Frits van Duuren

VIII.
De opvoeding van Frits wordt steeds moeilijker.

De meeste menschen denken, dat een jongen altijd met opzet iets doet, en dan zeggen ze, dat hij ondeugend is en straf verdient. Zij denken, dat een aardig ventje, die nu toevallig eens wat levenslustiger en leergieriger van aard is dan andere kinderen, nooit anders doet dan kattekwaad verzinnen.

Maar lang niet iedereen kan zoo'n bijzonder jongenskarakter als dat van Frits begrijpen en daarom kreeg hij het wel eens met dezen en gene te kwaad.

Het is niet moeilijk, om onbeduidende, stille en brave kinderen zoet te houden en te leeren, maar een slim en veelzijdig ventje als Frits precies aan te pakken, zooals hij dat juist noodig had, was veel grooter kunst.

Frits was nu drie maanden op het instituut Schalmeier.

Die tijd was juist noodig geweest om hem te leeren stilzitten van negen tot twaalf en van twee tot vier uur.

Daarna begon hij pas met het eigenlijke leeren.

Meester Kooiman was er juist de man naar, om geheel en al den jongen voor zich te winnen. Inderdaad was Frits van den meester gaan houden, en toch strafte deze hem wel eens.

[p. 69]

Op een morgen kwam Frits een kwartier te laat, wat feitelijk zijn eigen schuld was, maar dat hij toch niet met opzet deed.

Mijnheer Kooiman was zeer verbaasd, toen Frits kwart over negen de klasse binnentrad.

Hij twijfelde er echter niet aan, of Frits had daarvoor een zeer gegronde reden.

‘Wel jongen, waar kom jij vandaan?’

‘Dag mijnheer.’

‘Dag Frits. Waar kom jij vandaan?’

‘Ik kom van huis.’

‘Ben je te laat opgestaan?’

‘Ik sta nooit te laat op. Ik heb onderweg staan kijken.’

‘Zoo, en waar heb jij naar gekeken?

‘Naar een man.’

Frits hield van nauwkeurige, afgepaste antwoorden. Hij zei niets te veel.

‘En wat deed die man?’ vroeg meester geduldig.

‘Hij stond te visschen.’

‘En toen?’

‘Hij had zijn hengel neergelegd aan den waterkant en toen viel zijn pet in 't water.’

‘Deed jij dat?’

‘Wel neen, mijnheer.’

‘En wat gebeurde er toen?’

‘Toen wou hij zijn pet grijpen en sprong zelf ook in de haven. Het kan ook wel, dat hij erin viel, dat weet ik niet precies.’

‘Heb je toen om hulp geroepen?’

‘Ja, maar ik moest eerst zien, wat de man deed.’

‘En wat deed hij?’

‘Hij begon te schreeuwen en “help” te roepen. Er kwamen wel honderd menschen en toen hebben ze hem er met een bootje uitgehaald. Hij was verschrikkelijk nat. Ik heb hem nog gevraagd of het

[p. 70]

water erg koud was.’

Meester Kooiman snoot zijn neus en zei:

‘Ga zitten, Frits, en laat net nooit weer gebeuren, dat je te laat op school komt, anders krijg je straf.’

Frits was zeer benieuwd, waarin die straf zou bestaan.

‘Wat krijg ik dan, meester?’

‘Stràf!’ was 't korte antwoord.

‘Moet ik dan schoolblijven?’

‘Ja, en houd nu alsjeblieft je mond, hè?’

Schoolblijven was iets, dat Frits nog niet had meegemaakt, maar dat hij bijzonder interessant vond.

Vaak had hij al gehoord, dat jongens van de hoogere klassen soms heel lang moesten schoolblijven en dan stapels strafwerk maakten. Dus leek hem schoolblijven iets toe, waarvoor je groot en knap moest wezen.

En daarom zei hij tot Willy Pluck, het jongetje, dat met hem dezelfde bank deelde:

‘Willen wij eens schoolblijven?’

‘Ikke niet. Doe jij 't,’ zei Willy.

‘Durf je niet?’

‘Ik wil niet.’

‘Stil jongens,’ vermaande meester.

Ze schreven eenvoudige letters in hun schrift, op, neer, op, neer.

Frits deed er heel erg zijn best op.

Met de tong tusschen de tanden geklemd kneep hij zijn potlood angstvallig vast. Als er een regel vol was wachtte hij.

