Gedichten. Deel 3a. Apparaat

[61] ‘Nu strijdt het hart zijn laatste slag’

Overlevering

M^1	Manuscript, in brief aan A. Dekker, 24 juni 1929.
T	Opwaartsche wegen 7 (1 februari 1930), p. 497.
M^2	Manuscript, kopij D^1, H-1.
P^1	Proef D^1, H-2.
D^1	Afvaart, p. 25.
P^2	Eerste proef D^2, H-57.
P^3	Tweede proef D^2, H-58.
D^2	Oude cryptogamen, p. 17.
M^3	Kopij D^3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 33.

Datering

Vóór juni 1929

Leestekst

M¹

Varianten en correcties

M² a zw-gr inkt, b bl-gr inkt (waarschijnlijk in de hand van R. Houwink)

Titel	[ontbreekt] > De slag T > De Slag M^2-D^1 > De slag P^2-D^3
1	slag > slag, T-M^2 a > [slag]: M^2 b-D^3
2	samen > samen, T-D^3
3	vooraan, > voor aan, T
3	vlag aan vlag > vlag aan vlag, T-D^3
4	aan vanen > aan vanen. T-D^3
8	kolonnade > kolonnade. T-D^3
9	reserve > reserve, T-D^3
10	de herfst. > den herfst. M^2 a > [de] [herfst.] M^2 b
11	wacht > wacht. T
12	en > En T
12	zacht > zacht, T
13	tenten > tenten, T

[p. 30]

Commentaar

^1	Eind mei 1929 heeft Arie Dekker een bezoek gebracht aan J. van Ham, redacteur van Opwaartsche wegen, in verband met plaatsing van gedichten van hem en Achterberg. Op 4 juni 1929 schreef Achterberg: ‘Je hebt zeker geen vergeefsch bezoek afgelegd bij Dhr. Van Ham. Thans zullen we gedrieën in O.W. verschijnen! Op je aanraden stuurde ik een heele verzameling, meest ouderen: 4 of 5 zijn aangenomen. Ik weet niet meer precies welke, maar t.z.t. zend ik jullie overdrukjes.’ Uit een brief aan Roel Houwink van 4 juni 1929 blijkt dat Achterberg twee gedichten eerder had ingestuurd bij Elsevier's geïllustreerd maandschrift (zie [63] ‘Gij stondt met een hoog hopen’, noot 1). Ook schreef hij dat andere gedichten ‘de redactie-revue nog [moesten] passeeren’. Uiteindelijk werden zeven gedichten in Opwaartsche wegen (1 februari 1930) opgenomen: [61] ‘Nu strijdt het hart zijn laatste slag’ tot en met [67] ‘De wereld is vergaan’ (zie verder § 3.3.2).
^2	In een brief van 24 juni 1929, gericht aan Arie Dekker en een aantal andere vrienden, stuurde Achterberg de zeven bij Opwaartsche wegen te verschijnen gedichten in handschrift, samen met [68-69] ‘Het eiland der ziel’ (zie [68] ‘Het eiland der ziel 1’, noot 1). Achterberg schreef: ‘Ik ontving juist de drukproeven van Opw. W. en heb het genoegen deze verzen vast voor jullie over te schrijven, wetende dat je nieuwsgierig bent [...]. Ik wou jullie tevens voor ieder vers een titel vragen. Zeg niet, dit is jouw werk, jullie staan er objectief tegenover en kunt daarom misschien beter de inhoud in een titel samenvatten als ik; en overigens: als 't kind maar een naam heeft.’ Op 1 augustus 1929 bedankte Achterberg Dekker voor diens titelsuggesties. ‘R.H. [Roel Houwink] en ik hadden ondertusschen de onze verzonnen. Zoodoende heb ik deze genomen. De jouwe waren niet minder hoor. Als 't kind maar een naam heeft.’ Zie verder § 3.3.2.
^3	Dit gedicht is vertaald in het Engels door P. Boyce en in het Spaans door F. Carrasquer (2x).