Gedichten uit de verschillende tijdperken der Noord- en Zuid-Nederlandsche literatuur. Deel 2. 1ste en aanvang der 2de helft van de XVIIe eeuw
(1852)–J.A. Alberdingk Thijm–
Auteursrechtvrij
[pagina 331]
| |
Klooster-inname.[Uit Vondels Gijsbreght van Aemstel, gespeeld ter opening van den nieuwen Schouwburg op de Keizersgracht te Amsterdam (1638). De text gekozen uit versch. edities Spell. grootend. van 1659.]
Diedrick van Haerlem beraamt met Willem van Egmont een aanslag op Amsterdam, ter wreking van den moord van Floris V, waaraan Gijsbrecht deel had.
Poortier. Diedrick van Haerlem. Willebord [Prior].
Poortier.
Wie klopt'er?
Di.
Doe vry op, en vrees niet: 't is uw vrient.
Poortier:
't Is avont, en een tijt dat ons geen vriendschap dient:
Koom morgen vroeg by daegh.
Di.
Wat zal ons hier gebeuren?
'k Zegh anderwerf, doe op.
P.
Men opent hier geen deuren.
Zoo spaede: ga uw gang: koom morgen tijdigh weêr.
Diedrick:
Ick zegh voor 't lest, doe op, en doet gy 't niet, ick zweer...
Poortier:
Wie zijtge, die dus raest, als wilt en uitgelaeten?
Wy dochten langer niet om ruiters noch soldaten.
Heer maerschalck, wel hoe dus? wat jaeght u hier zoo spa?
Men sloegh u 't heiligh kruis, toen 't leger optrock, na.
'k Geloof niet dat gy ons al weder zoeckt te quellen.
En koomtge dus alleen? waer zijn uw rotgezellen?
Diedrick:
Ick koom alleen. waer is uw meester Willebord?
Poortier:
Ter kercke, daer hy vast, en zijn gebeden stort.
Diedrick:
Ga roep hem, want ick moet dien goeden vader spreecken.
Poortier:
O Jesus, sta ons by, dit is een mislijck teken.
Ick heb gebelt. hy komt.
Di.
Ga roep den vader, flux.
Poortier:
Soldaten brengen ons heel zelden veel gelux.
| |
[pagina 332]
| |
Wy zienze noo van voor, en allerliefst van achter.
Diedrick:
Al wie een hopman huist, die heeft een trouwen wachter
En ridderlijck beschut, en hoeft geen poort noch slot.
Poortier:
De beste wachter is de stercke en groote Godt,
Die nimmermeer en slaept, en luistert naer ons zuchten.
Wy bidden staegh om pais, en haeten krijgsgeruchten,
En hooren met verdriet het kraeien van dien haen.
In oorlogh houden eerst abdy en klooster aen.
Diedrick:
Gy zat hier in 't beleg voor alle moetwil veiligh.
Poortier:
Wy weten 't Egmond danck, en houden hem voor heiligh.
Daer is de vader zelf, zoo bleeck en afgevast.
Willebord:
Heer maerschalck, wel, wat nu?
Di.
Ick koom by u te gast.
Willebord:
Gy zijt my wellekom, al komt gy ongebeden.
'k Verwachte u t'avont niet, en luister naer de reden
Dat gy dus schichtigh keert: daer is wat meer aen vast.
Diedrick:
'k Verzoeck alleen op u, en dat door Egmonts last,
Of ick wat krijgsvolck magh te nacht in 't klooster leggen.
Het is een krijgsmans beê, gy mooghtze niet ontzeggen.
Willebord:
'k Geloof gy deuntGa naar voetnoot1 met my.
Di.
't Is errenst, en geen spel.
En Egmonts eigen last: hy gafme dit bevel.
Willebord:
Hoe zalmen dit verstaen? heeft Egmont dat bevolen?
Hy stack noit Godshuis aen, noch zocht zich by de kolen
Te warmen van dat vier. 't is enckel misverstant.
Gy zijt my wellekom, mijn heer, daer is mijn hant.
'k Zal u en uwen stoet gewilligh innelaten,
Maer 't Godtshuis op te doen baldaedigen soldaeten
Of ruitren, 'k ly het niet: 'k vermagh 't met geen gemoet.
| |
[pagina 333]
| |
Het klooster is Godts erf, en Jesus eigen goet.
