Langs kermissen en hoven

Ontstaan en kroniek van een Nederlands toneelgezelschap in de 17de eeuw

[p. 151]

Bijlage D
Reizen van de toneelbroeders

Reizen en verblijven van de toneelbroeders, als ‘Oprechte Nederduytsche commedianten’; na 1648 ‘Aartshertogelijke Brusselsche’, na 1656 Zweedse en Holsteinse hofkomedianten. De gecursiveerde cijfers verwijzen naar de noten.

Het gezelschap treedt zelfstandig op na de breuk met de twee Engelsen Payne en Roe in de zomer van 1646.

De namen zijn alleen genoemd als daarover zekerheid bestaat.

Doopjaren van kinderen zijn vermeld als bewijzen van de aanwezigheid der ouders (evt. getuigen).

Rotterdam, september 1646. Fornenbergh, Nooseman, Fino, Van Velsen, Abraham Sybant engageren Krook en Kalbergen. (Parkar is tot november 1646 aan het Amsterdamse toneel verbonden.) 89.

Gent?, maart 1647. 93.

Amsterdam, 17 april 1647. Fornenbergh, Nooseman, A. Sybant, Fino, Parkar sluiten een contract ter Beoefening van de ‘Rhetorica ofte Speelconste’ voor drie jaar, dus tot 1650. 90.

Rotterdam, september 1647. Fornenbergh, Nooseman, Parkar, Fino, Van Velsen, Van Zeerijp contracteren met vader Sybant voor zijn twee zoons, Abraham en David, voor drie jaar. 89.

Brussel, Aartshertogelijk hof, februari-maart 1648: Fornenbergh, Parkar genoemd. 91.

Amsterdam, september 1648. Twist tijdens de kermis. Fornenbergh, Nooseman, Van Velsen genoemd. 92.

Den Haag, november 1648. Fornenbergh, Nooseman, Parkar, Van Velsen huren schuur; theater moet mei 1649 gereed zijn. 90.

Brussel, februari-maart 1649. Verblijf ontijdig afgebroken. 91.

Den Haag, mei 1649. Sara Parkar gedoopt. Nooseman en Adriana van den Bergh getuigen. 96.

Kiel, augustus-september 1649. ‘Brüsselsche Commedianten’. 99.

Hamburg, Gottorp-Sleeswijk, september 1649; Flensburg, Rendsburg, Neumünster, oktober 1649; Hamburg, oktober-november 1649. ‘Ertzhertzogliche Comoedianten’.

Gent, maart-april 1650. Fornenbergh? 100. April 1650 einde driejarig contract. Fino 1649/1651 in Amsterdam; Kalbergen, beide Sybants 1650 naar Amsterdam.

Amsterdam, augustus 1650. Cornelia Parkar. 82.

Gent, februari 1651. Fornenbergh? 100.

Den Haag, mei 1651. Fornenbergh, Nooseman, Parkar: verklaring over Van Velsen die weggelopen is. Getuigen: Krook, Van Daalen, Verkam. 94.

Keulen: 1651/1652. Van Velsen. 102.

Kopenhagen, zomer 1651. Vermoedelijk: Fornenbergh, Nooseman, Parkar, eventueel Fino en de twee Sybants. 103.

Hamburg, november 1651. d. Johanna Maria van Fornenbergh. 83.

Amsterdam, november 1651. d. Lucia Nooseman. 96.

Amsterdam, augustus 1652. d. Cornelia II Parkar. 82.

Amsterdam, september 1652. d. Maria Nooseman. Fornenbergh en Krook zijn getuigen. 96.

Hamburg, januari 1653. Nooseman doopgetuige. 139^a.

Stockholm, mei 1653. Parkar genoemd. 104.

Kopenhagen, juni 1653. Parkar genoemd. 105.

[p. 152]

R = Republiek der Verenigde Nederlanden
1. Amsterdam
2. (onder elkaar) Haarlem, Leiden, Den Haag, Delft, Rotterdam, Dordrecht
3. Harlingen
4. Nijmegen
5. Maastricht
ZN = Zuidelijke Nederlanden
6. Gent, Brugge
7. Antwerpen
8. Brussel
H = Holstein
9. Sleeswijk-Gottorp
10. Flensburg
11. v.l.n.r. Tönning, Frederikstad, Rendsburg, Kiel, Neumünster
D = Denemarken
N = Noorwegen (Deens)
12. Kopenhagen
13. Glückstadt, Altona
14. Vrije stad Hamburg
15. Vrije stad Lübeck
P = Polen
16. Danzig (Gdansk)
17. Riga (Koerland)
18. Reval (Tallinn, Lijfland)
PR = Pruisen
19. Koningsbergen
Zw = Zweden
20. Stockholm
D.rijk = Duitse keizerrijk

[p. 153]

Danzig, juli 1653. ‘Ertzhertzoghs Leopoldi bestallte Comoedianten’ geweigerd. 106.

Amsterdam, september 1653. De ‘tooneelbroeders van den Aartshertoge Leopoldus’ met hun vrouwen voor de Magistraat. 108.

Hamburg, 1654. Hollandse opvoering van Calderon, Sigismund prins van Polen. 109.

Amsterdam, augustus 1654. Nooseman, beide Sybants, Kalbergen contracteren met de schouwburg.

Amsterdam, september 1654. d. Trijntje Parkar. 82.

Amsterdam, december 1654. d. Mathyas Nooseman. 96.

Amsterdam, maart 1655. Adriana Nooseman-Van den Bergh aan de schouwburg verbonden, sterft december 1661. Nooseman blijft tot 1664 aan de schouwburg verbonden. 96.

