De reis van Sinte Brandaan
(1949)–Bertus Aafjes, Anoniem Brandane, De reis van Sinte– Auteursrecht onbekendMaartje Draak (ed.) en Bertus Aafjes, De reis van Sinte Brandaan. J.M. Meulenhoff, Amsterdam 1949
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van De reis van Sinte Brandaan, in een uitgave van Maartje Draak en met een herdichting door Bertus Aafjes uit 1949. Het oorspronkelijke Middelnederlandse handschrift dateert uit ca. 1380-1425.
redactionele ingrepen
De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: 230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (binnenkant voorplat, 4, 118, 196, 240, 246, 248, 250, binnenkant achterplat, achterplat) en pagina's met advertenties (achterkant stofomslag) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[ voorkant stofomslag]
DE REIS VAN
Sinte Brandaan
UITGAVE, INLEIDING EN COMMENTAAR
DOOR DR MAARTJE DRAAK
HERDICHT DOOR BERTUS AAFJES
de wonderlijke lotgevallen van een Ierse abt, de historie van Sinte Brendane, behoort tot de meest boeiende legenden der Middelnederlandse geestelijke dichtkunst. Reeds vroeg maakte de overlevering deze heilige tot de held ener wonderbaarlijke zeereis van zeven jaar, die, oorspronkelijk in het Latijn beschreven, naderhand in verschillende Europese talen werd overgebracht. Met gebruikmaking van allerlei Oud-Ierse elementen is een hoogst fantastisch geheel ontstaan,
dat nu eens aan de zwerftochten van Odysseus, dan weer aan de reizen van Sindbad de Zeeman doet denken.
In deze nieuwe uitgave vindt men op de linkerpagina de Middelnederlandse tekst, verzorgd door Dr Maartje Draak, die een tiental jaren geleden belangrijke onderzoekingen over de roman van Walewijn publiceerde en zich dus op bekend en verkend terrein bewoog, gelijk uit haar bewerking en commentaar kan blijken.
Op de rechterpagina is de reis van Brandaan herdicht door Bertus Aafjes, die met fijn gevoel voor het oude aan het vers nieuwe glans verleend heeft.
Belangrijke tekstuitgaven van Sinte Brandaan, welke vroeger verschenen, zijn reeds jaren uitverkocht. Niet alleen de Neerlandicus zal deze bij uitstek deskundig bewerkte heruitgave met vreugde begroeten, maar ook andere letterlievende lezers zullen dank zij de prachtige herdichting door een onzer grootste dichters kunnen genieten van een tot nu toe voor hen moeilijker toegankelijk, doch schoon en boeiend poëtisch verhaal. De uitgave is versierd met een aantal houtsneden, die aan het geheel bijzondere bekoring verlenen.
[ voorplat]
DE REIS VAN SINTE BRANDAAN
[pagina 1]
DE REIS VAN SINTE BRANDAAN
[pagina 3]
DE REIS VAN
SINTE BRANDAAN
UITGAVE, INLEIDING EN COMMENTAAR
DOOR
DR MAARTJE DRAAK
HERDICHT
DOOR
BERTUS AAFJES
J.M. MEULENHOFF / AMSTERDAM
[pagina 5]
INHOUD
Bij wijze van Inleiding door Bertus Aafjes | 7 | |
Inleiding door Dr Maartje Draak | 11 | |
De reis van Sinte Brandaan | ||
Proloog vs 1-20 | 46 | |
Waarom Brandaan op reis gaat vs 21-78 | 46 | |
Een schip wordt gebouwd en uitgerust vs 79-136 | 50 | |
Brandaan vindt het hoofd van een heidense reus vs 137-260 | 54 | |
Een aanvallend monster op de vlucht gejaagd door een hemels hert vs 261-294 | 62 | |
Een eiland dat een vis blijkt vs 295-342 | 64 | |
Een angstaanjagende meermin vs 343-367 | 68 | |
De helse straf voor de oneerlijke tafelknechten vs 368-420 | 68 | |
Een storm drijft het schip naar de Leveree vs 421-445 | 72 | |
Brandaan bezoekt een klooster waar de zmonniken hemelse spijs genieten vs 446-518 | 74 | |
Het gesprek met de kluizenaar op de rots vs 519-624 | 78 | |
Een brandende berg blijkt een ingang tot de hel vs 625-698 | 86 | |
Een Paradijseiland, gehuld in duisternis vs 699-863 | 90 | |
Het bezoek aan de eerste Paradijsburcht vs 730-773 | 92 | |
De teugeldiefstal vs 774-798 | 94 | |
De tweede Paradijsburcht vs 799-863 | 96 | |
Duivels halen de teugeldief, maar moeten hem terugbrengen vs 864-998 | 100 | |
Een Sirene zingt het scheepsvolk in slaap vs 999-1019 | 110 | |
Het schip drijft naar een vulkaan met dreigende duivels vs 1020-1101 | 112 | |
Brandaan verliest zijn hoed | 119 | |
Zingende engelen voeren zielen ten hemel vs 1105-1126 | 120 | |
Brandaan meent genoeg geschreven te hebben vs 1127-1140 | 122 | |
Het scheepsvolk schrikt van de vele vissen vs 1141-1192 | 122 | |
Een godskind drijft op een graszode in zee vs 1193-1291 | 126 | |
De ontmoeting met Judas vs 1292-1556 | 132 | |
Voorpoorten der hel vs 1557-1596 | 148 | |
Het heerlijke land van de Walscheranden vs 1597-2070 | 152 |
[pagina 6]
Het wonderbaarlijke kasteel vs 1643-1808 | 154 | |
Het gesprek met de bewoners vs 1809-2070 | 164 | |
Het mannetje dat de zee wil meten vs 2071-2116 | 180 | |
Een walvis omsingelt het schip vs 2117-2156 | 182 | |
Brandaan en de zijnen bereiken het eind van de wereld vs 2157-2206 | 186 | |
Het boek is vol vs 2207-2228 | 190 | |
Slot vs 2229-2276 | 190 | |
Critische aantekeningen | 197 | |
Verantwoording van de tekst | 223 | |
Literatuuropgave | 237 | |
Vergelijking der verschillende lezingen
(vs 343-367 en vs 446-468) |
241 | |
Woordverklaringen | losse bijlage |
[pagina 247]
COLOPHON
[pagina 249]
de reis van sinte brandaan
uitgegeven en van een inleiding en commentaar voorzien door Dr Maartje Draak, en herdicht door Bertus Aafjes, is naar aanwijzingen van H. van Krimpen gezet uit de letter Bembo en gedrukt door G.J. Thieme te Nijmegen. De illustraties zijn gemaakt naar houtsneden uit de gedrukte uitgave van Anton Sorg (Augsburg, 1476).
J.M. MEULENHOFF
AMSTERDAM
mdccccxxxxviiii