Wie kloosters raeckt, die raeckt den appel van Godts oogen.
Heer overste, geloof, 't is buiten ons vermogen.
Diedrick:
't Is om een uur of twee te doen, ten hooghste dry.
Ick blijf u borgh, en hou uw kerck en klooster vry
Van overlast en scha, en zal de boosheit straffen.
Willebord:
Met krijghsmans borreghtoght en heb ick niet te schaffen.
Al waer 't de veltheer zelf, ick zey 't hem in 't gezicht:
Dit is een overout en vorstelijck gesticht,
Verzorght in vrede en krijgh met zegelen en brieven,
Dat wie het quetst, gedenck een vorst des rijx te grieven,
Die zeght: hy raeckt mijn kroon wie 't Godshuis yet misdoet.
Sint Andries is 't gewijt: het past geen' krijgsmans voet.
't Zy verr' dat Diedrick nu 's Katuizers vyant werde.
Twee Alexanders zelfs, de vierde en oock de derde,
Gelijck de tweede Urbaen, bevestighden dit slagh
Van Godtsdienst, daermen Bruin wel d'eer van geven magh.
Ja opdat geen gerucht zou steuren ons gemoeden,
Magh niemant deze plaets, beneden hondert roeden
Betimmeren, veel min bezwaren met den last,
Dien d'oorlogh naer zich sleipt, of eenigh oorloghsgast.
Wy staen op keizerlijcke en pauzelijcke wetten.
Diedrick:
De wetten zwijgen stil voor wapens en trompetten.
De noot breeckt wet: gy mooght op geene wetten staen.
Willebord:
Ontwijtge dan 't gewijde?
Di.
Als David heeft gedaen,
Toen hy voor 't zwaert van Saul te Nobe quam gevloden,
En zijnen honger boete aan priesterlijcke brooden,
Dat niemant oit vermoght, 't en waer 't gezalfde hooft.
Willebord:
De stoute Usia wert rechtvaerdelijck berooft
Van zijn gezontheit, toen hy 't heiligdom ontwijde,
De priesters hebben Godt en d'englen op hun zijde.
Dit is het errefdeel, dat ons te beurte viel.
Hy laedt des graeven vloeck rampzalig op zijn ziel,
| |
[pagina 334]
| |
Die 't Godshuis in zijn recht en vrijdom wil verdrucken.
Hebt gy een' aenslagh voor, het kan u niet gelucken.
Diedrick:
Hoe luit des graeven vloeck, dat ick u wel versta?
Willebord:
Dat aller heilgen toorne en eeuwige ongena
Alleen niet treffen zal de kinders, en den vader;
O gruwel! maer hy moet met Judas, Godts verrader,
Met Lucifer en al zijne engelen vergaen,
En schaemroot en verdoemt voor Jesus vierschaer staen.
't Is schrickelijck, begint uw hart noch niet te beven?
Diedrick:
Ja 't klooster heeft dien vloek den lantsheer voorgeschreven.
Willebord:
Het zij daermeê zoo 't wil men opent nu geen poort.
't Is Kersmis, 't klooster viert Godts vrolijcke geboort;
De hooghste feest van 't jaer; dus laet dit werreck steecken.
Diedrick:
Katuizerbroêr, hier gelt geen prevelen, noch preecken.
Bewilligh mijn verzoeck, en sta mijn bede toe,
Of anders ly dat ick het ongebeden doe.
De tijt verloopt, 't is spa: daer komen mijn soldaeten.
Willebord:
'k Getroost my eer de doot, dan ick dit toe zal laeten.
Wat wilt ghy 't helsche vier op uwen halzen laên?
Diedrick:
Voort mannen, vaert vry voort, en steeckt het klooster aen:
't Is kout, zoo mogen wy ons by de kolen warmen.
Willebord:
Och maerschalck, hou gemack, en wil u toch erbarmen,
Het is geen Kristen mensch, die brant in kloosters sticht.
Al wat het Godtshuis heeft, huisvesting, vier en licht,
En spijs en dranck, het is voor 't krijghsvolck al ten beste.
Diedrick:
Nu mannen, treckt vry in: treckt voor, ick blijf de leste.
|
|