Gedichten. Deel 3b. Apparaat

[858] Droomlot

Overlevering

M^1	Manuscript, H-75.
M^2	Typoscript, kopij T, H-60.
P^1	Proef T,H-61.
T	De gids 114.11 (december 1951), p. 365.
M^3	Typoscript, kopij D1, H-76.
P^2	Proef D^1,H-76.
D^1	Cenotaaf, p. 5.
M^4	Kopij D^2, H-112.
D^2	Cryptogamen 4, p. 81.
M^5	Kopij D3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 782.

Datering

Vóór 30 november 1951

Leestekst

M²

Ontwikkelingsgang

In M¹ bestond het begin van het gedicht in eerste instantie uit drie drieregelige strofen (M¹ I, r. 1-(9)). Hiervan verplaatste Achterberg r. 6 naar r. 4, zij het dat

[p. 742]

[858] ‘Droomlot’, M¹ (collectie nlmd)

[p. 743]

deze omzetting werd voorzien van een vraagteken (M¹ II, fase c). Van dit gedeelte haalde hij r. (9) door. Na enkele regels witruimte en onder de middenvouw van het blad is het vervolg geschreven (M¹ III, r. 9-17). Eerst schreef Achterberg r. 9-12, maar haalde hiervan r. 12 door. Eronder kwamen, in een afwijkende ductus (fase f), de definitieve r. 12-17 tot stand.

Varianten en correcties

M¹ a-g potlood

M² a typemachine, b bl inkt (in onbekende hand)

P¹ a gedrukt, b potlood

Titel	M^1 I	a	[ontbreekt]
		g	Droomlot
	M^2-D^3		|	|

1	M^1 I	a	Je toonde me vannacht de kamers weer:
		b	[	];
	M^2-D^1		|	|

2	M^1 I	a	geheel dezelfde	,	't werd	de eerste keer	.
		a	[				]◦
		b	[	].	['t] W[erd]	[	]
	M^2-D^3		|				|

3	M^1 I	a	dat ik ze zag van duizend malen meer.
	M^2-D3		|	|

3/4	M^1 I	a	[strofewit]
	II	c	[geen strofewit]
	M^2-D^3		|	|

4	M^1 I	a	Wij	stonden waar wij later zouden leven.^+
		b	[W]e	[	]
	II	c	[Jij was toen nog mevrouw en ik meneer.]^+
	M^2-D^3		|		|

4/5	M^1 I	a	[geen strofewit]
	II	c	[strofewit?]
	M^2-D^3		[strofewit]

5	M^1 I	a	Er was nog niets over ons heen geweven.
	II	c	[We stonden waar wij later zouden leven.]^+
	M^2-D^3		|	|

6	M^1 I	a	Jij was mevrouw en ik was nog mijnheer.
		b	[	]	toen nog [mevrouw en ik] meneer.^+
	II	c	[Er was nog niets over ons heen geweven.]^+
	M^2-D^3		|			|
			[? door M^1 I, 1-6 (face a). In fase c werd r. 6 door mioddek van een pijl verplaats naar r. 4. De pijl werd door Achterberg doorgehaald, maar vervolgens zette bij in de rechtermarge alsnog een pijl, die hij voorzag van een vraagteken]

+ [? door Wij;? door wij]

+ [= M¹ I b, 6]

+ [= M¹ I b, 4]

+ [? door toen nog]

+ [= M¹ I a, 5]

[p. 744]

6/7	M^1 I	a	[strofewit]
	II	c	[geen strofewit]
	M^2-D^3		|	|

7	M^1 I	a	Zo is het tussen ons een tijd gebleven
	M^2-D^3		|	|

8	M^1 I	a	en daarna kwam je voornaam op een keer.
	M^2-D^3		|	|
			M^1 I, r. (9):

(9)	M^1 I	a	Ik weet niet meer op welk gebleken teken
		c	[doorgehaald]
			M^1 III-D^3, r. 9-17:

8/9	M^1 III	d	[strofewit]
	M^2-D^3		|	|

9	M^1 III	d	In deze		nacht	heb ik terug gekund
		d	[	]	{droom}	[	]^+
		e	[	]	[droom]	[	]
		f	[	]	[nacht]	[	]
		g	[	]	doodslaap	[	]
	M^2	a	|				|
		b	[	]	[dood]ss[laap]	[	]
	P^1	a	|	|	doodslaap	|	|
		b	[	]	[dood]ss[laap]	[	]
	T		|				|
	M^3-M^4		|	|	doodslaap	|	|
	D^2-D^3		|	|	doodsslaap	|	|

10	M^1 III	d	door		[	◦	]	voor te geven^+
		e	[	]	andere adressen			[	]
	M^2-D^3		|						|

11	M^1 III	d	maar geen van allen kwam meer aan de					ban
		d	[				]	[b]eurt
		e	en weg te gaan		voor	ik ontwaken zou
		g	[	]	eer	[	].
	M^2-D^3		|					|

11/12	M^1 III	d	[geen strofewit]
		f	[strofewit]
	M^2-D3		|	|

12	M^1 III	d	een doodslaap hield mij in zijn ban
		e	[doorgehaald]
		f	Dan was ik nu misschien handelsagent
	M^2-D^3		|	|

+ [? door droom en nacht]

+ [? door door;? door te]

[p. 745]

13	M^1	f	of bij mijn vader op het		dorp	gebleven
		g	[	]	land	[	]
		g	[	]	dorp	[	]
	M^2-D^3		|				|

14	M^1	f	en trouwde later een gewone vrouw.
	M^2-D^3		|	|

14/15	M^1	f	[strofewit]
	M^2-D^3		|	|

15	M^1	f	Maar nu ik wakker ben is		h
		f	[	]	om het even	,
		g	[			]◦
	M^2-D^3		|			|

16	M^1	f	wat op die drempel wankelde en wou
	M^2-D^3		|	|

17	M^1	f	en heeft het noodlot mij geen stap gegund.
	M^2-D^3		|	|

Commentaar

^1	Op 12 maart 1951 schreef B. Voeten aan Achterberg: ‘Mag ik je nog even herinneren aan je, in jolige atmosfeer gedane, belofte je 3 nieuwe vaerzen af te staan aan De Gids? We willen ze graag in het April-nummer plaatsen.’ Blijkbaar heeft Achterberg niet aan dit verzoek voldaan, want op 6 september herhaalde Voeten zijn verzoek. Achterberg reageerde met de inzending van zeven gedichten (M^2), [858] ‘Droomlot’ tot en met [864] ‘Histologie’, die in de december-aflevering van 1951 en in de januari- en juni-aflevering van 1952 werden geplaatst. De drukproeven van de gedichten (P^1) zijn gedateerd ‘30-11-'51’. Zie verder § 39.2.3.
^2	Dit gedicht is vertaald in het Engels door P. Boyce en M. O'Loughlin.
^3	Literatuur over het gedicht: Voskuilen, W., ‘Droomlot.’