|
| |
Beleg van Damiaten, eertijds Pelusium.
Holl. Kron. Divis. xiii. Kap. xii. Hier na inden jare ons Heren M een C. ende Lxxxviii. Alexander die Paus van Romen, die derde, Frederick Keyser van Romen, die eerste, hebben geboden ende ingeset een generaele Kruyzvaert om weder te recupereren ende in te winnen die H. Stad van Jerusalem. Ende sende tot Mentz op den Rijn een Legaet genoemd Henrick, die 'tvolk in Duytschland soude vergaren, | |
| |
van welker heyrvaert die principael Kapiteynen ende Prinzen geweest sijn Frederick d'eerste van dien name Keyser van Romen, Philips Koning van Vrankrijk, Richaert Koning van Engeland. De Hertogen van Beijeren, ende van Saxen, Koenraed Hertoge van Oostenrijk, Frederick Hertoge van Swaven, Henrick Hertoge van Lottrick, ende Braband. Philips Grave van Vlaenderen, Floris Graef van Holland, Dirk Graef van Kleve, Otto Grave van Gelre, met veele andere Vorsten, ende Prinzen. Komende in Calabren, vraegde de Keyser Frederick vanden Abt Joachim, die seer geleerd was in die heylige schriften, ende begavet metten geest der prophecijen, hoe de Kruyzvaert vergaen ende voleynden soude. Hy antwoorde, ende seyde aldus: Op dit pas en sullen de Kersten Heren niet veel profijteren, oft voordgaen in't H. Land, want die tijd noch niet gekomen en is, dat God dat land van beloften vander Agarenen wilde verloszen. Ende gy Keyser sult verdrinken eer gy wederom thuys komet. De Keyser dit horende maekte sijn reyse metten Heren voornoemd door Bulgarien, ende toog boven S. Joris arm omme na't heylige land. Ende nam kragtelick in veele steden ende sloten totter woestijne toe Sur genaemd, maer die H. Stad van Jerusalem en mogt hy niet krijgen na der prophetijen des Abts Joachims voorseyd, waerom hy beleyde die starke stad van Egypten geheten Damiaten, gelegen op ter riviere vander Nijle, om altijd een haven te hebben in't heylige land te komen. Maer want die stad seer stark was van toornen, ende bysonder op die haven in't aenkomen van der stad, want daer ysere ende swaere metalen raekxen ende kettenen onder dat water gingen, vanden eenen toorne totter andere, mits welken die haven ende die stad onwinlick was, ende die burgeren des te stouter. So heeft ten lesten VVillem Grave Floris ander Soon, met die van Haerlem eenen nieuwen raed gevonden, ende dede maken onder aen den rugge van sijn schip een stalen sage met scharpe tanden, ende verwachte den wind ende stroom, ende quam kragtelick geseyld op die kettenen vander haven, ende overmits den grooten last van't schip borsten die kettenen in stucken, ende brogten also alle der Kersten Prinzen schepen in die haven van der stad van Damiaten. Die Keyser aenmerkende dat alsulken swaeren ende onwinnelijke stad door kloekheyd ende wijsheyd Willems Grave Floris Soon ingenomen was, begaefde hy hem met keyserlijke giften, ende maekte hem Ridder, ende beval den Prinzen ende Graven van Holland onder des Keysers bannier te rusten, ende te staen. Voord gaf hy den vroomen kamp-vechters ende poorters van Haerlem totten vier Sterren die sy in haer Schild voerden een silveren Swaerd, ende die Patriarch van Ierusalem gaf hen daer toe dat Kruyz, om dat sy hen also kloekelick ende Vroom gehad hadden in't land van beloften, ende in't innemen vander Stad van Damiaten.
