De Italiaanse postkoets

[p. 99]

Romeinse kinderen

Toen ik voor de eerste keer een Romeinse bioscoop bezocht, was de laatste avondvoorstelling reeds aan de gang, de zaal was dichtbezet, maar desondanks vond ik strompelend en struikelend nog een zitplaatsje.

De bioscoop, of juister het bioscoopje, lag aan het Campo di Fiori, in het hart van een dichtbevolkte stadswijk.

Toen ik gezeten was sperde de leeuw van ‘Metro Goldwyn Mayer’ juist zijn kaken open en zette het op dat dierlijke brullen waarmee deze maatschappij het van start gaan harer meesterwerken pleegt kenbaar te maken. Het was een klein bioscoopje, dus een klein zaaltje en wie nooit eerder een bioscoop bezocht had, mocht met recht vrezen dat hij en met hem de hele menselijke inhoud van het zaaltje met huid en haar in het keelgat van die koning der wildernis verdwijnen zou. En er waren er blijkbaar die nog nimmer een bioscoop bezocht hadden want uit alle hoeken en gaten van het donkere zaaltje klonk - geheel in de sfeer - een dun geschrei als van pasgeboren lammeren. Van dat moment af lette ik minder op de film dan op de zaal. Wat was dat voor geschrei geweest, daar in het donker? Het geheim liet niet lang op zich wachten, want een filmwerk werd in die dagen in kleine Romeinse bioscoopjes in afleveringen vertoond, waarbij dan zorgvuldig gezorgd werd dat de lichtende leemtes tussen de delen langdurige leemtes waren, opdat de amandelverkopertjes en de verkoopstertjes van dranken en ijs, die alle nauwe familierelaties van de heer bioscoop-directeur waren, hun waar uitvoerig aan de markt konden brengen.

[p. 100]

Toen het licht na het eerste vierendeel van de film aanging, bleek ik niet beland op de Bethlehemse velden, waar herdertjes hun schapen weidden, maar ik zat wel degelijk in een rasechte Romeinse volksbioscoop, een bioscoop die omstreeks elf uur in de avond meer gevuld was met kinderen dan met volwassenen. Voor mij - aan de punt van de rij - zat een martiale officier in smetteloos wit, naast hem zat zijn corpulente vrouw met een pasgeboren lam van een kind aan de borst en de rest van de acht plaatsen tellende rij werd ingenomen door hun voltallige nakroost, dat voorbeeldig gerangschikt was op grootte als een xylofoon op toonhoogte. Deze rij nu mocht als grondthema gelden, de andere rijen van de bioscoop waren er variaties op: niet iedereen had evenveel kinderen, niet iedereen ook zulk een maatgevoel in de ordening zijner kinderen, er waren rijen waar reeds een nieuwe generatie aan was ontsproten als een nieuwe loot aan een stam, dan hield niet alleen de moeder haar laatstgeborene aan de borst, maar ook de oudste dochter koesterde op eenzelfde plaats haar eerstgeborene; er waren ook vaders die met het bundeltje van hun baby in de arm ademloos de luidruchtige vuurgevechten in het wilde Westen volgden.

‘Dit is barbaars!’ was mijn eerste reactie. ‘In Nederland zorgt de dierenbescherming nog beter voor de dieren.’ Maar het kostte mij geen jaren doch slechts enkele minuten van nauwkeuriger observatie om mijn voorbarige mening grondig te herzien. Een Italiaan is dol op zijn kinderen. Hij is zo dol op zijn kinderen dat hij ze overal meesleept. Hij zal nooit ofte nimmer zijn kinderen des avonds alleen thuis laten. Wat een Nederlandse moeder en vader nog wel eens zullen doen: als de kinderen veilig slapen even bij kennissen aanwippen -

[p. 101]

dat is in de ogen van een Italiaan je reinste barbarij. Italianen slepen hun pasgeboren kinderen mee tegen hun lichaam als apen hun jong. Met dezelfde tederheid. En met dezelfde onvermoeibaarheid. Is het een koude avond dan wordt de zuigeling met een dikke winterdeken omgetoverd tot 'n volmaakt pakket, waarin alleen mondje en neusje zichtbaar zijn. Papa neemt dan plaats achter het stuur van de scooter, mama zet zich achter papa met het babypakket in de arm en een ogenblik later loeit het drietal gezwind door Rome. Want voor 'n echte Romeinse familie zijn de benen reeds lang vervangen door de wielen van een scooter en men kan hier zijn nakroost niet vroeg genoeg aan wennen.

