Foar de lins

[p. 125]

De optimist

Doe't er de twadde fiif jier hast om hie, waerd de pleats forkocht. Syn heit hie 't spul fjirtich jier hierd hawn.

‘It moat jin dochs oandeare dat alles nou yn oare hannen oergean sil’, sei de grize húshâldster, ‘goed dat jou heit dit net mear bilibje hoecht’.

Ljibbe bleau like kalm as altyd. ‘Yn heit syn tiid wie der mei buorkjen noch hwat to bidijen, de aerdichheit is der nou ôf’.

Teatske woe har gjin baes meitsje, hja wist har plak mar hie de eagen net yn 'e bûse. Mei omhingjen, trije kear wyks forsliepe en it wurk op it folk stean litte, bidijde men net folle. En it wie dochs sa'n goede Ljibbe, men koe ek noch net planút sizze dat er loai wie, mar der siet to min kriich yn. It soe altyd en it koe noch wol. - It is gjin waer om it lân út, wy hawwe yn'e hûs wurk genôch. - Dan koene hy en de greatfeint in hiele dei yn'e skuorre omslaen en spikerje hjir en dêr in planke of ding. Dat waerden djûre planken. De hiele boel fuort. De nije eigner woe der sels op, Ljibbe moast om in hinnekommen sjen. In oare pleats hoegde 'r net oer to tinken.

‘It bliuwt dochs bigreatlik’, sei Teatske.

‘Hoe kinne jo it sizze mins, ik soe't foar gjin noch safolle wolle’.

Teatske hie der safolle wol mei to dwaen as Ljibbe sels. Soe âlde Himpens him net genôch troch de moster fitere ha? Iennichst soan en altyd by heit yn'e hûs. Mar hja woe it de heit net oanrekkenje, dy hie tûkernôch west; as it der net yn siet, siet it der net yn, dêr soe net folle oan to foroarjen wêze. Mar hwat moast er nou skielk? Noch gjin fyltich, hy soe grif net fan'e rinten libje kinne.

‘Hoe moat dat nou skielk?’

‘Net oer ynsitte, Teatske. It is noch gjin maeije en ik kin safolle kanten út’. Dat in mins sa koe. Sokken libben al maklik, hoe soe er alle kanten út kinne? Hy moast dochs hwat by de ein ha om troch de tiid to kommen?

Hja frege 'm op'e man ôf: ‘Moat ik om plak sjen?’

Hy koe 't laitsjen der net om litte. ‘Hwat kinne jo der al nuver by komme, ik haw jo dochs net dien jown wol?’

‘Ik wol witte hwer't ik oan ta bin’.

Goed tweintich jier hie hja it yn'e hûs foar it sizzen hawn. Doe't boerinne forstoar wie hja op'e pleats komd. Hja hie dêr safolle meimakke, mar oars? Oars soe hja sizze: jo rêdde jo mar. Hja woe'm net sa mar yn 'e steek litte, mar hwat dit noch wurde mocht.... Hy hie tin wiif ha moatten mei hier op'e tosken, dan hie it faeks allegear noch wol goed komd. Mar hy hie gjin wiif, dêr hie er ek noait om sjoen. - Praet my net fan froulju. - Wolné, in hiele middei mei in âld buks yn it hôf om skaeije en de parren fan'e beammen sjitte, dat soe better wêze!

[p. 126]

De heareboer úthingje, mar nou krige 'r de rekken thús. De pleats bûten him om forkocht en hy waerd der hyt noch kâld fan. Hja koe ek noch net lilk op him wurde, as hja'm dan wer praten hearde, moast alles wol goed komme. - In pleats as dizze wurdt to lyts, noch gjin hûndert pounsmiet; sa'n spul kin tsjintwurdich net mear meikomme. Twa-, trijehûndert pounsmiet, dêr giet it op yn, sa 'n pleats woe 'k de lieding noch wol fan ha, dêr is aerdichheit oan - It soe wol wier wêze, mar hwa wie mei sokke forhalen holpen?

It loek al moai nei maeije doe't er op in joun thús kaem yn'e sneinske klean mei it lêste nijs: ‘Ik haw in môlksaek kocht’.

‘Och stumper’, sei Teatske, ‘sjogge jo dêr heil yn?’

Ljibbe spriek der fan. In moai hûs, in winkel, in auto en alles.

‘Fan in moai hûs kinne jo net ite, mar is't de bidoeling dat ik yn dy winkel kom?’

‘Jo moatte mar hwat yn'e hûs bliuwe tocht ik, in handich fanke yn'e winkel, elk op syn plak’.

Wie Ljibbe wol ien om mei môlke en brij by de doarren lâns? Hja seach it in gat yn 'e kop. Mar de foarnimmens wiene goed. ‘Yn bûter en tsiis kin dêr helte mear dien wurde. Ik wol ek fleisspul oanhelje; dat heart yn sa 'n saek’.

Soe jin it hert net omkeare yn it liif? Altyd by heit yn 'e hûs west; tsien jier as boer stien, nea in stap to hurd dien. Nou soe er in saek ha, op syn iepenst en wach wêze moatte, oeral tagelyk om it elk nei it sin to meitsjen, hoe mocht dat komme?

Forhûzjen, in hiele operaesje. Yn it nije hûs sei Teatske: ‘De holle rint my troch’. Ljibbe bleau sa kâld as in stien. ‘Net alles tagelyk, earst it iene, dan it oare. As wy earst mar to stoel en to bank binne komt alles wol goed’.

It mocht wol sa wêze. De sutelderij gyng in nuvere wize op. As er ien kear fuort wie, kaem er net werom.

‘De krite is to great’, sei er, ‘ik moat in handige jonge mei ha’.

In great jonge yn'e auto, in faem yn'e winkel, mar dat wie gjin winkel foar in faem. Hoe woe er har leanje fan fiifentweintich aeijen, in pear poun tsiis en in pakje as hwat bûter?

Jouns siet er ek wolris in skoftke to boekhâlden, hy hâldde dan ek mar wer op. ‘It oare kin moarn wol, ik kin my de fingers wol stiif skriuwe. Ik wol ek wol ris ien kear dien ha’.

It wie mar in jier as hwat, doe moast it hurd, hurd ophâlde.

‘Ik bin net in man om by de streek. Ik moat in winkel ha, alles oer de toanbank forkeapje, dat leit my better’.

‘Soene jo dat wol dwaen?’ frege Teatske, ‘kinne jo net

[p. 127]

better by in oar gean? Dan witte jo hwer't jo oan ta binne’.

Ljibbe koe't laitsjen der wer net om litte. ‘Ik haw noch nea ûnder in oar stien, dat soe ek net goed komme. Ik moat lieding jaen kinne’.

Syn winkel krige 'r ek noch, mei twa fammen yn wite strûpers, hy joech in goed lean. Hy bitelle hast safolle wol út as der ynkaem. ‘It binne de kwynjierren’, sei er ‘dêr moat in saek troch’.

Dy winkel wie de útsetter, mei Teatske nei it einichste hûs yn 'e Hounesteech. Teatske skriemde har oan wetter. ‘Sa moatte jo net’, sei Ljibbe, ‘wy binne noch soun en it wentsje falt net ôf’.

In winter hâldde 'r it noch út sûnder dat er hwat by de ein hie. Dy maitiids waerd er bineamd as ‘wurkman’ by de gemeente. Mei skeppe en biezem op 'e dyk. As Teatske him leauwe mocht, hie er dêr de lieding.