,

Blifver vreed, boos worden, Ningapoch.

Blöder, bloeden, Meitsapoch.

Bluis ved, zich schamen, Iktópoch.

Boyer, buigen, Niuktipoch.

Bortgaar, voortgaan, Aulapoch.

Bränder, branden, Opà.

Bruge, gebruiken, Attopà.

Bryder af, afbreken, Nappuà.

Bryder ned, nedervellen, Perpà.

Bytter, byten, Tausorpà.

C.

Circkler, met een kring aftekenen, Kapiropà.

D.

Dagis, het word dag, Kaulapoch.

Danzer, dansen, Ketichpoch.

Dier, gedyen, nut zyn, Mellupoch.

Döer, doden, Tokolechpoch.

Drager aanden, adem halen, Anasatochkimackpà.

Drager fra, wegdragen, Aulapoch.

Drager skoe af, schoenen afdragen, afslyten, Kamillapoch.

Dräver, treffen, Tockopa.

[p. 253]

Dricker, drukken, Imacpoch.

Drifver hen, voortdryven, Ajactapoch.

Drömmer, dromen, Sinitopoch.

Dryber, droppelen, vloeyen, Gussillapoch.

E.

Effterfölger, navolgen, Malicpà.

Eyer, toeëigenen, of eigen toebehoren, Piae.

Elsker, beminnen, Neglipoch.

Elsker igen, weder beminnen, Ackingacpà.

Ender, eindigen, Navopoch.

Er bange, bevreest zyn, Eisikà.

Er glad, vrolyk zyn, Tappacpoch.

Er god for, het is daar toe goed, Aktungila.

Er heed, het is heet, Onakau.

Er häüd, het is wit, Kakoepoch.

Er hofven, − − −, Pallacpoch.

Er iche til stede, niet op zyn plaats zyn, Maningilà.

Er kraftslös, krachteloos zyn, Nukakangilach.

Er karsk, gezond zyn, Tokongilachpoch.

Er siuch, ziek zyn, Nepachsimaroch.

Er skiden, vuil zyn, Apperchpoé.

Er skinnende, doorschynend zyn, Kiblaripoch.

Er stolt, trotsch zyn, Makitavoch.

Er tilbage, achter zyn, Unicpoch.

Er tilstede, op zyn plaats zyn, Manepoch.

Er tich, dik zyn, Ipsokau.

Er tom, dom zyn, Nungupoch.

Er vüs, wys zyn, Sillakapoch.

Er ude, uit zyn, Sillamepoch.

Er ung, jong zyn, Innursutoch.

F.

Faaer, ontfangen, Pyà.

Faaer mad, spys bekomen, Mamatopoch.

Faarmed giochmo, − − −, Mittàpoch.

Farer vild, dwalen, Tamapoch.

Fäster, bevestigen, Ivertippà.

Falder, vallen, Orlooch.

Falder ned, nedervallen, Neckapoch.

Farfver, verwen, Aglepoch.

Füler, vylen, Ajupoch.

Fisker, vissen, Anlisarpoch, Amoupoch.

Flyder, vloeyen, Puctavoch.

Flyer, vouwen, Kimacpà.

Föder til Verden, ter waereld brengen, Ernyoch.

Fölger med, mede volgen, Aiparà.

Foler, voelen, Missigà.

Förderfver, verderven, Asserolecpà.

Forärer, vereren, schenken, Tynià.

Fuden betaling, zonder betaling, Ackikangisoch.

Forkynder, verkondigen, Okariactopoch.

Forloerer, verliezen, Tamapoch.

Forlengis efter, naar iets verlangen, Nerriapoch.

Fornemmer, vernemen, Tauchsachpà.

Forseer mig, zich voorzien, Tamakaunga.

Forskrecher, verschrikken, Tapecsarpà.

[p. 254]

Forskrechis, verschrikt worden, Aunilapoch.

Forsöger, verzoeken, beproeven, Actopoch.

Forteller, vertellen, Okalupoch.

Fortörner en, iemand vertoornen, Nugacssapoe.

Fortörnis paa, op iets vertoornt worden, Kingagnakau.

