Gedichten uit de verschillende tijdperken der Noord- en Zuid-Nederlandsche literatuur. Deel 2. 1ste en aanvang der 2de helft van de XVIIe eeuw
(1852)–J.A. Alberdingk Thijm–
AuteursrechtvrijMozes' klacht.[Uit Vondels eerste Tooneelstuk, gen. Trage-comedie, Het Pascha, ofte de Verlossinghe [der kind'ren] Israëls wt Egypten, gespeeld te Amsterdam, in 1612, door de aldaar gevestigde Brabantsche Rederijkkamer de Lavendel-bloem, met de zinspreuk: Uut levender jonste.]
Moses hoedende syne schapen aenden Berghe Horeb, spreect:
Weydt hier myn Beestiael, weydt hier myn tier'ghe Vee,
Golft hier om dit Geberght myn wit-gewolde Zee,
| |
[pagina 25]
| |
Scheert hier tgroen-hair'ghe loof, spaert kruydt, noch bloemkens geurich,
T'lacht hier doch altemael, zoet rokich en couleurich.
Nu wauwelt zoo veel gras, zoo vet en graegh bedijt,
Tot ghy van Madian de schoonste kudde zijt.
Onnoos'le Lammerkens, verstroyt u wijt noch verder,
Blijft al ontrent den Staf van uwen trouwen Herder.
Den Wolf (waer voor ic u zoo dicmaels heb beschermt)
Is d'onrust die doch steeds naer u, myn VliesenGa naar voetnoot1, swermt.
Ontwijffelijc hy light hier al ontrent ghedoken;
Want hy terstondt den snof heeft van syn aes gheroken.
Dus blijft my al ontrent, en loopt zoo niet verdeelt,
Terwijl den Echo hier met myn ghedachten speelt.
Och! oft met desen Staf myn Jaren henen slipten,
Dien Staf my weerder als den Scepter van Egypten!
Oft ick myn daghen sleet in dese weyden schoon,
Veel heuchelicker alst gewelf van Memphis throon!
Veel liever wilde ic hier een zoeten bloemkrans plucken,
Als met de Nylsche kroon myn voorhooft prat omdrucken.
Gheen purper ruylden ick oft Koninclijc gesmijd,
Met myn omgorden rock, myn herderlijck habijt.
* *
Ons Vaders hebben dus hun leven laten glijen,
En over t' Vee gesocht de zoetste heerschappijen:
* *
Hun Beesten waren meest hun werckingh en hun doen.
Ick volgh hun stappen naer, en langhs de kusten groen.
Dus schuwe ic heel gherust tgewoel van groote Heeren,
Doch meer dwingt my den noot als hertelijc begeeren.
T'bloet is noch versch en lauw, waer met ick dese wijl
Eens laefden 't dorstich zant by 't stroomen vanden Nyl:
Mocht ick den Pharao zoo lichtelijc begraven,
En rucken Jacobs huys wt dit geduerigh slaven!
Tyran! och! oft gy eens begrijpen mocht int minst,
Dat herderlijck beroep den Koninghlijcken dienst
Betecken teenemaal, ghy bleeft niet zoo versteenight,
Zaeght ghy den Scepter met den Herder-staf vereenight.
Het Herder ampt vereyscht, dat hy syn kudde hoet,
De Koning dat hy t' volc heerscht met een wijs gemoet.
| |
[pagina 26]
| |
De Herder moet syn kud' voor des wolfs tanden vrijen,
De Koningh weeren al d'uytheemsche tyrannijen,
Dat d'Herder-staf geen Lam voor d'ander stoot noch sla,
En elck Inwoonder hoort den Scepter even na.
D'een vlies voor d'ander komt de weyde niet ten goeden;
Zoo hoort t' Rijck op te staen, om yeghelijc te voeden:
Maer Israel, eylaes! gaet op een dorre heyd,
Daer den Egyptenaer int grasigh groene weyt.
D'een is een droeve Slaef, en moet, ocharm! ontbeeren,
Dat d'ander zal in weeld' en overvloet verteeren:
De vloer waer op sich den Egyptenaer verlust
Veel sachter is alst bed van d'Isralijtsche rust.
Pharaos Rijcx-staf hun verstreckt maer eenen vleghel,
Syn kroon een lastich Joc, dat zonder maet oft reghel,
Den Israliten druckt: syn wedersnydich stael
Zal den Egyptenaer beschermen t'eenemael,
En al hun vijanden verstrecken eenen prickel,
Maer Jacobs vruchtbaerheyt afmaeyen als een zickel.
Fij ongherechticheyt! Fij Koninghlijcke haef,
Waer van d'een Borgher is, en d'ander eyghen slaef:
En oft sy schoon met graen al Memphis zolders vullen,
Het kaf is al den loon die sy ghenieten zullen.
