Jaap Snoek van Volendam

[p. 40]

Vierde Hoofdstuk.
Pension Veldhuizen.

Behalve de kunstschilder Breedenvoorde waren er te Volendam nog verschillende andere kunstenaars, meest teekenaars en schilders. Verschillenden hunner verblijven in het hotel, dat een waar museum van schilderijen en Volendamsch antiek is, maar velen ook komen in het aardige pension van de familie Veldhuizen.

Zóó als je van het treintje komt en de met een ijzeren hek afgesloten Stationsstraat doorwandelt, zie je recht vóór je, over de brug, een hoog huis met een vierkanten gevel. In werkelijkheid zijn er ‘de blommetjes buiten gezet’ want onder de bovenramen prijkt een sierlijke rand van kurkschors met geraniums, die vroolijk doen in 't zonnetje. Met groote witte letters leest je heel hoog: Pension, en de vele kunstenaars,

[p. 41]

[p. 43]

die Volendam bezoeken, zouden ook wel zonder deze duidelijke aanwijzing zich herinneren, hoe ieder hier een gezellig thuis kon vinden.

Beneden was een zeilmakerij, waar trossen touw, bussen teer, mastwimpels, katrollen en alle visscherijartikelen in bonte mengeling te koop lagen.

De Veldhuizen's waren hartelijke menschen, die het hun gasten naar den zin wisten te maken en dat was dan ook de reden, dat mijnheer Breedenvoorde hier zijn tenten had opgeslagen. Het atelier aan den dijk, waarin hij overdag werkte, behoorde eveneens aan den pensionhouder Veldhuizen.

Op zekeren middag had mijnheer Breedenvoorde bezoek van twee vrienden. De eene was fotograaf, hij koos de mooiste en aardigste plekjes van Volendam uit en maakte daar kiekjes van, die later als ansichtkaarten in den handel gebracht werden. Joseph Noot was zijn naam, en hij was een meester in zijn vak. Groot en breed van gestalte zat hij in half liggende houding aan de tafel en rookte een op de helft afgebroken goudsche pijp, die hem nooit verliet. Dunne, krullende haartjes versierden zijn hoofd, en zijn gezicht had soms een peinzende, dan weer een lachende uitdrukking. De andere vriend was genaamd Bernard Verhoef en zat te vertellen met een gezicht, waaraan je nu eigenlijk niet goed zien kon of hij 't meende, of je voor den gek hield. Met inspanning trachtte hij z'n haren in een fatsoenlijke kuifvorm te houden, maar aangezien deze van het soort waren, dat men ‘peenhaar’ of ook wel ‘melkboerenhondehaar’ noemt,

[p. 44]

sprongen er van de tien meestal negen omhoog, zoodat ze aan den kruin vaak een wapperenden bos vormden.

Bernard Verhoef schreef feuilletons voor de couranten en ook nu en dan wel eens een boek, en thans vertelde hij aan zijn vrienden, hoe aardig hij Volendam vond om er eens wat over te schrijven.

‘Ik heb vanmorgen met een paar jongens afgesproken,’ sprak hij, ‘om dezen middag wat te gaan zeilen. Flinke, pootige jongens zijn het. Ze waren met hun drieën, maar de kleinste mocht niet mee, die was nog te jong. Maar die twee anderen zijn me bazen, hoor. Gijs heet de een, en de ander noemen ze de paus.’

‘Dat is om z'n witten bol,’ zei Breedenvoorde lachend. ‘Die twee hebben een kameraad, die Jaap Snoek heet en mij een aardige poets heeft gespeeld.’

En daarop vertelde Breedenvoorde, hoe Jaap hem op zijn atelier met schilderij en al onderstboven geloopen had.

Dat verhaal verwekte heel wat gelach, dat opeens onderbroken werd door den uitroep van Breedenvoorde:

‘Daar zit-ie in 'n boot!’

In de vaart langs 't Edammer-pad, waarop ons drietal vanuit de ramen het uitzicht had, kwamen drie jongens en een meisje aangeroeid.

't Waren Gijs en Pleun met Jaap en z'n zusje Grietje. Grietje zat in 't midden en speelde met haar pop, die ze met de voetjes door 't water glijden liet.

Maar door 'n ongelukje liet ze de pop los en deze

[p. 45]

gleed ineens onder haar handen weg. Met een verschrikten kreet boog Grietje zich snel voorover, om de pop te grijpen, maar ze verloor het evenwicht en tuimelde in het water.

‘Groote goden, daar valt het kind erin!’ riep Breedenvoorde en holde naar beneden, gevolgd door de anderen.

Er waren toevallig alleen enkele vrouwen in de buurt, die het ongeluk zagen en een keel opzetten van geweld.

‘Jongens! Jongens! Pakt haar! Haalt ze d'r uit!’

‘Reken maar!’ riep Gijs en had Grietje al te pakken. Geholpen door Pleun en Jaap trok hij 't meisje weer in de boot en stuurde dadelijk naar den wal, waar Veldhuizen en zijn vrouw haar dadelijk overnamen en naar binnen brachten.

