Gedichten. Deel 3a. Apparaat

[625] Raspoetin

Overlevering

T	Ad interim 2 (oktober 1945), p. 246.
M^1	Manuscript, oorspronkelijk collectie H. Roest, H-34.
M^2	Typoscript D^1, collectie D.-E. Baestaens, H-46.
D^1	Hoonte, p. 64.
P^1	Eerste proef D^2, H-88.
P^2	Tweede proef D^2, H-89.
D^2	Cryptogamen iii, p. 231.
M^3	kopij D^3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 696.

Datering

Vóór oktober 1945

Leestekst

T

Varianten en correcties

M¹ a zw inkt

M² a typemachine

1	T-M^1	Hij ligt met vrouwen in de bosschen te		hoereeren.
	M^2-D^3	|	|	boeleren.

2	T-M^2	Onder zijn handen wordt hun lichaam		zóó	volkomen
	D^1-D^3	|	|	zo	|	|

[p. 455]

3	T		in 't			ritueel der lusten opgenomen,
	M^1-D^3		|	|	blinde	|	|

5	T		In Petersburg moeten de		hooge	heeren
	M^1-D^3		|	|	hooggeplaatste	|	|

6	T		den heil'gen			moesjik boven zich gedogen:
	M^1		|	|	boer en	|	|
	MM^2-D^3		de heil'ge		|		|

7	T-M^1		hij heeft		den	csarewitsj genezen met zijn oogen.
	M^2-D^3		|	|	de	|	|

8	T		Hij kan het kwade met zijn			blik bezweren.
	M^1-D^3		|	|	groene	|	|

9	T		Vorst		Joessoepof		,		muziek,	dans, wijn en vrouwen.
	M^1		|	|	Yoessoepof		.	Verraad.	Muziek,	|	|
	M^2	a	|			|	,	verraad,	muziek,	|	|
		a	[			]	.	V[erraad].	M[uziek,]	[	]
	D^1-D^3		|								|

10	T		Zeven bekers vergif		en twintig		kogels.
	M^1	a	|	|,	ontvoering.	Twintig	|	|
		a	[	].	O[ntvoering.]	[		]
	M^2-D^3		|					|

12	T		Nóg	maakte hij		een	arm vrij uit de touwen.
	M^1-2		|		|	zijn eene	|	|
	D^1-D^3		Nog	|				|

13	T		Zijn	longen zijn met water volgezogen	...
	M^1-D^3		Maar beide	|	|.

14	T		Dan is het lot van		Tsaar	en keizerrijk beslist.
	M^1-2		|	|	Csaar	|	|
	D^1-D^3		|	|	czaar	|	|

Commentaar

^1	Over de publicatie van dit gedicht in Ad interim zijn geen gegevens bekend. Zie ook § 22.3.1.
^2	Zie [623] ‘Hercules Seghers’, noot 3.
^3	In verband met het plan om gedichten in handschrift te verkopen, stelde Achterberg Hans Roest op 19 juli 1946 voor een manuscript te vervaardigen van dit gedicht (zie H. Roest, Schaatsenrijder, p. 15 en 18). Achterberg schreef dat het gedicht ‘hoewel iets anders, in Ad Interim verscheen’, waaruit kan worden afgeleid dat hij het op dat moment reeds gewijzigd had. De handschriften zouden pas later, in september 1946, worden vervaardigd (zie de Lijst van documentaire bronnen, H-34). Het overgeleverde manuscript van dit gedicht

[p. 456]

	(M^1) is een van de eerste, geplakte exemplaren. Het omslag bevat de opdracht: ‘voor Hans Roest’.
^4	Vanaf M^2 staat dit gedicht in de nieuwe spelling.