Myn Israliten die zoo langhe om vrijheydt riept,
Ghy graeft om elcke stadt een grondeloose diept,
Ghy bout syn mueren op, en gaet den Hemel terghen
Met Toornen die hun kruyn tot int Gesternte berghen:
En hoe ghy bout, en slaeft met truffel, spa, oft ploech,
En arbeyt in het sweet ws aenschijns, spade en vroech,
Des morghens eer de Son met syne stralen luystert,
En t' Manen-zilver met syn gulden Torts verduystert,
Tot dat den swarten Nacht beschaduwt Bergh en dal,
En dat s' doots suster wieght in slaep den grooten Al:
Noch raset den Tyran, Egypten leyt ten woesten,
En zal door ledicheydt van desen swarm verroesten.
Heeft tijdt en outheydt dus Josephs weldaden groot
Wt u ghemoet ghewischt? denct, hoe wt synen schoot
Egypten werdt ghespijst, doen over syn limiten
Zyn hoorenen den Nyl maer jaerlijcx twelf cubitenGa naar voetnoot2,
In zeven Jaer verhief, en zelf de Hemel-locht
| |
[pagina 27]
| |
Dy weygherden zoo langh heur tranen koel en vocht;
Doen u vrou CeresGa naar voetnoot3, laes! wat sy ooc ploechde oft zaeyde,
Met gheene Zeyssen krom in zeven Ooghsten maeyde;
Doen t' elcken inden Ooghst den droeven Ackerman,
Vervloecte Ploeg, en Zeyn, Dorsch-vlegel, Egh en Wan:
Doen 't heele Ceres-ghilt schier niet dan stroo en stoppel
In schooven tsamen bondt, in bondels, en ghekoppel:
Doen loegh elc Joseph toe: doen was hy s' Konincx beelt,
Zoo langh hy vaderlijck het graen heeft wt ghedeelt;
Doen hy zoo vriendelijck de stralen van syn oogen
Op yeghelijcken wierp, en niemant heeft ontogen
De vrucht syns overvloets, doen syne volheyt pleyn,
Ghelijc de Sonneschijn, een yder was ghemeyn.
O Joseph! al te slecht hebdy gevoedt te veuren
De Wolven, die nu t' Schaep van Israel verscheuren,
U mildt weldadich hert dat ghy hun hebt betoont,
Wort ons met tyrannije al t'onverdient beloont:
Hadt ghy ons Vaders doch gheweyghert dese gaven,
En langhen tijdt met hun voor onsen tijdt begraven!
Oft schoon Abrahams zaet in vruchtbaricheydt tiert,
Als s' Hemels mantel blau met loovers is gheciert,
Oft schoon Isacx gheslacht in veelheyt goederhandich
Beklijft alst Roode Meyr opworpt syn baren zandich;
Oft Jacobs Neven sich verspreyen in saysoen,
Alst loof groeyt wt den schoot van dees valleyen groen:
Wat batet, als hun dus verheert met tyrannije
T'ondraeghlijck eeuwig joc van droeve slavernije?
O onser Vadren Godt! wanneer zal eens tghesmoock
Van onse Altaren, als een lieffelijcken roock
Ten Hemel stijghen op? waerwaerts, en in wat landen
Zal u den wierooc van ons heylighe offerhanden,
Bevallen? och! ghedenckt aen 't teecken des verbonts,
Bezeghelt met het woort ws Goddelijcken monts,
Dat gy den Scepter noch zult peerlen in ons handen,
Die overheeren zal den trots van u vijanden,
Bevesticht u beloft, ontreckt ons niet zoo licht
De heyl'ghe stralen van u Hemelsch aenghesicht.
Oft zijn wy dus ghestraft om onse swaer misdaden,
Wascht ons weer inde BorneGa naar voetnoot4 en Vloet uwer ghenaden,
| |
[pagina 28]
| |
Zo wijt den morgenstont beschaemt het nacht-zeyl swert,
Toont dat de gunste strect van u Vaderlijck hert:
Treet ons met u ghericht niet altijdts op de hielen,
Worpt uwen Blicxem niet op zoo veel duysent zielen:
Wy zijn dijn handen werck, etc.
Godt verschijnt Moysi inden vlammenden bosch.
Moys.
Aenschout dat heerlijck licht!
Hoe bliet int sterflijck oogh dit wonderlijck ghesicht!
T' Bosch schijnt in vuyr en vlam te sparcken en te gloeyen,
Nochtans in s vuyrs gegolf gebloemt en bladers bloeyen.
Ic wil my derwaerts spoen.
God.
Zacht, Mose, Mose, beyt.
Moys.
Hier ben ic.
God.
T' is hier van myn tegenwoordichzGa naar voetnoot5
Een drij mael heylich lant, dus wacht u my t'ontmoeten,
Eert my, en dese plaets, ontschoeyt terstont u voeten.
|