Gedichten. Deel 3b. Apparaat

[953] Ad interim

Overlevering

M^1	Manuscript, H-92.
T	Maatstaf 2 (juli/augustus 1954), p. 317.
D^1	Voorbij de laatste stad^1, p. 135.
D^2	Voorbij de laatste stad^2, p. 153.
M^2	Tweede typoscript, kopij D^3, H-116.
M^3	Derde typoscript D^3, collectie Ministerie van ok&w, H-117.
D^3	Vergeetboek, p. 25.
M^4	Kopij D^4, H-122.
D^4	Verzamelde gedichten, p. 940.

Datering

Vóór juli 1954 (T)

Tussen 23 maart en 28 april 1961 (M²)

Leestekst

T

M² (zie p. 522)

Ingreep

T	6 bloot. < bloot,

Ontwikkelingsgang

In M¹ schreef Achterberg van dit gedicht eerst (fasen a-c) r. 1-8 en een aanzet voor het sextet, hieronder afzonderlijk gepresenteerd als M¹ I/III, r. (9)-(13). Dit sextet haalde hij niet door toen hij, in een afwijkende ductus (fasen d-e),

[p. 1060]

[953] ‘Ad Interim’, M¹ (collectie nlmd)

[p. 1061]

onderaan het blad een nieuwe versie schreef (M¹ IV, r. 9-14) en ook nog een alternatief voor r. 12-14 noteerde (M¹ V, fase f). Vermoedelijk nadat Achterberg de definitieve versie van r. 12-14 geschreven had (M¹ VI, fase g), haalde hij M¹ V, r. 12-14 en M¹ I/III, r. (9)-(13) tezamen door (zie ook de afbeelding).

De uiteindelijke versie van M¹ werd overgenomen in T-D². M²-D⁴ bevatten een sterk gewijzigde versie van het gedicht en worden om die reden afzonderlijk gepresenteerd.

Varianten en correcties

M¹ a-h potlood

M² a typemachine, b potlood

Titel	M^1	a	[ontbreekt]
		h	Ad interim
	T-D^4		|	|
			M^1-D^2, r. 1-8:

1	M^1	a	Wereld	,	na u gebleven, dag en nacht	.
		b	[	]◦	[	];
		b	{Straten}		[	]
		c	[Wereld]		[	]
	T-D^2		|			|

2	M^1	a	Dezelfde		mensen		nog;	willen	niet dood.^+
		a	[			]	{weer}	[		]
		a	[			]	{gaan}	[		]^+
		b	[			]	[;] [willen] nog		[	]
		b	d[ezelfde]		[	]	[nog;]	[willen]	[	]
	T-D^2		|							|

3	M^1	a	Leven		neemt toe,	kinderen	worden groot^+
		b	[	]	gaat door[,]	[		]^+
		c	[	]	volstaat[,]	[		]
		c	[	]	[neemt toe,]	[		]
		c	[	]	houdt stand. K[inderen]		[	].
	T-D^2		|					|

4	M^1	a	en elke lente		krijgt			zijn eigen pracht.
		a	{en ieder voorjaar		krijgt			zijn oude pracht.}^+
		a	[2	]	{houdt}			[2		]
		a	[en elke lente krijgt			zijn		eigen pracht.]
		b	{De hele wereld heeft}			[				]
		b	E[n] [elke lente] heeft			[	]	oude	[	]
	T-D^2		|							|

4/5

M^1-D^2

[strofewit]

+ [? door niet]

+ [? door gaan, weer en nog]

+ [? door worden]

+ [? door gaat door]

+ [? door de regels]

[p. 1062]

5	M^1	a	Ik heb hier		heel alleen	op u gewacht
		a	[	]	dagelijks	[	]
		c	Het denken, al die tijd op u bedacht,
	T-D^2		|				|

6	M^1	a	en stond aan geen		[	◦	]	bloot
		b	[	]	veranderingen			[	]
		c	[stond aan geen]		tegenstrijdigheden			[	].
	T-D^2		|						|

7	M^1	a	Wanneer		je			binnenkomt is alles goed^+
		a	[	]	g[e]			[		]
		a	hoewel			ik		boeken	opendeed en sloot
		b	H[oewel]			[				]
		c	[				]	deuren	[	]
		c	ofschoon			[				]
		c	[Hoewel]			[				]
		c	[Ofschoon]			[				]
	T-D^2		Hoewel			|				|

8	M^1	a	Ik heb	er geen gevoelens doorgebracht.^+
		b	[heb] i[k]	[	]
	T-D^2		|		|

8/9	M^1-D^2		[strofewit]
			M^1 I/III, r. (9)-(13):