Jaap haalde dadelijk zijn moeder, die droge kleeren voor Grietje meebracht en toen 't meisje weer op verhaal gekomen was, moest ze met Jaap bij de heeren in de voorkamer komen.

[p. 46]

‘Nou Grietje,’ zei de fotograaf Noot, terwijl hij een verschrikkelijken rookwolk uitblies, ‘dat is me ook een liefhebberij van jou om in de vaart te gaan liggen. Ik weet nog wat veel aardigers. Ik zal vanmiddag van jou eens een portretje maken. En van je broertje ook. Vind-je dat goed?’

‘Jawel,’ zei Grietje verlegen.

‘Is er geen school vanmiddag?’

‘Neen, 't is Woensdag.’

‘Best, waar woon je?’

‘Op 't land van Stoeler.’

‘Waar is dat?’

‘Dat is de Dijkstraat,’ verduidelijkte Veldhuizen, die erbij was gekomen.

[p. 47]

‘Goed, dan kom ik je vanmiddag halen. En dan krijg je allebei 'n kwartje.’

Jaap en Grietje gingen weg en daarop vertelde mijnheer Noot, dat hij vanmorgen in 'n huisje aan de Meer een pracht van 'n antieke Volendammer kamer had ontdekt met een schat van blinkend koper en zilver. Hij vertelde, hoe graag de vreemdelingen, vooral de Engelschen en Amerikanen, daarvan prentbriefkaarten hadden en nog liever die blinkende voorwerpen zèlf, maar de vrouw, aan wie al dat moois toebehoorde, verkocht het niet.

Toen zei mijnheer Breedenvoorde opeens, naar buiten wijzend:

‘Kijk, daar komt Jaap Snoek weer terug. Hij draagt een doos voor iemand!’

Die iemand was een kleine, dikke heer met 'n groot, rond hoofd, terwijl een breede knevel omlaag hing en z'n lippen bedekte. De dikkerd schommelde naast Jaap voort en scheen het, ondanks het frissche voorjaarsweer, verbazend warm te hebben. Hij droeg een schilderskist en een veldezel in de eene, een handkoffertje in de andere hand, terwijl Jaap een tweeden koffer zeulde.

't Was duidelijk, dat de nieuw gekomene ook schilder was, hoewel Breedenvoorde hem meer voor een welgedane spekslager hield.

De dikke heer hield recht op pension Veldhuizen aan en werd door den pensionhouder en zijn vrouw hartelijk welkom geheeten.

Daarna werd hij aan de anderen voorgesteld als

[p. 48]

Herr Bauchstein, kunstschilder te München. Hij sprak niet anders dan Duitsch en de anderen beijverden zich dan ook, hem zooveel mogelijk in het Duitsch te antwoorden.



De fotograaf Noot kon het pràchtig.’

‘Ach so, herr Pauchstein, Sie kommen also hier ein biesjen schielderen?’ vroeg hij.

‘Stimmt,’ zei herr Bauchstein, ‘Sie auch?’

[p. 49]

‘Nein, ich maache ansichten, begreifen Sie. Portretschen oend schöne platen. Iest zeer fijn hier, was?’

‘So hüpsch, schöne farben.’

‘Ja, alles ies schön hier,’ zei Noot weer, ‘de kleidertrachten oend die mooie witte mussies von die frauen oend die wijde broechen von die mannen.’

De vrienden Verhoef en Breedenvoorde spraken niet minder mooi Duitsch en zoo ontstond er een heel geanimeerd gesprek, waarbij de heeren het af en toe eens hartelijk uitschaterden om de sukkelige manier, waarop zij de Duitsche taal uitspraken. Intusschen ging ieder weer naar zijn werk en mijnheer Noot nam zijn fotografie-toestel in de hand en ging ermee het dorp in.

Met eenigszins voorovergebogen, ronden rug, de steenen pijp trouw gestoken tusschen de tanden, 'n deukeligen hoed met neergeslagen rand op 't hoofd, stapte hij met breede passen langs de gracht naar den dijk, waar hij een mooi plekje zoeken ging. Daar kwamen Jaap en Grietje al aangeloopen, netjes opgepoetst door moeder, hand in hand.

Jaap Snoek van Volendam.

[p. 50]

‘Zoo, zijn jullie daar!’ zei mijnheer Noot, ‘komt nu maar eens mee, dan zullen wij wel 's wat moois maken.’

Toen bracht hij ze naar de scheepswerf en zette ze daar op den rand van een boot, leuk kijkend naar de haven.

En 't duurde geen vijt minuten, of mijnheer Noot had al vijf portretjes genomen, telkens weer anders, de aardige kinderen op den voorgrond en de haven met een stuk van Volendam daar achter.

Ze kregen allebei een kwartje van mijnheer Noot en dol-verheugd holden ze met dien schat naar huis.