Gedichten. Deel 3b. Apparaat

[1015] Critische massa

Overlevering

M^1	Manuscript, H-114.
M^2	Typoscript, H-115.
T	Maatstaf 8 (maart 1961), p. 797.
D	Verzamelde gedichten, p. 966.

Datering

Vóór maart 1961

Leestekst

M¹ c

Varianten en correcties

M¹ a-b bl ballpoint, c potlood

2	M^1	a	Een onderons voor alle twee te		gauw.
		c	[	]	snel[.]
	M^2-D		|			|

3	M^1	a	Mijn hoed hopeloos weg. De hemel		blauw,
		c	[	]	schel[,]
	M^2-D		|			|

5	M^1	a	Wij nochtans bij		elkaar en	persisteren^+
		b	[	]	{elkander}	[	]^+
		c	[	]	[elkander]	[	]
	M^2-D		|				|

6	M^1	a	op staande voeten		als een vast		gebouw.
		c	[	],	[	]	bevel[.]
	M^2-D		|					|

7	M^1	a	De eeuwigheid gedreven in		het nauw
		c	[	]	de knel
	M^2-D		|			|

10	M^1	a	wanneer het		bovenstaande	zich voltrekt,
		b	[	]	[boven]gemelde	[	]
		b	[	]	[boven]bedoelde	[	]
		c	[	]	bovenstaande	[	]
	M^2-D		|				|

+ [? door bij]

+ [? geschrapt]

[p. 1266]

12	M^1	a	(	ik	liep hier toch. De rest is ja en amen.)
		b	[]	I[k]	[	]
	M^2-D		|			|

15	M^1	a	die verder wandelt en		haar lichaam rekt.
		b	[	]	geen spier vertrekt.
	M^2-D		|			|

Commentaar

^1	In de collectie Achterberg bevinden zich verschillende aantekeningen over het verschijnsel ‘critische massa’, overgenomen uit Robert Jungk, Licht van duizend zonnen (Amsterdam, [1957]), die aan het ontstaan van dit gedicht ten grondslag liggen. Zie § 48.3.3.
^2	M^1 is gereproduceerd in Maatstaf 9 (februari 1962), tussen p. 824 en p. 825.
^3	M^2 is tezamen met M^2 van [848] ‘Vrijgezel’ (zie leestekst [848d] ‘Fall-out’) overgeleverd. De typoscripten zijn respectievelijk genummerd ‘1’ en ‘2’. Beide gedichten werden in 1961 gepubliceerd in de maart-aflevering van Maatstaf. De kopij bleef niet bewaard, maar zal hebben bestaan uit doorslagen van de overgeleverde typoscripten. Zie ook § 48.4.2.