(9)	M^1 I	a	Je kunt		opnieuw beginnen
		a	[	]	{aansluiten}
		a	[	]	weer binnenkomen als gewoon
		a	[	]	[	◦	]
	II	b	{Gij kunt aansluiten bij uw laatste vraag,}
	III	c	{En ook de wegen liggen als voorheen}^+
			[? door M^1 I a, r. (9) aansluiten en opnieuw beginnen]

(10)

M^1 II

b

Ik heb het antwoord

[

◦

]

(11)

M^1 II

b

[

◦

]

(12)	M^1 II	b	Maar zij verouderen					en vragen om
		b	{Ze		zijn hier opgehoopt}			[	]^+
		b	{[	]	bleven	[	]}	[	]
		b	[Maar zij verouderen]					[	]
		b	{[Ze zijn hier opgehoopt]}					[	]

(13)	M^1 II	b	het volle pond, een nieuwe ronde som
			[?? door M^1 II, r. (12)-(13). Onder deze regels schreef Achterberg een nieuwe versie van het sextet (M^1 I/III, r. (9)-(13) werden niet doorgehaald en moeten dus meegelezen worden):]

+ [? door de regel]

+ [? door doorgebracht]

+ [? door de regel]

+ [?? door de regels]

[p. 1063]

M^1 IV-D^2, r. 9-14:

9	M^1 IV	d	Ik kan een brief ontvangen en vertrek.
	T-D^2		|	|

10	M^1 IV	d	Een oproep		in	de radio volstaat.
		d	[	]	{door}	[	]^+
	T-D^2		|	|	door	|	|

11	M^1 IV	d	Een advertentie		in		de bladen is genoeg
		e	[			]	een blad genoegt
		e	[	]	zetten			is genoeg.
		e	[	]	plaatsen			[	]
	T-D^2		|						|

11/12	M^1 IV	d	[strofewit]
	T-D^2		|	|

12	M^1 IV	d	Degene, die		inlichtingen			verstrekt
		d	[	]	{aanwijzingen}			[	]
		e	[	]	een nader spoor ontdekt
		e	[	]	misschien sporen ontdekt
	V	f	{Wil heer, die daar en daar een koffer droeg}
	VI	g	Alles wacht af			tot	zich bij mij vervoegt
		g	[		]	of	[		]
	T-D^2		|						|

13	M^1 IV	d	die leiden tot een volledig resultaa
	V	f	{zich melden, daar 'k inlichtingen verstrek}
	VI	g	d[egene,] [die] [aanwijzingen] [verstrekt]^+
	T-D^2		|	|

14	M^1 IV	d	ontvangt de boeken die ik opensloeg^+
		d	dat hij zich bij de hoge instantiën vervoeg'.
	V	f	{die leiden tot volledig resultaat}
	VI	g	[die leiden tot volledig resultaat].^+
	T-D^2		|	|
			[M^1 V, r. 12-14 en M^1 I/III, r. (9)-(13) werden (fase g) tezamen doorgehaald]
			M^2-D^4, r. 1-14:

1	M^2	a	Tekenen aan		uw	wand glijden voorbij;
		b	[	]	de	[	]
	M^3-D^4		|				|

2

M^2-D^4

dezelfde mensen nog, op een afstand.^+

3

M^2-D^4

Het leven rekt zich. Kinderen hand aan hand^+

+ [? door door en in]

+ [= M¹ IV d, 12]

+ [? voor de regel]

+ [= M¹ IV d, 13]

+ [← M¹-D², 2]

+ [← M¹-D², 3]

[p. 1064]

4

M^2-D^4

rijgen uw leegte door de jongste mei.

4/5

M^2-D^4

[strofewit]

5

M^2-D^4

Denken aan u verliep in zand en hei;^+

6

M^2-D^4

tochten in de omgeving onderhand.

7

M^2-D^4

Postduiven zijn gelost, schepen verbrand.

8

M^2-D^4

De oudste hypothesen komen vrij.

8/9

M^2-D^4

[strofewit]

9

M^2-D^4

Ik kan een brief ontvangen en vertrek.^+

10

M^2-D^4

Een oproep door de radio volstaat.^+

11

M^2-D^4

Een advertentie plaatsen is genoeg.^+

11/l2

M^2-D^4

[strofewit]

12

M^2-D^4

Stel het geval dat zich bij mij vervoegt^+

13

M^2-D^4

degene, die inlichtingen verstrekt,^+

14

M^2-D^4

die leiden tot volledig resultaat.^+

+ [← M¹-D², 5]

+ [← M¹-D², 9]

+ [← M¹-D², 10]

+ [← M¹-D², 11]

+ [← M¹-D², 12]

+ [← M¹-D², 13]

+ [← M¹-D², 14]

Commentaar

^1	Zie [952] ‘Terra incognita’, noot 1.
^2	Dit gedicht is niet overgeleverd in het eerste typoscript van Vergeetboek (zie [930] ‘Deïsme’, noot 3).