Gedichten uit de verschillende tijdperken der Noord- en Zuid-Nederlandsche literatuur. Deel 2. 1ste en aanvang der 2de helft van de XVIIe eeuw
(1852)–J.A. Alberdingk Thijm–
Auteursrechtvrij
[pagina 264]
| |
Joabs Uiterste.[Uit de Tragoedie Salomon door gVILIaM Van nIeVVVeLanDt (1628 - Willem van den Nieuwelandt) - zie bl. 231.]
Ioab [de velt-vverste] heeft tegen Davids zin Absalon doodgestoken, en Adonias aangezet, om, tot Salomons nadeel, zich Koning te verklaren.
Ioab [in den Tempel gevlucht]. Geest van Absalon. Benaia [Velt-overste].
Ay my! vvat schrick is dit, vvat lijd ick al ghevaer?
Waer dat ick keer, off vlucht. dees schaduvv'volght my naer,
Vliegh ick met mijn ghedacht, in 't diepste van der hellen,
Ick sien dees ziel daer oock, die mijn gemoet komt quellen.
Waer dat ick my verbergh, de vrees' die vat my aen,
En raedt my dat ick sou, de dulle vvraack ontgaen:
Maer vvat, den Hemel is, tot mijn verderff geneghen;
Want vvaer ick loop, oft vlucht, de vvraack die komt my teghen.
'T schijnt dat den Hemel haet, den stervelijcken mensch,
Soo haest als hy verkrijght, den schijn van sijnen vvensch,
'T schijnt dat hy my benijdt, en niet meer vvil ghedooghen,
Dat ick naer desen dach, sijn licht sie met mijn ooghen.
Ach Hemels al te wreet, hoe lijdt ghy dat een hert,
Dat noyt vervvonnen is, van vrees vervvonnen vvert?
Dat Ioab die schier heeft, een vverelt overvvonnen,
De vreese van de doodt, niet sal vervvinnen konnen.
Neen neen ick overvvin, de vrees van mijn gemoet.
Gaet henen soeckt de plaets, daer mijn ziel rusten moet,
Verlicht haer met u vlam, tot dat ick daer sal komen.
Want ick vveet dat my haest, den dach sal zijn benomen.
Ick heb Adonias, geraeden in sijn quaet.
'T is reden dat mijn ziel, oock by sijn ziele gaet.
Dat nu de Son alleen, gaet loopen door haer Poolen,
Dat zy nu vry alleen, den Hemel door gaet doolen.
Want ick, die als een Son, het aerdtrijck heb verlicht.
Verduyster door de doodt, en heb haest uytgelicht.
Mijn Son' gaet onder d'aerd, en wort ter hell' gesonden,
| |
[pagina 265]
| |
Daer noyt geen Son' noch licht, noch klaerheyt vvas gevonden,
Dat sy dan van mijn licht, hooverdich haer beroemt.
En mijn licht haeren dach, oft haeren Phoebus noemt.
'T scheen dat ick van 't gheluck, vol voorspoet was gheboren,
En nu op eenen dach, gaet all' mijn eer verloren.
Waerom en ben ick niet, gheslaghen van de pest,
Als Godt verthoorent vvas, en storff met al de rest.
Eer dat ick door een kindt, verliesen moet mijn leven,
Dat hem van in sijn ieught tot moorden gaet begheven.
Ha! Tygher moet het bloedt, het bloedt van ZerujaGa naar voetnoot1,
Versaeden uvven dorst, dat u bestaet soo na?
Wat siet men al verderff, en ongheluck geschieden,
Daer kinders sonder raedt, het Koninckrijck ghebieden!
Daer niemant wort beloont, dan die als kinders leeft,
Het aerdtrijck ick vervloeck, dat my ghedragen heeft.
'Tschijnt dat dees schaduvv haer, aen Ioab soeckt te vvreeken
'T schijnt dat sy in mijn borst, haer helsche vlam wilt steeken.
Wech, komt my niet te nae, vertreckt verdoemde ziel,
Eer dat ick u noch eens, met dit mijn svveert verniel.
[Geest van] Absalon.
Wee roep ick, Ioab vvee, de vvraeck moet u verderven,
Mijn ziel doolt ongherust, tot dat ghy oock sult sterven.
Ioab.
Ach! schrickelijck gesicht, versoeckt ghy dan mijn doodt?
Berst aerde, scheurt van een, en opent uwen schoot,
Verslindt haer altesaem, die my door vrees' vervaeren,
Doet haer, naer haer verdienst, met schrick ter hellen vaeren.
Sal dan de grousaem vrees', als een vervvoedt tijran,
Vervvinnen door haer kracht, een strijdtbaer oorloghs man?
Sal hy die selff de vrees', op ander plach te iaeghen,
Nu moeten in sijn ziel, haer dulle vvreetheyt draghen?
Ha! grouvvelijcke vrees' hoe maeckt ghy my verschrickt?
Hoe Ioab vreest ghy dan, dat u vvort toegeschickt?
Vreest ghy, vvaerdoor ghy sult, tot u gelorij raecken?
Mijn doodt, sal desen dagh, hoop ick, doorluchtich maecken.
'K en vrees'voortaen niet meer, dat vry den leeuvv'vervvoedt,
Komt suyghen uyt mijn borst, mijn dul ontsteeken bloedt.
Dat hy mijn ziele vry, doet zenden naer der hellen,
| |
[pagina 266]
| |
Op dat dees ManesGa naar voetnoot2 my, op d'aerd niet meer en quellen.
De menschelijcke vvet, ben ick oock onderdaen,
Ick vveet dat alle vleesch, moet door de doodt vergaen,
Al dat geschapen is, moet vroech oft laet verderven.