Gent, oktober 1656. Fornenbergh tekent. 127.

Den Haag, woonplaats van de familie Van Fornenbergh. Kinderen daar gedoopt: 83. 1657 Reynier; 1659 Cornelis; 1660 Pieter; 1661 Alexander; 1662 Anna Maria.

Den Haag, 1658 ‘meesters’: Fornenbergh, Fino, Carel van den Berg;

Den Haag, 1660 opening schouwburg; Fornenbergh, Parkar, Fino, Van Aeckersloot. Jan Soet, Vertoningen bij de Blijde Inkomste van Karel II; De Getemde Mars; balletten: 1660. Is. Vos' Iemant en Niemant en Jacob van der Does' Tragedie van Koningin Dido.

Den Haag, 1661, Het huwelijk tussen Aeneas en Lavinia. 1663.

Den Haag, Delft, Rotterdam, Dordrecht, Amsterdam, Haarlem: Fornenbergh c.s., 1660-1663. 138, 140, 145.

Gent, januari-februari 1663. Huwelijk Susanna. 139.

Amsterdam, september 1663. Fornenbergh onderhandelt met Amsterdam. Bijlage E.

Den Haag, oktober 1664. Gezondheidsattest: Fornenbergh, Parkar, Fino en hun vrouwen, Nooseman, Van Rijndorp Sr. met vrouw, Loodewicx, Boudesteyn. 147.

Harlingen, februari 1664. 147.

Gent, november 1664. Fornenbergh? 100.

Altona, Hamburg, 1665. Jan Baptist als leider genoemd (Jean Baptista). 148.

Gottorp, september 1665. Fornenbergh? 149.

Hamburg, november 1665. Huwelijk Nooseman en Johanna van Fornenbergh. 151.

Reval, eind 1665. 152.

Stockholm, januari-februari 1666. Fornenbergh en Nooseman? 152.

Riga, februari-maart 1666 (deel van de troep?). 152.

Kopenhagen, aankomst 19 en 20 februari 1666. Fornenbergh, Parkar, Fino, Van Rijndorp Sr., Bosch. 153.

Stockholm, mei 1666-8 juni 1667. Opening Lejonkulan 22 februari 1667. Jan Baptist genoemd, Nooseman en Parkar tekenen. 154.

Hamburg, juni 1667. Serwouters, Tamerlan; De Wijze, Voorzichtige dolheid. 154.

Den Haag, oktober 1667. d. Helena Nooseman; november 1667. d. Pieter Parkar. 159, 82.

Amsterdam, september 1668, mei, september 1669. Fornenberghs troep. 169.

Hamburg, 1669. d. Johannes Nooseman. Fornenbergh getuige. 159.

Maastricht, juli 1670. Fornenbergh. 170.

Den Haag, Rotterdam, Leiden, 1670/1671. Fornenbergh. 186.

Gent, november 1671. Waarschijnlijk Fornenbergh. 175.

Hamburg, juni 1672. d. Augustin Nooseman. ‘Patin: Dorothea van Foorenbergk’. 159.

Sleeswijk, november 1672. Fornenbergh. 177.

Hamburg, december 1672. Helena van Fornenbergh getuige. 83.

Hamburg, maart 1673. Anthony van Voorenberg begr. Altona.

Sleeswijk, april 1673. Fornenbergh. 177.

Hamburg, augustus 1673. d. Matthias Nooseman. ‘Susanna van Voorneberg Patin’. 159.

Hamburg, november 1673. Triael Parkar te Altona begraven. 82.

[p. 154]

Frederikstad, november 1673. Fornenbergh; Koning en Emmerich deserteren. 177.

Gottorp, december 1673-januari 1674. Fornenbergh. 177.

Kiel, januari 1674. 183.

Hamburg, april 1674. Fornenbergh. 178.

Lübeck, juni 1674. Fornenbergh. 178.

Stockholm, augustus 1674. Fornenbergh. 179.

Gent, januari en april 1675 (Perera, ‘comedianten van sijne vorstelicke doorluchticheijt van holsteijn). Serwouters' Tamerlan. 184.

Gent, november-december 1675. ‘De groote Compagnie Neder-Duytsche Comedianten van Jan Baptista van Fornenbergh’. Repertoire van 22 spelen. 184.

Hamburg, februari 1676. Nooseman? Is. Vos, Iemand en niemand. 185. afb. 24.

Den Haag, mei 1676. Fornenbergh, Nooseman en echtpaar Perera. 186.

Leidschendam, juli 1676. Fornenbergh. 186.

Nijmegen, 1676 tot? Fornenbergh. 186.

Gent, januari 1677. P. van Bleeck. 184.

Den Haag, 1678 e.v. jaren: Droste, Agiatis en andere spelen. Peys, Toverijen; Fornenbergh, Duifje en Snaphaan; De Wanhebbelijke liefde; Molière, Scapijn, Tartuffe, De Burgeredelman. 211.

Gent, januari 1677. P. van Bleeck tekent. 184.

Antwerpen, tussen 1678 en 1681. Fornenbergh. Zinnespel en De Wanhebbelijke liefde. 193. Dit is de enige maal dat een optreden in de Scheldestad vermeld wordt, maar hij moet er vaker geweest zijn. Onderzoekingen hebben totnogtoe niets opgeleverd.

Den Haag, Parkar was in 1673 overleden; Fornenbergh is na 1681 niet meer opgetreden; Nooseman overleed in 1682. Jan Baptist van Fornenbergh werd begraven op 2 januari 1697.

Koopvaardijschip op volle zee.