Jeugdleven

De kleine florentijnsche schrijver.

(Maandelijksch verhaal.)

Hij had de lagere school afgeloopen.

Hij was een Florentijnsch kind van twaalf jaren, met zwart haar en een blanke gelaatskleur, de oude zoon van een spoorwegbeambte, die een groote familie had en weinig inkomen, en dus zeer zuinig moest leven. Zijn vader hield veel van hem, en was goed en toegevend voor zijn oudste kind, behalve in dingen, die op de school betrekking hadden. In dit opzicht was hij veeleischend en streng, daar het kind zoo spoedig mogelijk een betrekking moest kunnen krijgen, om in het onderhoud der familie te helpen voorzien. En hoewel de jongen hard werkte, maande zijn vader hem steeds aan, om nog ijveriger te leeren. De vader was reeds oud, en het harde werken had hem ook voor zijn tijd oud gemaakt. Maar dit belette niet, dat hij, om in de behoeften van het huisgezin te voorzien, behalve het werk, dat zijn post hem oplegde, hier en daar nog copiëerwerk aannam, en zoo een goed gedeelte van den nacht al arbeidende doorbracht. Ten slotte had hij bij een uitgever de taak aangenomen, op de kruisbanden de namen en adressen der abonné's te schrijven. Maar die arbeid vermoeide hem heel erg en hij klaagde er dikwijls over als men het middagmaal gebruikte. - ‘Ik zal mijn gezichtsvermogen verliezen,’ - zei hij, - ‘dit nachtelijk werk ondermijnt me heelemaal.’ - Zijn zoontje zeide eens tegen hem: - ‘Vader, laat mij voor u werken, u weet dat ik precies als u schrijf, wij hebben dezelfde hand.’ - Maar zijn vader antwoordde: - ‘Nee, jongen, jij moet leeren; het is op dit oogenblik

[p. 48]

nuttiger, dat jij je schoolwerk maakt!’

De jongen wist, dat het vruchteloos was bij zijn vader in dit opzicht aan te dringen, en hij sprak er niet meer over. Maar kijk, wat hij deed. Op een nacht wachtte hij, tot deze te bed was, kleedde zich aan zonder lawaai te maken, ging al tastende naar het kamertje, stak de petroleumlamp weer aan, zette zich aan de schrijftafel, waar een stapel kruisbanden lag met de lijst der adressen, en begon te schrijven, daarbij nauwkeurig de hand van zijn vader nabootsende. Honderd zestig waren gereed! Hij had een lire verdiend! Teen hield hij op, legde de pen neer, waar hij haar gevonden had, deed het licht uit, en keerde op z'n teenen naar zijn bedje terug.

Dien dag zette zijn vader zich recht tevreden aan tafel. Hij had niets gemerkt! Het werk deed hij werktuigelijk, op de klok, terwijl hij aan andere dingen dacht, en telde de geschreven kruisbanden eerst den volgenden dag. Hij ging goed gehumeurd zitten en zei, met de hand op den schouder van zijn zoon kloppende: - ‘Wel, Giulio, je vader kan toch nog beter werken dan je wel zoudt denken. Gisteren avond heb ik in twee uren een derde gedeelte van mijn werk meer gedaan, dan gewoonlijk. Mijn hand is nog vlug, m'n oogen zijn nog goed.’

Den volgenden nacht, nadat het twaalf uur geslagen had, stond hij weer op, en ging aan het werk. En zoo deed hij verscheidene nachten. Zijn vader bemerkte niets. Een keer echter, bij het avondeten, zeide hij opeens: - ‘Het is zonderling, hoe gauw als in den kaatsten tijd de petroleum opgaat!’ - Giulio voelde zijn adem stokken van de schrik, maar het gesprek eindigde daarmede. En hij ging voort 's nachts te werken.