Fortryver, verdriet hebben, Pekitsimooch.

Forvarer, bewaren, Tokoppà.

Fratager, wegnemen, Appà.

Fritter, boren, Aperchsopà.

G.

Gaar, gaan, Pissapoch.

Gaar bort, weggaan, Aulapoch.

Gaar forbi, verby gaan, Kangipoch.

Gaar iskiull, heimelyk gaan, Taripoch.

Gaar ind, ingaan, Isarpoch.

Giemmer, behouden, bewaren, Manopà.

Gientager, wegnemen, Urectipa.

Gietter, gisschen, vermoeden, Ekopparà.

Gifver, geven, Tynià.

Gifver age paa, ergens acht op geven, Nacllacpoch.

Gifver glanz, glans van zich geven, Kiblaripoch.

Gifver liud fra sig, geluid van zich geven, Syanapoch.

Gifver nafvn, een naam geven, Aitsapoch.

Giör, maken, doen, Senoà.

Giör skade, schade doen, Petlecà,

Giör ende paa, een einde maken, Navoch.

Giör hvasz, scharp maken, Epicksapà.

Giör sit behofv, zyn gevoeg doen, Annolapoch.

Giesper, gespen, toegespen, Ekichsapoch.

Glanzer, glinsteren, Kiblaripoch.

Glatter, polysten, glat maken, Manicsarpà.

Glädis, verheugt worden, Sacmapoch.

Glemmer, vergeten, Puipoch.

Gnafver, knabbelen, knagen, Mangipoch.

Gnider, wryven, Aggiapoch.

Gräder, wenen, Kiavoch.

Griner, grynzen, lagchen, Sickongapoch.

H.

Hädrer, kyven, twisten, Nallacpoch.

Hafver i eye, in eigendom hebben, Pekarpoch.

Hafver lyst tiil, lust tot iets hebben, Ecklinakaunà.

Halter, houden, Sibbipoch.

Hendrifver, heen dryven, Ajactopoch.

Henger op, ophangen, Innioch.

Henter till, herhalen, Avià.

Hielper, helpen, Killoà.

Holder op, ophouden, Sorapoch.

Hopper, huppelen, Naingilapoch.

Hörer, horen, Tussachpà.

Hoester, hoesten, Kuessopoch.

Hugger af, afhouwen, Kippuà.

Hungrer, hongeren, Kalekaupoch.

Hueszvaler, uitkiezen, Imangechpoch.

[p. 255]

I.

Igientager, terug nemen, Utertipà.

Ihselslaer, dood slaan, Tockopà.

Indlucher, insluiten, Issertipà.

Isvöber, inwikkelen, Imupoch.

K.

Kiädis ved, − − −, Erkeiasupoch.

Kalder, roepen, Toeklecpà.

Kalder ind, binnen roepen, Isserkoà.

Kand, konnen, Ajungilach.

Kand iche, niet konnen, Ajapoch.

Kaster bort, wegwerpen, Egigppà.

Kiemmer, kammen, Illajupoch.

Kiender, kennen, Iliserà.

Kiöber, kopen, Nivernactopoch.

Klaaer, klagen, Kunichpoch.

Klöfver, kloven, spouwen, Koppua.

Klyfver, kleven, Maijuapoch.

Knytter, strikken, Kellersopà.

Koger, koken, Kolacpaluichpoch, Igavoch.

Kommer, komen, Agacpoch.

Kommer for liuset, voor 't licht komen, Nucoch.

Kommer igien, wederkomen, Tickipoch.

Kommer tilbage, terug komen, Utechpoch.

Kratzer, krabben, Killiactopoch.

Kysser, kussen, Kunichpoch: dat is, Luchter, rieken. NB. Die by de Groenlanders kussen steken de Neusen byeen.

L.

Laaner, lenen, Attopà.

Lader af, aflaten, ophouden, Sorapoch.

Lad see, laat zien, Attagog.

Lader som, het schynt, Mittapoch.

Läger, genezen, helen, Kaitsapoch.

Leer, lagchen, Iglapoch.

