Gedichten uit de verschillende tijdperken der Noord- en Zuid-Nederlandsche literatuur. Deel 2. 1ste en aanvang der 2de helft van de XVIIe eeuw
(1852)–J.A. Alberdingk Thijm–
Auteursrechtvrij
[pagina 344]
| |
Hofwyck.[Uit Huygens' dus getiteld dicht, geschr. omstr. 1650. - Zie bl. 179 en 143. Hofwijck, des Heeren van Zuylichems hofstede lag onder Voorburg.] 'K wil Hofwijck, als het is, 'k wil Hofwijck als 't sal wesen,
Den Vreemdelingh doen sien, den Hollander doen lesen.
Soo swack is menschen-werck, het duert min als papier.
De tijt slijt struyck en steen; eens sal men seggen, hier,
Hier was 't daer Hofwijck stond, nu Puyn en Queeck en Aerde:
En dan sal Hofwijck noch staen bloeyen in sijn' waerde,
Ja, waerde, sooder oyt yet waerdighs van mijn' hant
De jaeren heeft verduert en ouderdom vermant.
In Holland, wat een Land! Noord-Holland, wat een Landje!
In Rhijnland, wat een' kley! en Voorburgh, wat een sandje!
Aen 't Coets-pad, wat een wegh! aen 't water, wat een' Vliet!
Aen al dat lieffelick of vrolick rieckt of siet;
Daer lagh een brockje vets: daer lagh een blockje magers,
Een beetje voor het vee, een treetje voor de Jagers,
Daer lagh, dat schickelick gevoeght had heel aen een,
Maer van het groote spoor verscheiden lagh in tween:
Het spoor en Vrouw Natuer verstonden hier den and'ren,
Ten Zuyden lagh de Wey; op 't Noorderlick verand'ren
Van Wey in drooghe kroftGa naar voetnoot1, daer deelde't spoor het scheel,
Gelijck een Riem een' Man in op en onder-deel,
In Broeck en Wambas scheidt. Daer hoefde geen bedencken
Op yeder deels gebruyck: de kley scheen my te wencken,
En raedde stommelingh, sy was ten Boomgaert nut,
Mits met een wilde muer gemantelt en geschut:
De kroft en eischte niet als vruchteloose boomen,
Die sy pas machtigh waer in wel ge-Elste zoomen.
Elck heeft sijn' keur voldaen, hier't Wilde, daer het Tam,
Een yeder heeft volbrocht het geen hy ondernam.
[Hiertusschen komen een derd'half-duizend vaerzen, ter eere van Hofwijck, in de verloren oogenblikken van 4 maanden tijds geschreven.]
Verheught u, Leser-lief: 't is met my omgekomen,
| |
[pagina 345]
| |
Mijn' pen is afgedicht; vreest voor geen' langer droomen,
'T kan soo voor eens bestaen, en nu ick, uyt gemaelt,
Naer schijn en schaduwen tot Schaets-spel ben gedaelt,
Soo wist ick lichtelick niet lyvighs meer te vinden
Daerom ick uw gedult aen 't mijne sou verbinden.
Gevalt u; voor de moeyt, van 't kinder-mael te zijn,
Wy sullen uw verdriet verdrincken in mijn' wijn;
Komt pleist'ren in mijn' Hut ('k sal 't geen Casteel meer noemen,
Ick ben soo sat als ghy van rijmen en van roemen)
Als 't mael te maeghwaert is en 't laken vanden dis,
Dan sal ick u in 't kort doen sien wat Hofwijck is,
En voeden noch uw oogh met lieffelicker dinghen
Dan die ick my vermeet te seggen oft te singen:
Ten Oosten met een Dorp dat geen gelijck en kent,
Ten Zuyden met een' Wey die tegen 't Veen belendt,
En duysent Wandelaers met vier gekloofde voeten,
Die Hofwijck met den dagh beleefdelick begroeten
En loeyen my 't bedd' uyt, en roepen in haer' spraeck:
‘Op, luyaert, uyt de Pluym, en schaemt u vanden vaeck;
Past op de Peerelen die in ons' eetsael flonck'ren,
Eers' ons 't steil Sonnen-vier komt rooven en verdonck'ren;
Daer komt de roover; inde vodden: 't is hoogh tijd;
Of denckt, ghy zijt uw deel in ons ontbyten quijt.’
Zuydwestwaert Hoef aan Hoef, en Voorburgs Ambachtsheeren,
En Delft haer' vaste vest, daer hondert Molens keeren,
En tuygen wat 'er meels tot soo veel monden hoort,
Daer van men 't Straet-gerucht schier binnen Hofwijck hoort:
Dan Rijswijck, 't schoone Vleck, dat Princen kon bekoren:
Ter Westelicker Son den lieven Haegschen Toren,
En, over 't Broeckerhoy, der Graven hooghe Wout,
En voorts de witte wal van 't Scheveninger Sout.
Kiest venster en gesicht; en weet 'er af te seggen,
‘Dit keur ick voor het schoonst, dit soud ick liefst verleggen,’
Soo weet ghy meer als ick, die noch een weerhaen ben
En twijffel waer ick best mijn' ooghen henen wen.
Verveelt u 't uytsien, keert, met insien sal ick 't soeten,
En doen u in een Cas van Boeren-boeckjens wroeten,
Van Boecken uyt de Stadt, van wijsheit in 't Latijn,
Of in sijn Moeder-, Griecksch, of, dat nu Talen zijn,
| |
[pagina 346]
| |
Parijs-werck, en niew Roomsch, of in de ronde lett'ren
Van 't prachtighe Madridsch, of in het Engelsch quett'ren,
De Tael van alle Tael, die nergens t' huys en hoort,
En al om boortighGa naar voetnoot2 is; of die m' in Hollant hoort;
Of in besaeit papier met letteren en noten
Van over Zee gebracht, of in mijn' vorm gegoten;
In Véelen, soo ghy 't soeckt, in Luyten, soo 't u lust;
Tot dat ghy bidden sult: ‘Ey gunt mijn' sinnen rust;
'K ben Hofwijck sat gesien, gelesen, en gegeten,
En wend het naer den Haegh: al wilt ghy hem vergeten,
'T is oock een soet verblijf, spijt Hofwijck en sijn' Heer:’
Ja (seg ick suchtende) maer was 't voor desen meerGa naar voetnoot3.
Soo scheid ick van mijn' vrient, soo breeckt hy uyt mijn' banden,
Soo treed ick uyt mijn Touw, soo raeckt ghy uyt mijn' handen.
Moe Leser, dien ick flus voor d'eerste groete gaf,
Nu voor de leste geef, De groote Web is af.
|