Gedichten. Deel 3b. Apparaat

[927] Passage

Overlevering

M^1	Derde manuscript D^1, H-73.
M^2	Typoscript D^1, H-77.
T	Maatstaf 1 (september 1953), p. 364.
D^1	Ode aan den Haag, p. 21.
M^3	Kopij D^2, H-112.
D^2	Cryptogamen 4, p. 131.
M^4	Kopij D^3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 832.

Datering

Tussen oktober 1952 en juni 1953

Leestekst

M²

Ontwikkelingsgang

In M¹ is de eerste laag van het gedicht (fase a) zonder onderbrekingen en in een regelmatige ductus geschreven. Vervolgens heeft Achterberg in deze versie enkele wijzigingen aangebracht (fase b). In een afwijkende ductus herschreef hij ten slotte - op verschillende plaatsen op het manuscript, weergegeven als M¹ I/V - r. 3-8 (fasen c-f).

Varianten en correcties

M¹ a-f potlood

Titel	M^1	a	[ontbreekt]
		b	Passage
	M^2-D^3		|	|

1

M^1-D^3

Den Haag, stad, boordevol Bordewijk

[p. 978]

[927] ‘Passage’, M¹ (collectie nlmd)

[p. 979]

2	M^1	a	en van		Louis Couperus nog		een vleug.
		b	[	]	[Couperus]	overal	[	]
	M^2-D^3		|					|◦

3	M^1 I	a	Op Scheveningen aan, waar ik mij heug
		c	Ik drink		van
		c	[	]	twee tijdperken met teug op teug.
	II	d	op Scheveningen aan,				het ene rijk
		e	[			]	de villawijk	,
		e	[					]◦
	M^2-D^3		|					|

4	M^1 I	a	dat van Eline Vere lag			haar			rijk
		b	[		]	{het}			[	]^+
		b	[		]	[het]			[	]
		c	Rols-royce en rijtuig rijden					[xxxxxxx]
		c	[				]	hier gelijk.
	II	d	waar ieder zich Eline Vere heugt.
		e	dat	kwijnt en [zich Eline Vere heugt.]
		e	die	[							]
	M^2-D^3		|								|

4/5	M^1 I	a	[strofewit]
	II	e	[strofewit?]
	M^2-D^3		[strofewit]

5	M^1 I	a	Maar in de binnenstad staan ze te		kijken,
		b	[	]	[kijk][,]
	II	e	|			|
	III	f	|			|
	M^2-D^3		|			|

6	M^1 I	a	huizen gebouwd		van	Katadreufe's deugd
		b	[	]	met	[Katadreuf]f[e's] [deugd]
	II	e	|					|.
	III	f	deurwaardershuizen met de harde deugd
	M^2-D^3		|				|

7	M^1 I	a	en dat uit Rood Paleis, waarin de vreugd
	III	f	van Katadreuffe die zijn doel bereikt.
	M^2-D^3		|	|

8	M^1 I	a	wordt		losgelaten	en		weer ingedijkt.
		b	[				]	dan	[weer gedijkt.]
		b	[	]	botgevierd	[	]	weder [[in]gedijkt.]
	III	f	Ik drink twee werelden						in ene teug.^+
	M^2-M^3		|							|
	D^2-D^3		|					|,	|	|
			[M^1 I/II, r. 5-8 werden (fase f) tezamen doorgehaald]

+ [? door het]

+ [← M¹ I c, 3]

[p. 980]

8/9	M^1	a	[strofewit]
		f	[geen strofewit]
	M^2-D^3		[strofewit]

9

M^1-D^3

Den Haag, je tikt er tegen en het zingt.

10

M^1-D^3

In de passage krijgt de klank een hoog

11	M^1	a	weergalmen en		beneden		fluistert het
		b	[			]	een fluistering
		b	[	]	omlaag		[	]
	M^2-D^3		|					|

12	M^1	a	tussen de voeten over het graniet.
		b	[	];
	M^2-D^3		|	|

13	M^1	a	Rose	hartkamer die		van boog tot boog
		b	r[o]d[e]	[	]	in elleboog
	M^2-D^3		|				|

14	M^1	a	met drie uitmondingen de stad		in dringt
		b	[	]	geniet.
	M^2-D^3		|			|

Commentaar

^1	Zie [922] ‘Innemée’, noot 1.
^2	D^2-D^3, r. 8: werelden, (i.p.v. werelden) berust waarschijnlijk op een zetfout in D^2. In M^3 is de n van werelden beschadigd, waardoor er na het woord een komma lijkt te staan.
^3	Dit gedicht is vertaald in het Russisch door E.V. Vitkovskij.
^4	Zie [913] ‘Ik loop in doodvacantie door den Haag’, noot 3.
^5	Literatuur over het gedicht: Ruiter, K. de, ‘Een literaire passage.’