Gedichten. Deel 3b. Apparaat

[851] Nachtvlucht

Overlevering

M^1	Manuscript, op keerzijde van [847] ‘Erfvijand’ (M^1), H-49.
M^2	Typoscript, kopij D^1, H-50.
T	De nieuwe stem 5 (oktober 1950), p. 547.
P	Proef D^1, H-51.
D^1	Mascotte, p. 31.
M^3	Kopij D^2, H-112.
D^2	Cryptogamen 4, p. 71.
M^4	Kopij D^3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 772.

Datering

Vóór 4 september 1950

[p. 729]

Leestekst

M²

Ontwikkelingsgang

M¹ a, r. 1-9 werden vrij haastig en met zacht potlood geschreven, waardoor sommige woorden moeilijk te lezen zijn. De in eerste instantie onvolledig gebleven r. 9 werd in scherper potlood voltooid (fase b). In weer zachter potlood (fase c)schreef Achterberg deze regel over en vervolgde hij met het sextet.

Wederom met scherp potlood vulde hij een open plaats in r. 13 in (fase d). Vermoedelijk heeft Achterberg daarna pas de titel en op sommige plaatsen interpunctie aangebracht (fase e).

Varianten en correcties

M¹ a-e potlood

Titel	M^1	a	[ontbreekt]
		e	Nachtvlucht
	M^2-D^3		|	|

1

M^1-D^3

Er zijn vannacht vogels overgegaan

2

M^1-D^3

waar 'k niet van wist dat hun geluid bestond:

3	M^1	a	Een[?] gouden[?] zilveren[?] bosfluit[x] mond
		a	op zilveren bosfluiten een goud[mond]
		e	[	],
	M^2-D^3		|	|

4	M^1	a	bellen van		arresleden	bij de maan
		a	[	]	[arresle]eën	[	]
		e	[				].
	M^2-D^3		|				|

4/5

M^1-D^3

[strofewit]

5	M^1	a	Zeker en doelbewust		snellende aan
		a	[	]	[snel]den ze [aan]
		e	[			];
	M^2-D^3		|			|

6	M^1	a	werd heel het huis plotseling		onderg
		a	[	]	onder grond.^+
	M^2-D^3		|	|	ondergrond.

7	M^1	a	Een ogenblik was zonder		ziele[?]wond
		a	[	]	levens[wond]
	M^2-D^3		|			|

8	M^1		over zijn ganse lengte mijn bestaan
	M^2-D^3		|	|.

+ [zie noot 1]

[p. 730]

8-9

M^1-D^3

[strofewit]

9

M^1

a

Waar

ze nu zijn

[

◦

]

aan

a

[

]

{breekt

[

◦

]

de

dag

}

b

[

]

zullen ze

[nu zijn]?

De dag

[breekt]

[aan]

c

Waar

zullen ze nu zijn? De dag breekt aan

M^2-D^3

|

|

10	M^1	c	met vroege straten in een grijze stad
	M^2-D^3		|	|.

11	M^1	c	Nieuw van gevoel ben ik achtergelaten
		e	[	].
	M^2-D^3		|	|

11/12	M^1	c	[strofewit]
	M^2-D^3		|	|

12	M^1	c	Je moest er eigenlijk niet over praten
		e	[	],
	M^2-D^3		|	|

13	M^1	c	maar 'k vraag		me af	[	◦	]
		d	[	]	[me]zelve af bij het opstaan
	M^2-D^3		|					|

14	M^1	c	hoe lang het duren		zou[?]	dat ik het had.
		c	[	]	zal	[	]
	M^2-D^3		|				|

Commentaar

^1	In M^1 schreef Achterberg sommige versregels over twee regels omdat hij vanwege ruimtegebrek (papiereinde) niet uitkwam. In M^1 r. 6 brak hij om deze reden ‘onderg’ af en schreef hij eronder opnieuw ‘onder grond.’. De eerste lezing is niet doorgehaald, maar moet wel als zodanig beschouwd worden.
^2	Zie [849] ‘Zoekplaat’, noot 1.