Lårer, leren, Ajakorsopà.

Legger her, wegleggen, Elijà.

Legger ned, nederleggen, Irmachpoch.

Lengis efter, naar iets verlangen, Neniopoch.

Licher, − − −, Alluctapoch.

Ligger, liggen, Innapongà.

Liufver, liegen, Seilokau.

Löber, lopen, Akpapoch.

Löber am kring, rondom lopen, Kavipoch.

Löber bort, weglopen, Kimavoch.

Löfter, beloven, toezeggen, Kivickpà.

Löser op, oplossen, Killerutapà.

Lucher till, toesluiten, Matua.

Lucher op, openen, Mattuacpà.

Lyder till, toehoren, Nallacpoch.

M.

Mangler, mangelen, ontberen, Pekángila.

Meener, menen, Isumavoch.

Mindsker, − − −, Michliopoch.

Mishager, mishagen, Narroah.

Mister, missen, Tamapoch.

Möder möthen, ophouden, Pahlapoch.

Mörckner, donker maken, Taapoch.

[p. 256]

Mumler, mommelen, Katamaapoch.

N.

Naaer, naderen, Innungilà.

Näfvner, noemen, Aitseipoch.

Nedkaster, nederwerpen, Neckactipà.

Nyser, niezen, Tarripoch.

O.

Obner, openen, Mattuerpà.

Ofverflytter, overtrekken, Usiachpà.

Ofvervinder en, iemand overwinnen, Actungilà.

Opfylder, opvullen, Uglikarpoch.

Opkaster af mafven, stofferen, opsieren, Narriacpoch.

Oplöffter, opligten, opheffen, Kanactapoch.

Oplöser, oplossen, Killamksapoch.

Oplucher, opsluiten, Macuachpà.

Optender, opsteken, aansteken, Ekichpà.

Opvogner, openen, Eiterchpoch.

Opvacher, opwekken, Tupachpa.

Opvoxer, opwassen, Aglioch.

P.

Paakalder, toeroepen, Tanchsachpà, Toclecpà.

Paa öszer, toegieten, Koyà.

Patter, toegieten, Mellupoch.

Pieber, op de fluit spelen, Karlupoch.

Pisser, pissen, Koyoch.

Pleyer, − − −, Pisserau.

Prisser, pryzen, loven, Osouga.

Pryder, optoyen, opsieren, Pinerchsapà.

Q.

Quäder, − − −, Ingechpoch.

Quälder, quäler, (mogelyk) kwellen, Unnulecpoch.

R.

Raaber, roepen, Nibbliasoch.

Raaber paa en, tegen iemand roepen, Toclecpà.

Rammer, treffen, Erckapà.

Reddis, gered worden, Tuppacpoch.

Reyser op, opryzen, opbeuren, Nekuepoch.

Rifver ned, nedervallen, Perloà.

Rifver i stöcher, in stukken scheuren, Asserocpoch.

Roer paa en Baad, in een boot roeyen, Epupoch.

S.

Samler, talmen, Ekittapoch.

Samtycher, gewetens rust ondervinden, Angechpoch.

Seer, zien, Teckoà.

Seigler, zeilen, Tichsiapoch.

Setter ned, nederzetten, Innipoà.

Siger, zeggen, Okalupoch.

Siuder, koken, sieden, Kallapoluchpoch.

Siunger, zingen, Imnachpoch.

Skader, beschadigen, Petleka.

Skimer, schynen, Kiblaripoch.

Skiuder, stoten, Egichpoch, Aulerioch.

Skiuler, verbergen, Issarctoppà.

Skraber af, afschaven, Killiactopà.

Skrechis, verschrikt worden, Tuppakau.

[p. 257]

Skrifver, schryven, Aglechpoch.

Slaer, slaan, Tiglupà.

Slaer feill, misslaan, Tamapoch.

Slaer ichiell, dood slaan, Tokoppà.

Slais, geslagen worden, Papoch.

Slucher ud, ontslaan, uitlaten, Kamichpoch.

Smager, smaken, Oktopoch.

Smüler, goeden sier maken, smullen, Kungajupoch.

