Beschryvinge ende lof der stad Haerlem in Holland

Van Bakenes.

Cornelius Aurelius Bat. Lib. I. Cap. IV.

Quibus ex verbis hoc breviter citrà omnem injuriam inferre possumus, ut si qui nobis Bataviam praeripere gestiunt, doceant imprimis necessum sit, Caninefates sibi esse finitimos, urbemque ipsorum notissimam, & ipsis AEgyptijs atque Heliopolitanis formidatam, Herlemum nunc dicunt, olim Bacchi Sylvam vocit abant.

Vyt welke woorden wy kortelijk buyten allen ongelijk konnen besluyten, dat die gene, die ons van Batavien af-scheuren, eerst bewijsen moeten, dat de Kermers hun naest gelegen sijn, als mede hunne seer vermaerde Stad, selfs van die van Egypten ende Heliopolis gevreesd; sy noemen haer nu Herlem, eertijds Bacchus bosch.

Idem Bat. Lib. II.

Post hanc lucus sequebatur Baccho dicatus, undique vitibus ulmoque consitus. Ejus loci incolae Bacchiades olim, nunc Herlemij vocitantur. Gend dura, sed aequi tenax. Vbi adhuc nostrâ tempestate, cum nova erigendarum aedium fundamenta effodiuntur, certissimè constat ad humani penè femoris spissitudinem veterum radices vitium inveniri.

Hier na volgde een Bosch, Bacchus gewijd, met wijngaerden ende olmen beplant. De inwoonders van die plaetze werden eertijds Bacchiades, nu Haerlemmers genoemd. Een hard volk, maer oprecht. Alwaer noch by onse tijden, in 't graven van nieuwe fondamenten der gebouwen, wortelen van oude wijngaerden, van dickte als eens menschen dije, gevonden worden.

Hoewel de luyden meest van 'kweet niet wat een Baken ⁺
Den naem van Bakenes gemeynlijk willen maken:

'tSij dat de Toren dan, de Toren daer ter stee,

Of so wat, sij geweest die bake in de see.

Maer soude 't niet veel-licht de waerheyd nader schijnen,⁺
Te brengen Bakenes van het gewest der swijnen:

+ Gemeyn gevoelen.

+ Geszingen van P.S.

[p. 22]

 

Nadien dat ^† Baek, een swijn, en Nes (naer sin en luyd

 

Van d'oude tael) een streek van vochtig land beduyd?

 

Ook sietmen dat de Stad hier leegst leyt ingesonken,

 

Ja dat de landen ook wel liggen heel verdronken

 

Aen dit oord buyten Stad, wanneer by winters-tijd

 

De hemel al te veel door swaeren regen splijt.

 

So ist ook kennelijk dat altijds veele ^* boszen

 

Om Haerlem om en om, en daer ook sijn gewoszen:

 

Ook weetmen datmen daer het best-gemeste swijn

 

Wel aldermeest verneemt daer d'ekels 't meeste sijn.

 

Het schijnt ook datmen dit ons dwaeslijk heeft verweten,

 

En 'kweet niet wat een ^† schimp ons hierom opgesmeten:

 

Voorwaer! een slecht verwijt, en kinderlijke smaed,

 

Die maer den kind'ren spijt, maer ons niet aen en gaet.

 

Doch hoemen ons begin te dieper wil verneren,

 

Hoe wy met allen recht noch hooger onse veren

 

Opsteken in de locht: en dit is ook gewis

 

Dat onse heerlijkheyd dies maer te meerder is.

 

Ten waer dat iemand dit noch beter kon behagen

 

Dat Bakenes den naem van onse Beek sal dragen,

 

⁺Die uyt den Duytschen Rijn, die 't land hier heeft ververscht

 

Door't dringen van den duyn met magt is uytgeperst.

 

Hier komt ons nu 't Geslacht van Bakenes voor ogen

 

⁺Oud, edel, en vermaerd, en heerlijk sich vertogen:

 

'Twelk had in blaeuwen grond in eenen gulden band

 

Drie kruyzen rood gemaeld tot hunnen adels pand.

 

Men weet niet waer die Stam haer oorsprong heeft genomen,

 

Waerschijnlijkst dat sy is van Haerlem afgekomen:

 

Want overmits dat Huys was Kinback toegenaemd,

 

Maekt Backenes daer van, en 't is niet vreemd geraemd.

 

So kon ook wel dat land van dat geslacht beseten,

 

Van Kinnebackens naem sijn Backenes geheten,

 

En namaels Bakenes, gelijk van tijd tot tijd

 

Een naem by wijlen wast, of ook by wijlen slijt.

† Ofte Bake.

* Getuyge Sparenwoude, Houtweg Houtstraet, Houtvaert, &c.

† Speck-eters

+ Bake, Beke gelijk Lake, Leke: :dat is Lecke.

+ Geslacht ende Wapen-schild van Bakenes.