Gedichten. Deel 3b. Apparaat

[913] ‘Ik loop in doodvacantie door Den Haag’

Overlevering

M^1	Eerste manuscript D^1, H-71.
M^2	Tweede manuscript D^1, H-72.
M^3	Typoscript D^1, H-77.
T	Maatstaf 1 (september 1953), p. 350.
D^1	Ode aan den Haag, p. 7.
M^4	Kopij D^2, H-112.
D^2	Cryptogamen 4, p. 117.
M^5	Kopij D^3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 818.

[p. 934]

Datering

Tussen oktober 1952 en juni 1953

Leestekst

M²

Ontwikkelingsgang

Van dit gedicht schreef Achterberg eerst r. 1-6 (M¹ a). Vermoedelijk kwam hij vanwege het rijm niet verder, want in een volgende fase begon hij vanaf r. 2 met een ander rijmwoord. Ditmaal schreef hij door tot en met r. 9 (fasen b-e). Deze regel werd van een vraagteken voorzien en vervolgens doorgehaald. Het uiteindelijke sextet is, gezien de afwijkende ductus, vermoedelijk in een later stadium geschreven (M¹ II).

Varianten en correcties

M¹ a-g potlood

M² a zw inkt, b potlood

Titel	M^1		[ontbreekt]
	M^2	a	|	|
		b	Winkel
		b	[Winkel]meisje
		b	Doodvacantie
		b	Doodvacantie
		b	Noordeinde
	M^3-D^3		|		|

1	M^1		In doodvacantie loop ik door Den Haag
	M^2-D^3		Ik loop in doodvacantie door den Haag.

2	M^1	a	Het uitgestalde		heeft mijn interesse
		b	[	]	wordt mijn eigendom
	M^2D^3		|			|.

3	M^1	a	De dorst naar u		kan[?]		zich eindelijk lessen
		a	[	]	laat	[					]
		b	[	]	slaat op			de wereld	om
		b	[				]	{het leven}	[	]^+
	M^2-D^3		|				|	de wereld	|	|

4

M^1-D^3

zonder dat ik de dingen overvraag.

4/5

M^1-D^3

[strofewit]

5	M^1	a	Ze	liggen daar geprijsd		van hoog tot laag
		c	[		]	tot op vandaag
	M^2-D^3		Zij	|	|	van hoog tot laag.

6	M^1	a	Ik hoef ze niet tot		een te veel te pressen
		b	[	]	{uw volslagen vorm}
		d	{Niemand behoeft		ze voor hun ware som}^+
		d	[2	]	{van u de}	[3	]
		e	[Niemand behoeft van u de ware som]
	M^2-D^3		Niemand behoeft hun absolute som

+ [? door leven en wereld]

+ [? voor de regel]

[p. 935]

[913] ‘Ik loop in doodvacantie door den Haag’, M¹ (collectie nlmd)

[p. 936]

[913] ‘Ik loop in doodvacantie door den Haag’, M² (collectie nlmd)

[p. 937]

7	M^1	b	omhoog te jagen		[	◦			]
		c	[	]	ieder stuk alom
		d	{te accepteren.}		[				]
		e	[te accepteren.]		[				]
	M^2	a	meer te begroten,		ieder		ding	alom
		a	[	].	I[eder]		[			]
		b	[			]	stuk	[		]
	M^3-D3		|							|
			[? door M^1 b, r. 7 te accepteren en omhoog te jagen]

8	M^1	b	en weet dat ik in elke winkel slaag
		c	vertegenwoordigt u		van hoog tot laag
	M^2-D^3		|	|	tot op vandaag.

8/9	M^1	b	[strofewit]
	M^2-D^3		|	|

9	M^1 I	b	Want alles wat ge zijt geweest is hier^+
	II	f	De winkelieren knikken bij mijn komst
	M^2-D^3		|	|.

10	M^1 II	f	Wij overleggen in geheime hoeken
	M^2	a	|	|,
		b	[	];
	M^3-D^3		|	|

11

M^1 II

f

rijk

[

◦

]

geluk

g

[

]

en gelijk

van

[

◦

]

[

]

M^2-D^3

|

|

aan wederzijds

geluk.

11/12	M^1 II	f	[geen strofewit]
	M^2-D^3		[strofewit]

12	M^1 II	f	De winkelmeisjes		zijn	behoorlijk druk
		g	[	]	{hebben het}	[	]
	M^2-D^3		De meisjes hebben het bijzonder druk

13	M^1 II	f	om in de dozen alles op te zoeken.
		g	[om] alles [in de dozen] [op te zoeken.]
	M^2-D^3		|	|

14	M^1 II	f	Hun ogen glanzen en de winkel gonst
	M^2-D^3		|	|.

+ [? door de regel]

Commentaar

^1

M^1 maakt deel uit van het eerste stadium van de reeks ‘Ode aan den Haag’, dat uit zeven gedichten bestaat: [913] ‘Ik loop in doodvacantie door den Haag’ tot en met [919] ‘Kerstmis’. Van deze gedichten - en van [920] ‘Gemeentereiniging’ en [921] ‘De blikken van voorbijgangers braveren’ - heeft Achterberg vervolgens (stadium ii) een netmanuscript vervaardigd (M^2), waarop hij naderhand, waarschijnlijk min of meer tegelijkertijd, een groot aantal titels heeft uitgeprobeerd.

[p. 938]

	De precieze fasering van de titelvarianten is onduidelijk, vandaar dat slechts één fase is aangegeven (zie ook het overzicht in § 41.3). M^3 is onderdeel van het volledige typoscript van de bundel, waarop voor het eerst de reekstitel voorkomt. Zie voor de samenstelling van de verschillende stadia van de bundel verder § 41.
^2	Dit gedicht is vertaald in het Russisch door E.V. Vitkovskij.
^3	Literatuur over de reeks ‘Ode aan den Haag’: Bolhuis, A.J., De aarde dekt hem toe, p. 189-240. Damman, B., ‘De wedergeboorte van de stad.’ Middeldorp, A., ‘Op weg om u te vinden.’ Middeldorp, A., Het avontuur van Achterberg, p. 10-33. Ruitenberg-de Wit, A.F., Het huis van Achterberg, p. 185-211. Ruiter, K. de, ‘Een literaire passage.’ Veldstra, B., ‘Wij gaan er samen voor een uur vandoor.’