Snacher, snakken, praten, Okaluppoch.

Snapper, stieler, stelen, Tiglipoch.

Sneer, snyen, Kanichpoch.

Sofver, slapen, Sinipaapoch.

Soger efter, nazoeken, Ujarcpoch.

Sörger, zorgen, Alliusapoch.

Spüser, spyzigen, Manetopoch.

Sporger, vragen, Aperchsopoch.

Spytter, spuwen, Kissachpoch.

Springer op, opspringen, Mesiksà.

Springer ned, nederspringen, Piglach.

Springer over, overspringen, Akimochpà.

Staar, staan, Kikakpoch.

Staar oben, open staan, Magersimavoch.

Staar op, opstaan, Nekucpoch.

Staar stille, stil staan, Unigioch.

Stammer, stamelen, Iptorecpoch.

Strecher, zich uitrekken, Teitsecpà.

Sticher, steken, Kappuà.

Stieler, stillen, Tiglipoch.

Stiller til freed, te vrede stellen, Imangechpoch.

Sturer, storen, ontrusten, Ackopoch.

Syer, nayen, Mechsopoch.

Syncher ned, nederzinken, Kivià.

T

Tencher paa, om iets denken, Ekarsapoch.

Tager fra en, van elkander nemen, Acksapà.

Tager ofver haand, de overhand nemen, Angileckà.

Taler, spreken, Okallopoch.

Teller, tellen, Kissipoch.

Tier, zwygen, Nepangipoch.

Toer, wasschen, Eructopoch.

Tordner, donderen, Kallecpoch.

Torrer, drogen, dorren, Pennerksapà.

Tor drister mich til, durven, Sappinailangà.

Tor iche, niet durven, Sapperpoch.

Trettis, getreden worden, Kassikau.

Troer, geloven, betrouwen, Oppecpoch.

V.

Vaad väre, nat zyn, Kansecpoch.

Vaager, waken, Erkommavoch.

Vogner op, ontwaken, Elechpoch.

Vächer op, opwekken, Etersapà.

Vemnis, gewagt worden, Maviapoch.

Varmer, warmen, Keiersapoch.

Udfritter, uithollen, Apersopoch.

Udgaar, uitgaan, Annioch.

Udlader, uitladen, Annipà.

Veed ich af, niets 'er van weten, Nellolarreitsioch.

Vill endelich hafve, eindelyk willen hebben, Piomooch.

Vill iche, niet willen, Piomangilà.

Vüser, weizen, leiden, Ajekarsopà.

[p. 258]

Vorder aften, avond worden, Unnulecpoch.

Vorder gammel, oud worden, Uttokarsuangopoch.

Vorder större, groot worden, Agilecpoch.

Vorder lefvendis, levend worden, Umapoch.

Vorder heed, heet worden, Kirsaleckpoch.

Vorder döfv, drabbig worden, Tussilectsungopoch.

Vorder tilpes, bekwaam worden, Kaitsapoch.

Voxer, wassen, groeyen, Aglakau.

Vränger efter en, naar iemand vurig verlangen, Irchsupà.

Y.

Yncher (misschien) jong worden, verjongen, Umasarpoch.

Appendix Formularum loquendi usitatissimarum of Aanhangzel der gebruikelykste wyzen van spreken.

Bie lidet, wagt een weinig, vótkie.

Hror er hand? waar is hy? nau?

Gifv mig det hid, geef my dat hier, kaisut.

Der har du det, daar hebt gy het, aich.

Ieg har iche fenet det, ik heb het niet gekregen, pingilanga.

Er det til ledt maar leg? is dat geoorlooft? mag ik wel? nareit?

Det er i stocher, dat is in stukken, aliktonich.

Hvat er det? wat is dat? suna?

Ieg ved iche hvad det er, ik weet niet, wat het is, sunamit.

Kom hid, koom hier, kackeit.

Gaar bort, ga voort, aulareit.

Set dig net, zet u neder, initit.

Staar op, sta op, neknetit.

Vill iche vare med, ik wil niet mede, arparamangilac.