Zijn potlood liet hij spelend tusschen de vingers heen en weer slingeren. Dan dacht hij opeens aan meesters stemvork. Dat was een leuk ding.

Als meester met de klasse een liedje ging zingen, nam hij eerst de stemvork en tikte daarmee op de bank. Ting!! hoorde je, en dan zong meester áááá...

[p. 71]

fies... déééé...

Frits was erg benieuwd of zijn potlood ook zoo'n mooien toon zou geven en daarom gaf hij er een flinken tik mee op het hoofd van Willy Pluck. Daarna hield hij het potlood bij zijn oor, maar hij hoorde niets.

Wel voelde hij wat, want Willy Pluck was een driftig opvliegend ventje en gaf Frits een pats om zijn oor, die niet mis was.

Frits dacht oogenblikkelijk aan de spreekwijze: ‘Voor wat hoort wat’ en daarom greep hij met beide handen in Willy Pluck's haarbos, waarbij hij tevens tot de ontdekking kwam, dat deze lang nog geen pruik droeg.

‘Wel foei,’ zei mijnheer Kooiman, ‘wat zullen we nu beleven?’

‘Hij slaat me,’ klaagde Pluck.

‘Hij mij ook,’ zei Frits. ‘Ik wou alleen maar hooren, of mijn potlood ook geluid gaf, als je ermee tikte.’

‘Ja, maar hij tikt ermee op mijn hoofd,’ jammerde Pluck.

Frits keek hem met zijn groote, zwarte kijkers meelijdend aan.

‘Om twaalf uur moet jij eens blijven zitten,’ sprak de meester tot Frits.

‘Moet ik school blijven?’

‘Ja.’

Met een triomfantelijken blik zag Frits naar zijn buurman en zei op verheugden toon:

‘Ik mag lekker schoolblijven en jij niet.’

Een paar dagen later, kwam Frits tot de overtuiging, dat het voor een jongetje, dat pas naar school gaat, heel moeilijk is zich thuis in vrije uren aangenaam en nuttig bezig te houden.

[p. 72]

De dingen, die zijn moeder en Bep voor hem verzonnen, konden nauwelijks een half uurtje zijn belangstelling gaande houden.

En op haar beurt kwamen die twee tot de ontdekking, dat het heel moeilijk was om voor Frits iets aardigs te verzinnen, waarmee hij in de kamer rustig kon bezig zijn.

Eerst had Bep bouwplaten voor hem medegebracht.

Toen Frits met haar hulp er een van in elkaar gezet had - het was een kerkgebouwtje - wou hij er een brandend kaarsje in zetten om de ramen te verlichten, maar behalve het kaarsje ging ook de kerk aan 't branden en uit was de pret.

Toen verschafte moeder hem een bal en een racket om in de gang te tennissen. Dat was eerst wel een aardig spelletje, maar toen hij de meid het theeblad uit de handen getennisd had en eens zelfs den winkel als tennisbaan had gebruikt, waarbij de glasscherven over de toonbank vlogen, was dit speelgoed hem weer ontnomen.

Het liefste hield Frits zich bezig met het nasnuffelen van allerlei gereedschap en werktuigen, waaraan de zolder en de bakkerij nog al rijk waren.

En ijverig zette hij dan zijn proefnemingen voort.

Op zekeren dag had hij een inderdaad vernuftig toestel uitgevonden.

Het was zeer eenvoudig.

Over de geheele lengte van de trap liep naar de keuken het ijzerdraad van de huisbel.

Frits had daar een dunnen, maar sterken, zwarten draad aan gebonden, die tot aan de leuning van de trap kwam.

En nu was hij heel nieuwsgierig naar de oplossing van het vraagstuk, tot hoeveel malen Dientje, de meid, de voordeur zou openen als er werd gescheld.

Frits ging daartoe met Hector in de gang spelen.

[p. 73]

Hij holde een paar malen met het dier heen en weer, liet hem een prop papier naloopen en trok toen aan den draad.

Ringeling! ging het in de keuken.

Dientje kwam naar de trap, trok aan het touw en open ging de deur.

Geen mensch te zien.

‘Wie daar?’ vroeg Dientje.

Frits speelde met den hond rustig door.

Dientje mopperde wat en ging naar beneden, om de deur weer te sluiten.