| |
| |
Had. Iun. in Harl. Hanc urbem sequitur capti novo consilio Pelusij (Damiatam nominant, inclytam AEgypti urbem) gloria, cujus cum traheretur in longum obsidio, portum urbis transversâ catenâ ferreâ inter duas validas turres munitum, unâ atque alterâ holcade, quarum carinas & proras serrâ in crenatos dentes limatâ obmunicrant, Harlemaei qui in eâ expeditione militabant, observato vento secundo atque opportuno invadunt, diffractâ catenâ interiorem in sinum penetrant, sicque parefacto portu Classi Christianae rei benè gerendae occasionem aperuerunt, captâ deditâque urbe munitissimâ, copiosissimâque. Cujus rei memoriae sempiternae institutum reor, moremque per manus in hunc usque diem traditum observat Harlemaea pubes, ut Cal. Ianuariis (quae an hujusce stratagematis testes fuerint clam me est) naviculas serratis protis instructas, imaginesque victoriae argumenta, bacillis suffixas, in publicis supplicationibus circumferat. Certiorisque fidei testimonia supersunt ex aere Corinthio tintinnabula seu aeramenta bina, quae in editissimae turris fastigio suspensa, arguto tinnitu latè perstrepunt, à re Damiaticâ nuncupata.
Dese Stad heeft de ere van het innemen van Pelusium door eene nieuwe behendigheyd (sy noemense Damiaten, eene vermaerde Stad in Egypten) de welke als sy lang belegerd werde, so sijn de Haerlemmers, die ook in die Kruyz-vaert dienden, met eene hulke ofte twee, welkers kielen ende voorstevens sy met eene sage met gevijlde tanden versien hadden, met eenen sterken voor-wind, op de haven der stad aengekomen, de welke tuschen twee vaste torens met eene ysere dwersketen sterk gemaekt was, ende sijn also, de keten afgebroken hebbende, tot inden binnensten boesem toegedrongen, ende hebben also, de haven geopend sijnde, de vlote der Christenen gelegenheyd gegeven om hunne sake voords uyt te voeren na het overgeven ende innemen van die vaste ende magtige Stad. Tot welker sake eeuwige gedachtenisze, ik achte dese maniere ingesteld te wesen, die van hand tot hand tot desen dag overgeleverd is, die de jeugd van Haerlem noch onderhoud, dat sy den eersten dag van Januarius (de welke of sy van dese daed getuyge geweest sij, en weet ik niet) enige scheepkens met gesaegde voorstevens, ende beeldekens op stockxkens gesteken, getuygen van dese overwinninge, inde opentlijke ommegangen omdraegt. So sijnder ook noch twee klockjes tot sekerder getuygenisze, van koper van Korinthen, die in den top van den seer hoogen toren opgehangen, door een schel ende helder geluyd wijd ende breed klinken, die van dese sake Damiaetjes genoemd worden.
HIc depicta vides clari monumenta trophaei,
Prolata inlucem, atque annalibus eruta priscis:
Vt constet cunctis invicto robore virtus
Quid valeat munita. Vides encandide lector
| |
| |
Armatam mitis serrato dente carinam
Instructamque modis: cui nec nodosa resistunt
Vincula, nec solidae dura adstrigmenta catenae.
Invia virtuti nulla est via: quodlibet illa
Intrepidè perrumpit iter, secura pericli,
Contemnensque gaves aditus, subiensque molestos,
Horribilesque aliis infractâ mole labores.
Quos Harlemensis pubes sibi vindicat ausus,
AEternum meditata decus, facinusque perenne,
Dum Pelusiacas classe est invecta per undas:
Vt nobis veterum testantur scripta virorum,
Egregioque docent insignia parta triumpho.
Cornelius Schonaeus.
HIer siet gy afgemaeld een overwinnings teken,
En op't tonee gebragt dat oude boeken spreken,
Op dat een yeder sie gelijk den klaeren dag
VVat onverzaeg bedrijf, wat kloekheyd al vermag.
Gy siet een wonder schip aen Nilus dorre stranden,
Gewapend aen de kiel met scherpe ys're tanden,
VVaer voor geen keten-tuych, geen schakels van metael,
Geen raeckxen en bestaen, maer wijken altemael.