En zoo kwam het, dat, daar hij iederen nacht uit zijn slaap moest opstaan, Giulio niet genoeg rust had; des morgens stond hij vermoeid op, en des avonds, als hij bezig was zijn schoolwerk te maken, kon hij zijn oogen bijna niet openhouden. Op een avond, - voor de eerste maal in zijn leven - sliep hij over zijn schrift gebogen in. - ‘Kom, kom!’ - riep zijn vader - in

[p. 49]

de handen klappende. - ‘Aan het werk!’ - Hij schrikte op en ging voort met schrijven. Maar den avond daarop en ook de volgende dagen gebeurde hetzelfde. Het werd zelfs erger: hij sluimerde over zijn boeken in, stond later op dan gewoonlijk, leerde zijn lessen met moeite en had geen lust meer in het werk. Zijne vader begon op hem te letten en gaf hem ten laatste een standje. Dat had hij nog nooit behoeven te doen! - ‘Giulio’ - zeide hij op een morgen, - ‘je bent opeens veranderd. Bedenk wel, dat al mijn hoop op jou rust. Ik ben ontevreden over je, dat kun je wel begrijpen!’ - Door dit verwijt, het eerste werkelijk strenge woord, dat zijn vader ooit tot hem gesproken had, werd het kind verdrietig. En: ‘ja,’ dacht hij bij zichzelven, ‘het is waar, dit kan zoo niet langer duren, het bedrog moet uit zijn!’ maar op den avond van denzelfden dag, toen zij het avondeten gebruikt hadden, zei zijn vader vergenoegd: - ‘In deze maand heb ik twee-en-dertig lires meer verdiend met het schrijven van kruisbanden dan de vorige! - Maar hij,’ en hij wees op Giulio, - ‘doet mij verdriet.’ -

En zoo ging deze voort met hard te werken. Maar z'n uitputting werd steeds grooter, 't werd hem hoe langer hoe moeilijker er weerstand aan te bieden. Dit duurde bijna twee maanden. De vader ging voort zijn zoon te beknorren, en zag hem steeds met onwelwillende blikken aan. Eens ging hij naar de school, om naar de vorderingen van het kind te vragen, en de onderwijzer zei: - ‘Ja, het gaat zoo, zoo, want hij heeft in alle geval een vlug hoofd, maar de goede wil van vroeger schijnt verdwenen te zijn. Hij is slaperig, zit te geeuwen, en let niet op. Zijn opstellen zijn kort, in haast opgesteld en slecht geschreven. O! hij kan beter werken, veel beter!’ - Dien avond sprak de vader strenger tot hem dan ooit. - ‘Giulio,’ zei hij, - ‘je ziet dat ik werk, dat ik mij doodwerk voor het huisgezin. En jij helpt mij niet. Je hebt geen hart voor mij, noch voor je broertjes en zusjes, noch voor je moeder.’ - ‘O neen, vader, dat mag U niet zeggen!’ - riep het kind in tranen uitbarstend, en hij opende den mond om

[p. 50]

alles te vertellen. Maar zijn vader viel hem in de rede en zeide: - ‘Je weet in welke omstandigheden wij leven. Bovendien had ik deze maand nog op een toelage van honderd lires van de spoorwegen gerekend, en nu hoor ik van morgen, dat ik niets krijg!’ - Bij dit bericht verdreef Giulio dadelijk weer de gedachte aan een bekentenis.

En hij ging door met werken, en zoo volgden er nog twee maanden van zwaren nachtarbeid. Z'n vader deed hem bittere verwijten. Maar het ergste was, dat deze langzamerhand koeler tegen den jongen werd.

Op een nacht liet Giulio een zwaar boek vallen, waardoor z'n vader wakker werd. Deze stond op en liep op z'n teenen naar de huiskamer.

Opeens uitte Giulio een schrillen kreet, - twee armen hadden zijn hoofd krampachtig omvat. - ‘Vader, vergeef het me maar!’ - riep hij uit, zijn vader ziende. - ‘Vergeef jij mij!’ - antwoordde zijn vader snikkende, en Giulio's gezicht met kussen bedekkende. - ‘Ik heb alles begrepen, ik weet nu alles, ik, ik vraag jou om vergiffenis, lieve, lieve jongen! Nooit zal ik vergeten, wat jij voor mij gedaan hebt!’