Hvem hörer det til? wien hoort dit toe? Kiapià?

Hvad heeder? hoe heet het? Kina ibbli?

Hvad heeder hand? hoe heet hy? kinà?

Ieg ved iche hvad hand heeder, ik weet niet hoe hy heet, kiname.

Hvad vill du hafer der for? wat wilt gy daar voor hebben? sumikkichsa?

[p. 259]

Hvad gaf du der for? wat geeft gy daar voor? siomackia?

Hvem har giort det? wie heeft dat gedaan? kià senoa?

Lad mig see det först, laat het my eerst zien, kamelorloa.

Gifv mig det, geef my dat, tyniect of tynieith.

Maar ieg hafve det? mag ik het hebben? piglaeit.

Flöt dig hid, koom herwaards, kaijomit.

Flöt dig bort, pak u voort, sackiomit.

Hend det hid, houd hier, aguich.

Fortell noget, vertel wat, okalactuareit.

See her, zie hier, areit.

Lad det väre, laat het zien, tamaile.

Saaledis bruger vi, of er vor maneer, zulk een gebruik hebben wy, of het is onze manier, taima pisseragut.

Gaar af liuset, ga uit het licht, tarutareit.

Er du iche bange for ham? zyt gy niet bang voor hem? eichsirigiliuch?

Hvad skal det till? waar toe zal dat dienen? suchsach?

I morgen, dezen morgen, akkago.

I dag, dezen dag, voitsach.

En anden dag, een anderen dag, kaupet.

Ieg gaar, ik ga, epeisach.

Det hörer mig iche till, dat hoort my niet toe, piingila.

Er det iche saud? is dat niet waar? illà?

Spor ham der om, vraag hem 'er om, attiule.

Lad ham kom hid, laat hem hier komen, okaile.

Skynder feder, haast u, maak voortgang, assioruse.

Ieg haar iche seet dich for, ik heb u voor dezen niet gezien, teckongokágil.

Naar vinden stillis, wanneer de wind gestilt is, annoe niptapet.

Du sagde det jo, gy zeide het ja, usima.

Ieg haar iche faart mad, ik heb niet te eten gekregen, mama tungilangá.

Ieg kiender dig, ik kenne u, iliserait.

Lad höre det hvorledis var? laat horen, hoe was het? kannoich?

Hvar wil du gaar hen? waar wilt gy henen gaan? susuith?

Hwad feiler ham? wat ontbreekt hem? wat scheelt hem? sulleka?

Hwem hos? by wien? kimit?

Skynd dig, haast u, wakker aan, ackonit.

Naar ieg har giort det ferdig, wanneer ik het gereed gemaakt heb, innorócko.

Haar du faart mad? hebt gy eten gekregen? mama topeit?

Har du iche seet mig för? had gy my voor dezen niet gezien? teckongiochpiugà?

[p. 260]

Du slog feill, gy sloegt mis, tama kautit.

Tag det met dig, neem dit met u, nachsaliect.

Forsog, beproef, attagò.

Süg det, zeg het, okàreit.

Beed ham derom, bid hem 'er om, innersuch.

Naar det blifver god veier, als het goed weer word, kassapèt.

See hvorleds hand bär sigad, zie hoe hy zich gedraagt, tagisuugae.

Er det saa? is het zo? acit?

Nest forleeden, haast verleden, ipsach.

Det er lenge siden, het is lange geleden, itsàch.

Der de kare bort farne, daar waren zy heen of weggevaren, aulametà.

Hör till, hoor toe, ailtà.

Skal jeg gar ind? zal ik binnen gaan? isarloein?

I hars rum, in zyne plaats, innà.

Det er ligesom, dat is enerley, sorlo.

Naar det vormeeris, als het vermeerdert word, angikanget.

En part, somme, een deel, illeo.

Ieg vorfer dig at väre smuch, ik pryze u, dat gy schoon zyt, pingeragit.

Ieg har giort ende der paa, ik heb een einde 'er van gemaakt, nauackà.

Har du giort det? hebt gy het gemaakt? sonoiuch?

Hörer du iche? hoort gy het niet? tus silikeit?