De vromicheyd breekt door, sy dringt door alle wegen,
En is voor geen gevaer, voor geen geweld verlegen,
Niets iszer dat sy sich niet manlijk onderwind,
VVat svvaricheden ook een ander daer in vind.
Dit deed het Haerlemsch volk door sucht van eer gedreven,
VVanneer't na Damiaet te water aen quam streven:
Gelijk veel schriften ons dat hebben doen verstaen,
En 'tnieuwe VVapen-schild voorlang heeft kond gedaen.
DEr stad Haerlems vermaerde oude vroomheyd,
Lust mij haer ten eer figuerlijk t'openbaren,
Hoe sy 'tjegenwoordig VVapen verkregen door een kloek feyt,
Om 'tgeloof gestreden, so ons de Kronijk uytleyt.
Doemen 1100. schreef en achtentachtig jaeren,
Dede Frederick, d'eerste van dien naem, Roomsch Keyser verklaren
Een generaele Kruyzvaert, om 'tChristenrijk te vermeren,
En om Ierusalem te verloszen, so sagmen vergaren
Veel magtige Potentaeten, ende Heren.
| |
| |
In dese Kruyzvaert was den Keyser present,
Met Philippus Koning van Vrankrijk verkeren,
Richard Koning van Engeland heeft hem derwaerts gewend,
Met den Hertog van Beijeren, en Saxen hoog geboren,
Den Hertog van Oostenrijk, den Hertog van Swaven, wilt horen,
Met den Hertog van Braband, en Lotharing waerachtig,
Graef Floris van Holland, die hem willig ging sporen,
Met den Graef van Vlaenderen: dees waren al eendragtig,
Om't geloof te bevrijden voor God Almagtig.
Een groote heyrkragt nu sijnde versaemd,
VVonnen sy veel steden ende sloten bysonderlingen,
Met grooter Victori, tot der woestijne toe Sur genaemd.
Maer de heylige stad Ierusalem befaemd
('Twas haer gepropheteerd) mogten sy niet bedwingen,
Daerom sy haer gereed maekten om te bespringen
Een sterke stad in Egypten, Damiata geheten,
Die onwinlijk scheen om t'onder te bringen:
Maer hoogmoed vergaet door Gods hand, hoe sterk geseten.
Met schepen en galeijen vol krijgs-volk geladen
Sijn sy voor Damiaten triumphelijk gekomen:
Die van binnen siende dese groote armaden
Stelden haer kloek in de wapen sonder schromen,
De Christenen bespied hebbende dat dees stad uytgenomen
Qualijk was te winnen, alsomen wel sag,
Hebben raed gehouden, gelijk den vromen,
Om de stad te bestoken, al sonder verdrag.
Goeden raed in sulken staet men niet ontberen mag.
VVant de stads haven vastelijk was geboud
Met wallen ende torens aen beyde sijden,
En 'twater den Nijl genaemd, besloten voor jong en oud
Met yseren ende metalen raekxen, om de stad te bevrijden:
Maer VVillem Graef Floris soon heeft in die tijden
Met de borgers van Haerlem een nieuwe raed versind,
Een staelen saeg maekten sy onder 'tschip al sonder mijden,
Ende seylden de ketens aen stucken en met eenen sterken wind.
Voorsichtigheyd baerd kragt, als men 'trecht begint.
| |
| |
Men sag Graef VVillem eerst in de stad arriveren,
Met die van Haerlem, als Hollandsche leeuwen vermaerd:
De Keyser verheugd sijnde begaefde hem met eren,
Ende die van Haerlem kregen dit VVapen expaert.
Vier sterren in een rood veld, ende een silveren svvaerd,
Ende de Patriarch schonk een kruyz daer boven tot een memori,
Aldus word dit wapen noch huyden bewaerd,
Als met eren verkregen door dese victori:
Daer af sij God den Heer dank, prijs, eer, en glori.
God is ons Prinz.
|
|
Auteursrechtvrij