Veertien dagen op een ijsschots

[p. 160]

Een brief.

Zij vroeg, zij vorschte na, maar 't antwoord, dat zij kreeg,
Was deernis met haar angst; men wist van niets, men zweeg.
Beklemder zonk zij neer in banger mijmeringen.
Wat ging haar boven 't hoofd? Zij schrikte 't in te dringen,
En als het spelend wicht zich wiegelde op haar schoot,
Hoe kromp haar 't hart ineen, waaraan zij 't snikkend sloot!
Ach, rouw en niets dan rouw zag ze in 't vooruitzicht naken;
Al zuchtend sliep zij in en zuchtte bij 't ontwaken.

H. Tollens.

XIV.

Donker is het op den Zuiderzeedijk bij Durgerdam, want de zon is reeds voor een uur ondergegaan; donker is het in de visscherswoning, waar we u reeds meermalen binnenleidden - want men heeft er de lamp nog niet ontstoken; donker is het in het hart van vrouw Bording en haar kinderen, want ruim veertien dagen reeds gaan zij gebukt onder het ontzettendst verdriet.

Somber zit ze neer, de treurende echtgenoote, te midden harer kinderen.

Behoeven we u te zeggen, wat vreeselijken tijd zij heeft doorleefd? Vergt ge een beschrijving van den angst, den schrikkelijken angst, waaraan ze met de haren ten prooi is geweest? Moeten we u de woeste

[p. 161]

smart schetsen, waaraan ze zich overgaf, toen zij de hoop, haar man en haar zoons terug te zien, moest laten varen?

Maar ge vergt het onmogelijke niet. Die angst, die spanning laat zich niet beschrijven.

Thans zijn ze uitgeweend, de moeder en de kinderen. Beken van tranen hebben ze doen vloeien - nu geen enkele druppel meer, die hun smart verlicht.

Hun smart!

O, groot is de deelneming, die vrouw Bording reeds gedurende een paar weken heeft ondervonden en nog dagelijks ondervindt. Hebben liefderijke menschen haar niet getroost en bemoedigd? Heeft het haar aan iets ontbroken? Zijn haar niet zelfs uit ver verwijderde oorden des lands gaven gezonden, om haar en de haren voor gebrek te behoeden?

Voorzeker - en ze is er onuitsprekelijk dankbaar voor. Maar wie geeft haar heur man, heur zoons terug?...... Ach, zelfs hun lijken heeft men tot nu toe niet gevonden!

Neen, neen...... niemand te Durgerdam, die het voorbarig heeft gevonden, toen zij zich eenige dagen geleden de rouwkleederen omhing.

Daar wordt de deur geopend en stapt iemand de kamer binnen. 't Is vrouw Bording broer Pieter Staats, die zijn zuster gedurende de droeve dagen, die achter den rug zijn, met raad en daad heeft bijgestaan.

‘Goeden avond!’ klinkt het. ‘Nog zoo aan 't schemeren?

[p. 162]

‘Goeden avond!’ is de wedergroet. ‘Ja, we hebben na de avondboterham de lamp nog niet opgestoken. Maar ik zal 't even doen.’

Vrouw Bording staat op, om een zwavelstok te ontsteken aan het vuur in de kachel; maar nog is ze daarmee niet gereed, of weer wordt de deur geopend en de post steekt het hoofd naar binnen.

‘Vrouw Bording, een brief voor je!’

De aangesprokene ijlt naar de deur.

‘Een brief!?...... Voor mij?...... Van wien?’

‘Ik weet het niet...... Hij komt uit Vollenhove, zooals ik op het postmerk gezien heb.’

‘Uit Vollenhove? O, God...... daar zijn zeker de lijken aangespoeld!’

Staats heeft intusschen haastig de lamp aangestoken. Ook hij denkt niet anders, dan de doodstijding van zijn zwager en zijn neven te zullen vernemen......

‘Kom,’ spreekt hij tot zijn zuster, ‘ik zou den brief maar eens openmaken.’

Vrouw Bording schijnt hem echter niet te verstaan en staart sprakeloos op het adres.

‘Is 't een brief van Vader?’ vraagt een der kleinen fluisterend.

Die vraag brengt haar tot bezinning.

Zie, ze wil het omslag van het schrijven stukscheuren, doch het is haar onmogelijk door het trillen van haar handen.

