Beschryvinge ende lof der stad Haerlem in Holland

Hooge-Heymraeden van Rijn-land.

Ionker Nikolaes vander Bouchorst, Here van Noordwijk, Dijkgraef.

Ionker Iohan van Duyvenvoorde, Here van Duyvenvoorde, ende Voorschoten.

Ionker Iakob van VVijngaerden, Here van Benthuysen, ende Wijngaerden, ende Ambochts-Here van Soetermeer.

Ionker Iakob van Duyvenvoorde, van VVoude, Here van Warmont.

Ionker Heyndrick van Haerlem, van Berkenroede, Oud-Burgemeester der Stad Haerlem.

Ionker Geleyn vander Laen, Here van Vyterbuert.

Ionker Iohan van Schagen.

VVillem Ruychaver.

Deser sijn altijd ten minsten twee van Haerlem uyt kragt van seker Handvest gegeven by Maria Koninginne van Hongarijen, Regente vande Nederlanden, uyt den name vande Keyserlijke Majesteyt Karel V. 15. Oct. 1545.

Hadr. Iun. Bat. Cap. xvi. Habet eadem Regio, ut est palustris atq, eluvionibus obnoxia, ac proptereà uti cogitur aggerum obicibus è vivo cespite aut algâ aequoreâ constructis, quibus tanquam firmissimis corporis sui propugnaculis adversus amnes Oceanumque se muniat, eâ videlicet parte quâ colles arenarios natura negavit, habet, inquam, chomarchos, sic voco aggerum praefectos & curatores, quos promiscuum vulgus Dijkgravios, ⁺ seu aggerum Comites, qui sedulam suis quique locis curam reficiendorum aggerum gerunt, rusticis & colonis opus quotannis imperant, saepius collustrant, ex arbitrio & aestimatione judicum firmitatem molium altitudinemque exigunt, rebelles mulctis onerant, quod publica salus ab illis pendeat, & è neglectu incuriâque hominum in discrimen venire possit ac

+ Dijkgraven.

[p. 64]

periclitari. Quorum in numero sunt praecipuae ex omnibus ⁺ dignitatis, splendidisque orti natalibus viri, qui VVilhelmi Romanorum Regis, aliorumque Hollandiae Principum privilegijs compluribus aucti, cum publicâ auctoritate praesunt aggeri perpetuo, qui Caninefates intersecat medios, Amstelodamo Velsenum usque pagum, vernaculâ voce ex re ⁺ impositâ Heimradi dicti, quasi domestici consultores, aut (ut ipse Caesar augustius interpretatur in suo diplomate) communes terrae consiliarij, quod in commune rebus ipsius tanquam frugi & utiles oeconomi consulere teneantur: quorum immutabile arbitrium & sacrosancta auctoritas regio-diplomate non uno communita sunt, quo insuper sibi ipsi & posteris retractandae revocandaeque voluntatis aut sententiae arbitrium adimit. Ii Septemviri sunt quidam septenario numero constituti.Quorum ad exemplum Sciedamensis & Delphensis tractus singuli Quinqueviros aggerum tuendorum curae praefecerunt.

Dat selfde Landschap [Holland] (gelijk het broekachtig is, ende overspoelinge van wateren onderworpen, ende daerom genoodzaekt dijken ende dammen te gebruyken, van groene soden ofte see-wier opgemaekt, waer mede het sich als met sterke voorschanzen tegens de revieren ende see wapend, te weten aen die sijde daer de nature de sandduynen heeft geweygerd) heeft Dijk-oversten, die over de dijken als versorgers ende opsienders gesteld sijn, gemeynlijk Dijkgraven genoemd, die op't vermaken der dijken, yder op sijne plaetze, vlijtig acht nemen, den huysluyden 'twerk jaerlijkx bevelen, dickwils besichtigen, naer goedvinden der verstandigen, de swaerte ende hoogte der werken belasten, de wederspannigen met geld-boete straffen, om dat het gemeyne beste daer aen hangt, ende door het versuym ende de nalatigheyd der menschen in gevaer konde komen. In welker getal wel-geboren ende voornaemde luyden sijn, de welke met veelvuldige privilegien van Koning Willem ende andere Graven van Holland gesterkt sijnde, door publijke autoriteyt over den dijk gesteld sijn, die midden door Kermerland van Amsterdam tot Velsen toe henen loopt, ende worden in Duytsch Heymraeden genoemd, als huys-sorgers, ofte (als de Keyser selfs in sijnen Brief noch heerlijker verklaerd) raedsluyden van't gemeyne land, om dat sy in't gemeyn op 'slands saken als suynige ende profijtige huys-vaders moeten letten: welker onwederroepelijk oordeel ende autoriteyt met veele magt-brieven des Konings sijn bevestigd, waer mede hy sich ende sijnen nakomelingen het recht end de vrijheyd beneemt, om sijne meyninge te wederroepen, ofte wille te veranderen. Dese sijn Seven-mannen op sulken getale van seven gesteld. Naer welker exempel die van de landstreke van Schiedam ende Delf Vijf-mannen tot Dijk-graven geordineerd hebben.

+ Heymradij Rijnlandia à VVilhelmo Caes. privilegijs honorati.

+ Heymraed.