Foar de lins

De hjekkelders

Dy moarns fytste Jurjen allinne de Prikwei út mei syn thermosflesse en in flaubyt, Lubbert hie in moarnsskoft frij. Hy soe nei it gemeentehûs om 'e geboadens. Twaënsechstich, in hiel stik om noch in nij aventûr oan to gean, hy soe der goed noch kwea fan sizze, elk wist syn eigen dingen bêst.

In man allinne wie ek net folle, de troude bern om utens, it foel net ta, mar trouwe? Net dat er fan Jabiks Hantsje oait forkearde dingen heard hie, jierren widdou, de bern al tiden troud. Hja makke har plak wol skjin, in bistekflik mins, mar trouwe op dy jierren bleau in hiel ding. Hwat der krekt by Lubbert foar siet wist er net, hy hie 'm der net oer útlitten, it hoegde ek net. Dat er trouwe soe hie er fansels sein, it koe ek net oars.

Al hast tsien jier stiene hja togearre yn it wurk, fêst bineamd by de polder. Hja hjekkelen kilometers en kilometers sleat, hja moasten reedsljochtsje, dammen fonhurdzje en alle wurk treast wêze dat der yn'e polder to dwaen wie. De polder wie ûnwitende great. Hja soene it net bilibje dat hja dien hiene en der yn'e polder neat mear to dwaen wie. In goed ding, hwat wie der moaijer as om alle dagen foar it wurk to stean?

Efter yn 'e Luzige Five sloech er de hjekkel yn 'e tochtsleat. De lannen waerden wer grien, om him hinne tjirgen de fûgels. In hege tinne wyn feegde oer de wide lannen, djip yn 'e kym stiene koppige loften, blau as laei. Der koe noch wolris in snjitter komme. Fierder achte 'r it net. As men ek alle dagen bûtendoar is!

Healwei tsienen siet er allinne mei syn thermosflesse tsjin in hikke. Net dat hy en Lubbert oars sa 'n soad praetten, nou koe er net in inkeld wurd kwyt, in bytsje oan. Foar tsienen stie er wer oan 'e hjekkel, om dêr pûr allinne in healûre to sitten woe net, men rekke oan inoar wend.

[p. 101]

It skoft foel 'm lang sûnder oanspraek. Lokkich stie Lubbert nei iten wer mei de fyts by de brêge.

‘Dan moatte wy dy kant mar wer út’.

Moast er 'm nou in hân jaen en lokwinskje?

Och né, it woe net rjocht ûnder dizze omstannichheden, Lubbert wist sa ek wol dat er 'm alle goeds winske, it hoegde net sein to wurden.

‘It klearret hwat op’.

Jurjen knikte. ‘It boaijet ôf, it is fan 'e moarn ek net sa slim gien’.

Praet fan alle dagen, net folle om 'e hakken, it hoegde ek net. ‘Ik haw oars fan 'e moarn nochal oan dy tocht, yn it gemeentehûs hawwe wy in grouwe boai ôfjage, wy hawwe in skoft wachte’.

‘De boaijen driuwe sa ûngelyk’. Oan trije ûre ta sloegen hja de hjekkel sûnder folle wurden yn it blaugrize wetter fan 'e tochtsleat.

‘It is tiid fan drinken’, warskôge Jurjen. Hy helle de thermosflesse út 'e jas en syn hoekje koeke. Hja joegen har del yn 'e wâl, út 'e wyn en yn 'e sinne. Lubbert helle in krûdkoeke út 'e bûse dy't er yn twaën briek. ‘Hjoed sa mar tocht ik, ik stean op it lêst ûnder de geboadens en wy binne maten’.

It wie mear as Jurjen op rekkene hie, doe koe er der ek net mear foarwei.

Hwat nuveraerdich joech er Lubbert in hân. ‘Ik hoop dat it jimme goed gean mei’.

‘Danke’.

Hie er sizze moatten fan lokkich wurde en sa? Wolné, sa koe't ommers wol.

Hy biet yn 'e krûdkoeke. ‘In hiele ûndernimming, Lubbert’. ‘Dat is 't ek’.

In skoft bleau it stil, om har hinne sloegen ljippen oer de wjok, op 'e simmerdyk siet in rigel strânljippen to skelden. In pear skriezen weiden heechhertich oan 'e oare kant de sleat. In bihindige tjirk stie op kliene reade steltsjes wach en skou yn 'e sleatswâl.

‘Moatst tinke, Jurjen, it is jouns raer thúskommen sûnt Hanne troud is. Om it wurk yn 'e hûs hoech ik my net drok to meitsjen, myn wiet en droech krij 'k op 'e tiid. Afke nimt alles foar my wei, it hoecht net better, hja wol der ek net iens safolle foar ha. Mar de jounen falle my lang, de krante haw ik gau út en dêr sit ik. Gnúskje ik nochris hwat efterhûs om, neitiid kom ik yn in lege keamer, dan gean 'k fan earmoed mar op bêd. Dû meist it wol witte, ik haw tsjin Hantsje sein, it is my om oanspraek to dwaen. As it fanke net troud wie, ik soe oer Hantsje net prakkeseard ha..’

Wer wie it stil. Doe sei Lubbert: ‘Mar dêrom kinne wy it noch wol moai ha as wy hwat soun bliuwe’. Hast skruten frege 'r der efteroan, ‘tochtst ek net, Jurjen?’

Dy siet mei de lege thermosflesse tusken de knibbels, ien hân

[p. 102]

der omhinne. Sûnder foarbihâld sei er: ‘Hwat oars wol, hwerom net? Mar as it dy om oanspraek to dwaen is, hiest dan net better in búshâldster nimme kind?’

‘Hwat sil men der fan sizze? Mei húshâldsters hat it syn útfallen. Ik haw Hantsje al sa lang kend, it is har ek om oanspraek to dwaen’.

‘Dan sil it wol goedkomme’, sei Jurjen treastgjend wylst er oerein gyng.

Dat Lubbert sa iepenhertich wie, hoe koe er it hert sa op 'e tonge ha? Dy trouwerij gyng in bûtensteander foarsafier neat fan oan. Tomûk naem er'm op. Wis sloech er de hjekkel yn'e tochtsleat, mei oerlech lei er blaumodder en heal forgien planteguod op 'e wâl. Nou tocht er oan Hantsje, dat koe hast net oars, noch fjirtjin dagen, dan wiene hja troud.

Oanspraek. Jurjen sloech de hjekkel djipper yn 'e sleat. Né, it wiene syn saken net, mar wie oanspraek allinne genôch om der op to trouwen?

Hoegde hy him de holle dêr oer to brekken? Dat hoegde'r net, mar hy wist wol dat it mei oanspraek allinne net ta koe as men goed tweintich wie. O goede, né! Lubbert wie twaënsechstich, Hantsje siet ek om dy jierren, dan leit it faeks oars, Hy hie 'm in heale krûdkoeke jown, suver to bot. Dan moast er dochs ek wol bliid wêze, oars parte er gjin koeke om.

It wie moai foar Lubbert, der siet ek in bigreatlike kant oan. Sa't er dy koeke út'e bûse helle hie....

‘It is tiid fan ophâlden’. Hja leine de hjekkels yn 'e wâl en diene de jassen oan. Oer de trouwerij waerd net mear kikt. In stikhinne by de buorren sei Lubbert: ‘Dû bigrypst wol, dat wy hjir út noch yn net it minste of it geringste feest fan ha’. ‘Dat kin 'k forstean, Lubbert’.

Mar op 'e troudei liet Jurjen der in healpoun pûrbêste tabak hinne bringe. ‘Dat wol 'k sa ha’, sei er.