Foar de lins

Earefoarsitter

Dy jouns lies Ypma yn 'e krante dat de eigen iisklub oare deis hast tûzen goune forride litte soe. Toe mar, toe mar, hast tûzen goune! Mar de klub hie altyd fan goede prizen witten, wie 't doarp net forneamd om syn greate riderijen? Dat hja him der net yn kend hiene! Goed, it regelemint soe 't net foarskriuwe,

[p. 131]

mar hy wie earefoarsitter, dat wie er grif net allinne foar spek en brea!

Fjirtich jier foarsitter west, as sei er it sels, yn dy jierren wie der gjin priisútrikking to tinken as hy de lieding net hie. Hwat hiene hja wol moaije jounen hawn! Hy forheuvele syn rimmetikige skonk en glimke mei't er him dy feesten tobinnen brocht. Mear as ien rider fan namme hie sein dat er selden sa'n moaije priisútrikking meimakke hie. Fjirtich jier hie er syn bêste krêften jown, der wie in tiid fan kommen en fan gean. Hy wie earefoarsitter wurden en hie in sulveren reed kragen.

Op dit stuit soe't bistjûr byinoar wêze by Hamming yn it opkeammerke om alles foar de riderij to regeljen. As er woe koe er der hinnegean, as earefoarsitter hie er der frij ta. Hy soe it net dwaen, hja koene it sûnder him rêdde, mar hja hiene wol sizze kind hwat se fan doel wiene, as wie't allinne mar út fatsoen.

Doe't de frou út 'e koken kaem nei it bytsje ôfwaskjen, sei er: ‘Moarn hurdriden, hast tûzen goune oan prizen.’

‘Nou, nou.’

Dy riderijtinzen libbe 'r fan op. Hy seach waeijende flaggen en hearde it fanfare op 'e tinte, op 'en dúdliksten seach er de baen, fûl skreppende manlju en froulju, de bybaen swart fan folk. Hy sels mei it rozet op'e jas, de list yn'e hân: ‘Ien, twa.... trije!’

Der kaem him safolle yn it sin. ‘Witst noch wol dat Martha Himminga hjir yndertiid ris hûndert ryksdaelders woun hat? Dat wie doe in riderij, hast twa tûzen kaerten forkocht, dêr bleau doe in moai dofke fan oer.’

Hy neamde oare bikende nammen út earder jierren. ‘Janny van der Meulen’, ‘dat ychel fan Nienhús út 'e Stellingwerven’, ‘Poepjes fan 'e Lemmer en dat Ljouwter frommiske, hoe hiet dy ek wer? Dû witst wol, dy bitanke my neitiid noch apart foar it moaije priisútrikken.’

De hiele joun hie er oars gjin praet as oer riderijen. Doe't it al hast bedtiid wie sei er: ‘As it moarn hwat knap waer is, wol 'k leau 'k justjes op 'e baen sjen.’

Hja krigen der suver wurden om. ‘Hwat soestû op 'e baen dwaen? Ungelokken, oars neat.’

‘Hwerom ûngelokken? Leau mar dat it har oanstean soe, foar it bistjûr wie 't ek moai.’

‘Set dy dat mar út 'e holle, ik wol der gjin praet mear fan hearre.’

Berber soe ek noch wol gelyk ha, de skonk woe't witte, hy wie ek koartammich en dan op dat iis, mar it muoide 'm stom.

De oare deis wie er slim ûngeduerich. Berber fûtere: ‘Hwat bimaelst nou? Dy riderij giet sûnder dy wol troch.’

Ei jawol, hwerom soe't net trochgean? Berber koe der sa net ynkomme mar altyd hie er mei foarenoan stien en alles mei

[p. 132]

regele. Hwat oars, it gyng wol troch, Douma wie 't priisútrikken ek wol tabitroud, ei jawol....

Hy kloppe de soan fan Bergman yn 'e hûs dy't mei de redens ûnder de earm fan 'e baen kaem. ‘Binne der hwat riders?’ ‘Twaëntweintich.’ ‘Twaëntweintich seit er, toe mar! De riders hawwe hjir altyd wol hinne wollen. Ik kin dy sizze wy hawwe hjir ris in riderij hawn....’

Mar de jonge moast nei hûs to melken, doe die er it forhael oan Berber, hja hie't al faker heard, mar makke gjin biswier.

It wie al tsjuster doe't er muzyk hearde, hy stiek de earen op as in âld soldatehynder. ‘Dêr komme se oan!’ Hy wie al oerein. ‘Hwat silst?’ ‘Yn'e doar stean fansels.’ ‘Moatst hwat op en oan dwaen, dat kin sa net!’

It korps yn it ljocht fan bengaelsk fjûr, hy die de hân omheech as naem er in defilé ôf. It bistjûr mei de priiswinners, in smite fleurich folk der efteroan. Hy wie net mear to hâlden. ‘Ik gean nei de seal.’ ‘Dû bist wol wizer!’

Dat wie er net, der wie gjin kearen oan hwat Berber der ek fan sizze mocht.

Fûterjend konfoaide hja 'm út, in sjael twaris om 'e hals, de swiere jekker kaem fan efteren. ‘Ik wit net hwatst bimaelst.’

‘Ik kin de toffels wol oanhâlde, it is allegear droech en skjin.’

Mei foarsichtige stappen slifke'r oer de tegels. Hja soene raer opsjen as hy der ynkaem, beare fansels. Douma soe'm wol in wurdtsje tasprekke, mooglik sei er wol: de eare fan it priisútrikken komt jo ta. Hy soe der net foarwei wine. Mar troch de syddoar dan koe er fuort nei boppen en hoegde 'r net troch de taep. Hie dy trep altyd sa steil west? Even bikomme. It folk boppe wie mar fleurich sa as it hearde. As er ynkaem soe 't wol stil wurde.

Hy bleau yn 'e doar stean, stil waerd it net, in pear opslûpen baeskes rôpen: ‘Doch dy doar ticht, wy sige hjir wei.’

Ien fan Hamming syn helpen wiisde op in stoel fuort by de doar: ‘Dêr mar.’

Dêr siet er mei in triljende hân tsjin it smûgend boarst, gjin mins dy't notysje fan him naem.

‘Freonen.’ It wie oan it priisútrikken ta. It gyng oan Ypma foarby, hwat die er hjir? Gjinien dy't forlet fan him hie, fjirtich jier lieding jown, nou wie er forgetten. De riders kamen nei foaren en waerden fan Douma tasprutsen, doe't hja mei de sinten yn 'e hân stiene, sette it korps yn.

Ypma gyng oerein. Mei in pear wiffe stappen stie er al op 'e gong, de trep kaem noch. Nou kalm oan, mei twa hannen oan 'e leuning sakke 'r stadich nei ûnderen.

De eastewyn feegde kâld om 'e hoeke, heukrich hie er de holle tusken hege skouders. Net to hurd, hy moast der foaral

[p. 133]

net tsjinoan skreppe. Mei lijen kaem er thús. Berber kibbe.

Stil en stúmsk siet er neitiid deun by de kachel. Hy like tsien jier âlder.