Foar de lins

Nei't rêsthûs

Doe't de fyfte húshâldster de tsjinst ek opsei, kamen de troude bern mar wer byinoar en bigounen nochris oer it rêsthûs.

Hileman troane heech, swier en keal yn'e great stoel oan'e ein fan'e tafel. In hearsker yn it neigean, ien kear hie syn wil foar withoefolle wet west. Dy tiid hie er oerlibbe sûnder dat er dêr sels it measte erch yn hie. ‘Wol heit nou net nei it rêsthûs? Fiif húshâldsters yn noch gjin twa jier is dochs fiersten tofolle, dit kin sa net trochgean’.

‘O né?’ Hy die in hael oan 'e sigaer en rûgele in klobbe jiske oer de jas.

‘Fiif húshâldsters, dat seiste goed, it is mar hwatst húshâldsters neamste. Hwer hawwe jim my sa foar en nei mei opskipe? Sloofkes, stik foar stik, dy't neat troch de hannen kaem. Guon dy't fan foaren amper wisten dat hja fan efteren libben, der wie net in oarenien by’.

‘Lit ús it dêr nou mar net mear oer ha, sa moai hat heit se net bihannele. Sijke, it stumper, is gûlend by my komd’.

Hileman knikte forheftich. ‘Dat wie de lêste, gûle en snotterje koe hja sa goed wol as itensiede. Hwerom roun dy fuort? Om't ik har in lepfol healgeare koalrapen yn it hier smiet. Ik hoech gjin healgeare koalrapen, dat is myn iten net. Dat bisocht ik har oan it forstân to bringen. As dat net iens mear lije kin is 't fier komd. Sokken kin'k slite as pinemûle en as jimme gjin better húshâldsters foar my ha, sil 'k it dan nou mar ris mei it rêsthûs bisiikje’.

[p. 88]

De bern suchten fan kleare forromming. Troud en oantroud joech fan dat rêsthûs op. Pûr, pûrbêst.

‘Dêr hawwe jo nou Postma by ús fan it streekje’, sei Keimpe dy't den fan Hileman's kreaze dochters hie, ‘dy woe mei gjin stôk nei it rêsthûs en nou't er der ien kear is seit er: ik hie hjir folle earder hinne moatten’.

Hileman harke net iens, hwat Saekje oait yn dy ropperige Keimpe sjoen hie wie him in great riedsel. Hy soe'm de holle der net oer brekke, it fanke moast der mei rêdde.

‘Ik bin bliid dat heit der nou ryp foar is...’ Dat wie Sikke dy't mei Akke troud wie. Hileman seach boppe oer him hinne. Sikke fan Bouma's Fokje mei syn heech lûd. Dy wie nou wethâlder, it kaem der grif langer net safolle mear op oan, hwat soe sa'n Sikke oars biwethâlderje?

‘Der is op it stuit in keamer leech, ik kin aenst noch wol by boargemaster oanride en siz hoe't it der foarstiet, alle kâns dat heit der nije wike wol hinne kin’.

Och, och, hwat koe er it moai bipiipje. Hy moast syn bêst mar dwaen, it skynde dat sokken 'as Sikke hwat to sizzen hiene, it koe net útbliuwe, it moast forkeard komme.

‘Hoe sille wy mei it hûs?’

Op dy fraech skikte Saekje hwat rjochter. ‘Wy moatte der fansels gjin spul om krije, mar as wy it iens wurde kinne wolle wy it hûs wol keapje, n't Keimpe?’

‘Der hawwe wy it alris oer hawn ja, wy wolle dêr wolris wei nou't de bern der út binne en as dit dochs leech komt....’

Soe men nou net? Hja woene de boel wol forkwânselje dêr't er sels libben by siet, men soe se in slinger oan'e earen jaen, sa âld as hja wiene. ‘Ja hark ris’. Dêr waerden se stil fan, dat moast ek, sa hearde' it.

