Gedichten. Deel 3a. Apparaat

[789] Rath & Doodeheefver

Overlevering

M^1	Manuscript, H-47.
T	Vrij Nederland 3 april 1948, p. 7.
P^1	Proef D^1, H-48.
D^1	Sneeuwwitje, p. 6.
M^2	Kopij D^2, H-112.
P^2	Proef D^2 (reisvel), H-113.
D^2	Cryptogamen 4, p. 8.
M^3	Kopij D^3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 711.

Datering

Vóór 12 maart 1948

Leestekst

T

[p. 579]

Varianten en correcties

M¹ a bl inkt, b-c anilinepotlood, d-h potlood

Titel	M^1		[ontbreekt]
	T-D^3		Rath & Doodeheefver

1

M^1

a

Op

het

behangsel

Rath

en

Doodeheefver

b

[

]

{dit

}

[behang] van

[

]

d

[

]

[2

]

[

]

&

[

]

T-D^3

|

|

het

|

|

2	M^1	b	staan de figuren		,	die gij hebt gekend:
	T-D^3		|	|	◦	|	|

3

M^1

b

een

hond,[?]

een hand, een

omgevallen vent

c

{het}

[h]art[,]

[

]^+

d

[2

]

[

]

boomtak

bloesemend

T

een

|

|,

|

|

P1-D^3

|

|◦

|

|

4	M^1	b	[		◦		]
		d	en kinderschommels		,	die naar voren zweven
	T-D^3		|	|	◦	|	|.

4/5	M^1	b	[strofewit]
	T-D^3		|	|

5	M^1	b	de	randen		door de ratten aangevreten^+
	T-D^3		De	|	|,	|	|,

6	M^1 I	d	staan in[?] de hoeken[?] krullend[?] overend.
	II	f	krullen met	scherpe tanden overend
		f	{steken hun} [			]^+
	IV	g	krullen tegen de plinten		[overend.	]^+
		h	[	] vanuit de hoeken	[	]
		h	[	] aan de vier hoeken	[	]
	T-D^3		|			|

7	M^1 I	d	Maar het is sterk, het kostte 80 cent
	III	f	Oud	en verschoten, in zichzelf frequent,^+
		f	{Vaal}	[	]^+
	T-D^3		Oud	|	|

8	M^1 I	d	en is het oud interieur gebleven
		d	{Het is	[	◦	]}
		e	[Het is] met u in harmonie gebleven.
	III	f	raakt het motief tegen de muur				vergeten
		f	[			]	{versleten}
	T-D^3		|			|	vergeten.
			[{ voor M^1 I, r. 7-8 en met een pijl verbonden met M^1 III, r. 7-8;? door M^1 III, r. 8 versleten en vergeten]

+ [? door het en een]

+ [? door de regel]

+ [? door de regels]

+ [= M¹ I]

+ [? door frequent]

+ [? door Vaal en Oud]

[p. 580]

8/9	M^1	e	[strofewit]
	T-D^3		|	|

9	M^1	e	Want	deze beelden stonden in uw ogen
		e	Maar	[	]
	T-D^3		|		|

10	M^1	e	en deze ogen zijn		uiteengegaan.
	T-D^3		|	|	uiteen gegaan.

11	M^1	e	Hoe hoog en ver werden de schommelbogen.
	T-D^3		|	|

11/12	M^1	e	[geen strofewit]
	T		[strofewit]
	P^1-D^3		[geen strofewit]

12	M^1	e	Het hart kreeg alle ruimte om te slaan.
	T-D^3		|	|

13	M^1	e	De hand wees mij de wegen naar het leven.
	T-D3		|	|

14	M^1	e	De wereld bloeit. De dood is opgeheven.
	T-D^3		|	|

Commentaar

^1	Op 12 maart 1948 bedankte Ed. Hoornik Achterberg voor de acht sonnetten die hij had afgestaan ter publicatie in Vrij Nederland: ‘Uit je 8-luik zocht ik voor Vrij Nederland “Rath & Doodeheefver”. Persoonlijk vind ik “Afreis” en “Eelco” nog mooier, maar ze lijken me minder geschikt voor een weekblad.’ Afgezien van de genoemde gedichten (zie [790] ‘Afreis’ en [748] ‘Eelco’) heeft vermoedelijk ook [792] ‘Weerbericht’ tot de inzending behoord, dat samen met dit gedicht in Vrij Nederland werd gepubliceerd. Zie verder § 32.5.1.
^2	Op 1 maart 1957 vroeg de redactie van De variator, het personeelsblad van de firma Rath & Doodeheefver, toestemming aan Achterberg om dit gedicht in het blad op te nemen en tevens of hij een toelichting bij het gedicht wilde schrijven. In De variator 10.6 (1957), p. 7-8 is het gedicht gepubliceerd (overgenomen uit Sneeuwwitje) met een toelichting van Dolf Verspoor, die daarvoor door Achterberg gevraagd was (mededeling D. Verspoor, in brief aan mij d.d. 20 november 1992).
^3	Literatuur over het gedicht: Kusters, W., ‘Ketenen tekenen.’ Kusters, W., Arenden, ketenen. Sande, J. van de, ‘Onsterfelijk behang.’ Strydom, S., ‘“De dichter van het vers dat niet bedierf”.’ [Verspoor, D.], ‘Rath & Doodeheefver.’ Westerink, H., ‘Behang en poëzie.’