Gior det, doe het, senau.

Lad es gaar hiem igien, laat ons weder naar huis gaan, angerlata.

Hvad sagde hand? wat zeide hy? suaóg?

Hvor da? waar, aan wat kant? suà?

Tie stille, zwyg stil, nepaugarit.

Hvorfra? van waar? kickud?

Hvorkhen? werwaards? suckud?

Mens hand sofr, maar hy sliep, sinipárame.

Der som du äder det, de faar du ont der af, zo gy 'er van eet, zal het u kwalyk bekomen, norriocko igmenio pekennoatit.

Ieg skal slae dig, ik zal u slaan, tiglissougit.

Det var paa saadom störrelsse, het was van de groten, taima attichsoch.

Ieg lyfver for dig, ik ligge u voor, seiglokitpogit.

Förste gang, de eerste gang, de eerste maal, singurlamic.

An den gang, de twede maal, kingurlamic.

Hand bad dig der om, hy bad u 'er om, tuchsiachpatit.

Maa jeg sidde ned? mag ik nederzitten? ingerlaeit?

[p. 261]

See hvilchen en modvillig Compagnon, zie wat een moedwillige metgezel, inerchtissaunisoch tauto kauma.

Hand inder dig iche ad, hy vraagt niets na of geeft niets om u, inerctissangnilatit.

Dat er inge konst at giore, dat is geen konst te doen, ajonnaingiloch.

Det kommer dig iche veed, bekommer u daar niet over, pinnich kasáppoit.

Gaar ud, ga uit, anneit.

Hvorledis bar hand sig ed? hoe staat het 'er al? kannoch illelluo?

Vill du gaar med mig? wilt gy met my gaan? aiparlingeit?

Vill du gaar efter det? wilt gy 'er naar toegaan, of het halen? agiuchcit?

Lad os gaar ud, laten wy uitgaan, sillamul pisà.

Hand gaar afveyen, of tager ilde iche afsted, hy gaat uit den weg, of hy gaat weg, senminut saiapoch.

Ieg troer hand maar väre ind, ik geloof dat hy te huis zal zyn, kamenekokan.

Hand ärer dig, hy eert u, nallacpátit.

For di de vare trette, want zy zyn moede, kassokangamoc.

Uforstandig, onverstandig, nellonekau.

Lad mig giore det forst, laat ik dat eerst doen, senelorlogo.

Hand er alt kommen hid, hy is reeds hier gekomen, mavè pyock.

Betalt mig det, betaal het my, ackillikit.

En tyfv, een dief, tiglikajuctunguach.

Kand du iche, da tag det hid, kond gy niet, zo neem het weg, ajoroko kakiuch.

Hand sägr, hy zegt, nangminech.

Har ingen kläder paa, hy heeft gene kleêren aan, tamma kangilach.

Ieg meente det var saa, ik dagt dat het zo was, usiubba.

Og just var dat saa, en het was even zo, suna ubba.

Vi kom for silde, wy komen te laat, kiugochpogut.

Hvat har du kiobt? wat hebt gy gekogt? sunicpissivit?

Hvem er los os? wie is by ons? kikunésra?

Met dent, daarmede, matumingà.

Paa dend sted, op de plaats, tarsanè.

Hand vill du skall wäre der, hy wil, dat gy daar zult zyn, tersankoátit.

Ieg troer dig, ik gelove u, opperrakágit.

Ieg villenoch hafer det, ik wil het nog hebben, piomalloappouga.

Hand er vere end et best, − − − − − − −, nes saconic sorejavòch.

Ieg satter det vell, ik vat dat wel, nellonginnapécka.

[p. 262]

Lad see, du skynder dig, laat zien, gy overhaast u, attauta tuoviórlotit.

Du er Herre ofver dem, gy zyt Heer 'er over, ockonut nallegáotit.

Det er iche at leeachet, daarom is niet te lagchen, tipsineingilact.

Det er mig iche behageligt, dat behaagt my niet, piomineingilack.

En sted hvor mange folch bor, een plaats daar vele lieden wonen, innuihochsuit.