‘Zoek dan, Hek,’ riep Frits. ‘Zoek dan!’

Dientje ging weer in de keuken en zette haar arbeid, het schillen van aardappelen ijverig voort.

Tingeling!

‘Wel alle menschen,’ zuchtte ze. ‘Die is bepaald daar straks weggegaan en nu teruggekomen.’

En opnieuw ging zij de deur opentrekken.

Frits lag met Hector in de gang te rollebollen.

‘Wie is daar?’ riep Dientje.

Geen sterveling.

Wederom ging zij de trappen af en keek nu eens naar buiten, waar ze echter niemand ontdekte, die haar dat kooltje kon gestoofd hebben.

Wel zag ze op korten afstand een agent.

Kordaat ging ze naar den diender toe.

‘Och agent, zou je niet eens even op onze huisdeur willen letten? Er belt herhaaldelijk een kwajongen aan.’

‘Zeker, beste meid,’ zei de agent, ‘ik zal wel 's uitkijken.’

Dientje keek nog eens om zich heen en trok daarna de deur stijf toe. - Dan ging ze weer naar de keuken, nam haar mesje op en een aardappel en begon...

Tingeling!

[p. 74]

‘Wel heb ik ooit van mijn leven!’ riep ze en vloog nu de keuken uit naar de trap.

Frits amuseerde zich met den hond en ze dacht niet aan die twee.

Ze schoot als een torpedo de trap af, rukte de deur open en zag... den agent, die rustig voor de woning stond.

‘Zoo beste meid,’ zei die, ‘ben je daar weer?’

‘Zeg agent, wie belde hier nou?’

‘Wel geen mensch.’

‘Geen mensch? En d'r wordt an de bel getrokken!’

‘Dat heb je mis meissie. Hier heeft geen mensch an jouw bel getrokken.’

‘Zeg, als je me nou... ik hoor 't toch secuur... ik zal toch zeker niet hooren bellen, als er niet gebeld wordt, je moet niet denken, dat ik gek ben.’

‘Ik zou d'r haast aan beginnen te gelooven,’ lachte de diender. ‘Maar het is, zooals ik je zeg, hier heeft niemand aan de schel getrokken.’

Driftig trok Dientje de deur achter zich toe.

Maar toen ze boven aan de trap kwam, kreeg ze opeens - ze wist zelf niet hoe - sterk vermoeden op Frits.

Ze keek hem eens goed aan, maar Frits keek toevallig een anderen kant uit en had groote pret met Hector.

In de keuken gekomen, sloot Dientje eerst de deur, nam den sleutel er af en keek door 't sleutelgat in de gang.

En al gauw zag ze, hoe Frits bij 't heen en weer hollen telkens zijn arm uitstak naar iets, dat hij niet zoo gauw grijpen kon. Maar eindelijk scheen hij 't beet te hebben, want hij trok en daarna...

Tingeling!

‘Juist,’ mompelde Dientje, ‘nu is het raadsel opgelost. We zullen dat grapje Frits eens betaald zet-

[p. 75]

ten.’

Ze bleef natuurlijk rustig in de keuken, niettegenstaande er nu herhaalde malen achtereen werd gebeld.

Maar opeens stond ze op en opende de deur.

‘Wat wordt er toch dikwijls gebeld, Frits,’ zei ze.

‘Ja,’ zei Frits, ‘dat komt, omdat er beneden iemand aan de bel trekt.’

‘Zou je denken? Och toe, wil jij dan eens even gaan kijken, lieve jongen?’

Van dien kant had Frits de zaak nog niet bekeken.

Maar om zijn eer te redden ging hij inderdaad naar beneden en toen hij daar was, kwam Dientje de trap af.

Frits opende de deur.

‘Er is niemand, Dientje.’

‘Zoo Frits, dan zal ik 't jou eens vertellen.’

En opeens pakte ze Frits bij den arm en gaf hem aan den agent.

‘Hier agent, hier is de belletrekker. Hij had boven een draad aan de bel gebonden. Brengt u hem maar even hiernaast in den winkel, daar is zijn vader.’

De politieman was welwillend genoeg, om dat verzoek in te willigen. Hij bracht Frits door den winkel naar het kantoor en leverde hem daar aan de gestrengheid van zijn vader over.

Dit was de tweede maal, dat Frits van Duuren met de politie in aanraking kwam!