‘'Tis dvvaesheyt dat den mensch ontvlieden vvilt het sterven.
[Geest van] Absalon.
Waer-om o! moorder vvreet, zijt ghy dan hier gevlucht?
Weet ghy niet dat-men noyt, des Heeren handt ontvlucht?
Ioab.
'K en vlie den Heeren niet, maer vvel des Koninckx thoren.
[Geest van] Absalon.
Den Koninck doet mijn vvraeck, u vlucht is moeyt verloren.
Ioab.
Mijn haeyren staen te bergh, mijn mannelijck gemoet,
Ontset hem door de vrees' die my den strijt aen-doet.
'T schijnt dat dees grouvvsaem ziel, my toe-sendt al' dees plagen,
'T schijnt dat sy my vervveckt, die mijn gemoet door-knagen.
'T schijnt dat ick in mijn ziel, met recht vvord'over-tuyght,
Off dat mijn moedich hert, sich voor de vreese buyght.
Benaja.
‘Wie dat oneenicheyt, door moet-vvil soeckt te vvecken,
‘Soeckt listich het geluck, naer sijnen vvil te trecken.
‘'T is dvvaesheyt dat-men meynt, des Heeren straff t'ontgaen,
‘Wanneer men sijn gebodt, te buyten heeft gegaen.
Ghy vveet groot-moedich Vorst, dat vvy ons moeten setten,
Naer 't Konincklijck bevel, en vaderlijcke vvetten.
Derhalven, op dat ghy, u aen-clacht vveder leght,
Soo komt vvt dese plaets, en stelt u selff te recht.
Ioab.
Seght Salomon, dat my den Tempel sal bevrijden,
Off ick zal hier de straff, van mijne misdaet lijden.
Ick acht mijn leven meer, als 't Konincklijk gebodt,
Nu my den Koninck haet, soo staet mijn hoop in Godt.
[Geest van] Absalon.
‘Als Godt met sijne gunst, den mensch is afgevveken,
| |
[pagina 267]
| |
‘Dan lijdt hy dat de vvraeck, vvraeckgierich haer mach vvreken.
Benaja.
Het Konincklijck bevel heb ick u aengeseyt.
Ioab.
Gaet seght hem, dat ick hier, te sterven ben bereyt.
* * *
Salomon.
Ghy zijt o! Heer alleen, ghy hebt het al geschapen,
Den Hemel looft u cracht, de winden sijn u knapen.
Al vvat daer boven is, off op het aerd'rijck leeft,
Js u, ghy zijt die 't rijck, en 's vverelts hoogheyt geeft.
Ghy heerschapt over al, ghy stort als eenen regen,
Daer ghy door hooge gunst, vvilt senden uvven segen,
Geen Godt is vvs gelijck, in u handt staet de cracht,
Als ghy maer imant vvilt, groot maecken door u macht.
Wat ben ich doch o! Heer, dat ghy my hebt ve coren?
Dan ghy volbrenght het geen, dat ghy ons hebt gesvvoren.
Het Manna van u woort, maeckt mijn ziel onbevreest,
En maeckt my zijnde ionck, seer oudt, en grijs van geest.
Ick vveet dat ghy o! Heer, mijn herte vvilt beproeven.
Ick vvensch te zijn geproeft, Heer vvilt my niet bedroeven.
Omgort my met u vrees, geeft my oprechticheyt.
Ick stel my in u macht, ick geeff my over vvonnen:
Want vvie sou tegens u, o! Heer hem stellen connen.
Godt is in Iuda groot, sijn cracht is daer vermaert,
In Israel heeft hy zijn heerlijckheyt gebaert.
Tot Salem is zijn tent, in Sion vvilt hy vvoonen,
Aen EphraimGa naar voetnoot3 sal hy sijn mogentheyt bethoonen.
Hy breeckt door sijnen arm, haer bogen, schilt en svveert,
En maeckt haer in den strijdt, als SisseraGa naar voetnoot4 verveert.
Sijn heerlijckheyt, en macht, is meerder als de bergen.
Die haeren grooten rooff in haeren buyck verberghen.
Die stout zijn van gemoet berooft hy van haer eer,
Sy slaepen haeren slaep, geen cracht en gelt daer meer.
Voor u ô Iacobs Godt? vvort slapend' en verslagen,
U haeters niet alleen, maer beyde peert en vvagen.
Ghy zijt vervaerlyck Heer, vvie can voor u gestaen,
| |
[pagina 268]
| |
Als ghy van uvven throon, u toornicheyt laet gaen.
Als ghy het oordeel laet van uvven Hemel hooren,
Soo vvordt het aerdtrijck stil, en stopt verschrickt sijn ooren.
Ghy slaet de BehemotsGa naar voetnoot5, en breeckt haer hoofden vvreet,
Als ghy verdrietich vvort, van ons verdrietich leet.
Ghy deylt door uwe cracht, de zee met haere baeren,
En doet in haeren buyck, LeuiathanGa naar voetnoot6 vervaeren.
In u is dach, en nacht, ghy geeft de Son haer licht,
Ghy zijt die in de zee, het aerdtrijck hebt gesticht.
Gedenckt daer-om ô Godt!; aen die ghy hebt vercoren,
Aen die, die sonder u, ô Heer! sou zijn verloren.
Vergeet de ziele niet, van u ellendich dier,
En geeft u tortelduyff, doch niet den vvreeden gier:
Maer vvilt sijn vierich hert, bevvaeren in u handen,
Op dat hy eeuvvichlijck mach in u liefde branden.
|