‘Maak jij hem maar open,’ zegt ze eindelijk tot haar broer, terwijl ze hem bevend den brief toereikt.

[p. 163]

Staats moet alle zelfbeheersching aanwenden, om zijn groote ontroering te verbergen, terwijl hij aan het verzoek zijner zuster voldoet.

Het omslag is verwijderd......

‘Moet ik hem lezen?’ vraagt Staats.

Vrouw Bording knikt toestemmend.

Staats gaat dicht bij de lamp staan, zoodat het licht op den brief valt.

En hij begint:

‘Vol....len....ho....ve, 25 Jan....uari 1849.’

Sneller kan hij het niet, wat hij moet eerst spellen, wat hij wenscht te lezen.

‘Me....juf....frouw!....’

Doch 't gaat vrouw Bording te langzaam. Ze kan het niet meer uithouden...... Waarom zou ze ook zelf den brief niet lezen? Bevat hij dan de doodstijding van haar man en haar zoons - dan is het immers de bevestiging van hetgeen zij reeds dagen lang zelf geloofd heeft......

‘Geef mij den brief maar,’ zegt ze tot Staats, wien ze het schrijven bijna uit de handen rukt.

Snel doorloopt ze de eerste regels van het geschrevene en dan......

Dan vliegt ze haar broeder om den hals, klemt zich aan hem vest en laat haar hoofd op zijn borst zinken.

‘Ze leven!’ gilt ze snikkend, ‘ze leven!!’

‘Wat!?’ roept Staats ontroerd, terwijl hij zijn zuster zachtjes afweert en op een stoel neerzet.

‘Ja, hier...... 't Staat er...... hier...... lees!...... Kin-

[p. 164]

deren...... Vader leeft, Jaap en Klaas leven... O God, lieve, groote, barmhartige God...... Ik dank U!’

Snikkend is vrouw Bording op de knieën gevallen en heft de gevouwen handen ten hemel.

En met innige dankbaarheid klinkt het weer: ‘Ik dank U, Vader...... ik dank U.’

Intusschen is het groote nieuws weldra in Durgerdam bekend geraakt.

Door wien?

Vergeef het den postbode, dat hij niet onmiddellijk na het afgeven van den brief zijn weg vervolgd heeft, maar heeft gewacht, totdat hij wist, van welke tijding hij de overbrenger geweest is. Op den uitroep: ‘Zij leven!’ is hij echter verder gesneld, om ieder, dien hij ontmoet, de blijde boodschap mee te deelen.

Binnen weinige minuten is dan ook Bordings woning vol menschen, die allen met ongeveinsde hartelijkheid, al is het dan ook met den eenvoud, der visschersbevolking eigen, de geschokte vrouw gelukwenschen met de behouden aankomst van haar man en haar zoons.

Honderd vragen worden gedaan.

‘Zijn ze gezond?’ -

‘Hebben ze erg geleden?’ -

‘Waar zijn ze gehuisvest?’ -

‘Wie heeft den brief geschreven?’ -

‘Wanneer zijn ze aangekomen?’ - meestal vragen, waarop vrouw Bording zelf, noch haar broer, antwoord kunnen geven.

[p. 165]

Doch: Zij leven, dat is de waarheid, die plotseling de diepste smart heeft veranderd in de heerlijkste vreugde en waaraan de gelukkige moeder voorloopig genoeg heeft.

Het duurt lang, eer de rust in de visscherswoning is teruggekeerd en de bezoekers, op enkele familieleden na, waaronder ook Bording's eigen zuster, hun eigen haardsteden hebben opgezocht.

Thans wordt de vraag besproken, wie der familieleden de reis naar Vollenhove zullen aanvaarden, ten einde de geredden wéér te zien. Vrouw Bording toch, hoewel ze snakt naar het oogenblik, waarop ze haar dierbare bloedverwanten aan het hart zal drukken, is door velerlei omstandigheden, die met de gebeurtenissen, in dit verhaal vermeld, weinig of niet in verband staan, verhinderd, reeds den volgenden dag Durgerdam te verlaten. Haar broeder echter en haar schoonzuster verklaren zich bereid, zich den volgenden morgen zoo vroeg mogelijk naar Amsterdam te begeven en vandaar te land de reis naar Vollenhove voort te zetten.

Aldus wordt dan ook besloten.