‘Dit hûs hâld ik tominsten it earste healjier noch oan dat ik der altyd wer yn kin as it my yn dat hûs net foldocht. Ik sil de skippen net efter my forbrânne, dêr moatte jimme goed om tinke’. ‘Mar heit!’

Hja koene heech of leech springe, hy hold de kop der foar. Hja moasten har der wol by dellizze, ear't er hielendal de holle yn'e nekke smiet, dan wiene hja noch fierder fan hûs.

‘As er der earst mar yn is’.

‘Ik leau it falt'm dêr net sa min oan’, kraeide Sikke, ‘ik tink dat er 'm dêr wol deljowt’.

Wie 't net moai? Hja hiene der nochal hwat noe'd mei hawn, mei heit wist men noait hwer 't men oan ta wie en nou foel it aerdich oan, hja koene der oars net as bliid om wêze.

Keimpe en Saekje der ek al gau hinne. ‘Hoe foldocht it heit?’

‘Goed, ei ja, goed, hwerom ek net? Ik liz gjin mins in striebré yn'e wei, elk kin mei my wol opsjitte, dat hat altyd al sa west. As hja my yn myn wêzen litte sil ik gjin mins ta lêst wêze. It iten kin hjir gjin sprekken lije, in goed board brij witte se hjir

[p. 89]

net hwat it is, dêr sil'k it alris mei de direktrise oer ha. Men kin jin hjir blau bitelje, dan wol men ek sêd ha, net?’

Doe't hja wer yn'e auto sieten sei Keimpe: ‘Ik leau dat Sikke lûdernôch roppen hat, ik moat noch sjen oft er dêr bliuwt’.

‘Men soe it sa hoopje’, suchtte Saekje, ‘de man kin net mear allinne, hwa kin it by him úthâlde?’

It waerd ôfwachtsjen yn greate spanning en sjedêr, hy joech 'm del. Wol eamele 'r noch oer it iten, mar hoe soe er net eamelje, dat hie er syn hiele libben al dien.

De bern stieken de hollen byinoar. ‘It is dochs skoof en skande, dat sa'n hûs mar leech stiet, in leech hûs giet fan jin ôf’. ‘It healjier moat earst om wêze’, sei Sjouke, hy wie in eigen soan en wist hwat er sei, ‘earder hoege wy heit der net mei oan to kommen’.

It soe sa wol wêze, dat healjier soene hja dan ek wol oerkomme. De oaren hiene der neat op tsjin dat Keimpe it hûs dan mar kocht as er it mei heit iens wurde koe.

Hja wachtten ryklik in healjier, om de âldman it folle poun to jaen. De manlju soene der mei har trijen mar hinne. ‘Wel, wel’, bearde Hileman, ‘in hiele yntocht. Nou, nou, trije tagelyk, gean sitten’.

Sjouke krige de kou by de hoarnen. ‘Wy woene ris oer it hûs prate, it hat al in goed healjier leech stien, dêr wurdt it net better fan. As heit it forkeapje wol, Keimpe makket der gading oan’.

‘Soa, al. Dat docht my gjin niget, it hat altyd in knap hûs west. En it is sa'st seist, fan leechstean wurdt it net better, mar forkeapje? Né. Ik sil it jimme oars sizze, dizze moanne út, dan gean'k der sels wer yn’.

‘Mar dat kin net, heit!’

‘O né? Ik tocht it wol, net? Frou Hoekstra hat hjir ûnder in keamer, dêr haw ik it der mei oer hawn. It is noch in feardich minske, mei in pear hannen oan it liif. Hja kin har gâns better redde as dy sleauwe húshâldsters, dêr't jimme my mei opskipen. Hja sei ek, wy binne noch net op in leeftyd om yn in rêsthûs to sitten. Sa'k sei, dizze moanne út, dan geane wy der yn’.

Dat wie it lêste wurd.

Wûnderlik stil en nuet stieken dy trije greate manlju der efterinoar út.