Een Romein is dol op kinderen. Liefst heeft hij natuurlijk - om mee te beginnen - een zoon. Kunt gij uw interesse in zo'n babypakketje niet langer bedwingen dan dient gij eerst van het mutsje, het mondje en de nauwelijks zichtbare oogjes te zeggen dat het ‘een lief klein ding’ is en vervolgens behoort gij te vragen: E maschietto o femminucchia, is het een mannetje of een hef klein vrouwtje? De Romeinse vader zal u dan vol trots vertellen dat het een mannetje is en is het dat niet, wel, dan is het altijd nog een lief klein vrouwtje. Lang echter behoeft gij uw vraag niet te blijven stellen, want als het mannetje een maand of wat oud is, wordt het reeds als mannetje kenbaar gemaakt. Het krijgt dan een roomgeel of hemelsblauw wielrennerspetje op, waaronder deze jongste zoon van Fausto Coppi nog juist met verwonderde ogen u aan kan kijken als waart gij de eerste zonsopgang of donderwolk die in zijn blikveld verscheen. Notie van het bestaan heeft hij dan nog nagenoeg niet, hij grijpt nog naar de maan alsof deze binnen handbereik lag, maar een mannetje is hij

[p. 102]

en heel Rome zal het weten. Ecco.

En de lieve kleine vrouwtjes? Wel, die worden opgedirkt zoals zij waarschijnlijk nooit meer van hun leven zullen opgedirkt worden, tenzij zij een dure Italiaanse prins trouwen. Gij moet de kindermodeafdeling in de warenhuizen eens gaan bezien, de creaties van Sciaparelli en Fath verbleken bij deze miniatuurcreaties. Het zijn volmaakte dromen, geplisseerde dromen, gepofte dromen, bestikte dromen en dat in alle kleuren ter wereld en in nog enkele kleuren die voordien niet bestonden.

En dan de afdeling hoedjes, voor mannetjes zowel als voor kleine vrouwtjes. Er zijn erbij als roomgebakjes, als suikertaartjes, men kan er voor de kleine Romeo de prachtigste baret kopen en voor Julietta het strooien dak van een negerhut.

Vreemdeling, als gij naar Rome komt en gij met de onfeilbare zekerheid waarmee de paus dogma's pleegt af te kondigen door een uwer kennissen in Rome naar de Piazza Navona verwezen wordt om aldaar een avond door te brengen in eet- of wijnhuis - want, zal uw kennis zeggen, als gij op dat plein niet een avond hebt gegeten en gedronken, hebt gij niets van Rome gezien of begrepen - als gij in het late van de avond uw van wijn verzadigde blik over de fonteinen van het plein laat gaan en er omheen meer kinderen ontwaart dan volwassenen - denk dan geen kwaad over de ouderliefde van de Romein.

Zeker, er zullen dingen zijn die uw noordelijke gemoed onaangenaam treffen, maar dat wil nog niet zeggen dat uw noordelijk gemoed het bij het rechte einde heeft. Zie daar Beppe temidden van zijn familieleden liggen slapen met zijn hoofd op zijn armen voorover op het tafeltje. Schande, zult gij zeggen. Maar de zuster op

[p. 103]

school heeft hem geleerd zo te slapen, alle kinderen doen dat wanneer op school de siësta gegeven wordt, zij kruisen dan op bevel hun armpjes, vlijen hun hoofdje erop en slapen een ogenblik later gezamenlijk zaliger dan ieder in zijn eigen bed. Spreek ook geen schande omdat de achtjarige Julietta onder haar strooien hoed zo laat nog over het plein paradeert als de wandelende negerhut van oom Tom, want gij zijt hier niet in het land van de bieten en de mist. Want gij zijt hier in het land van de zon en de sinaasappelen, een land waar men leeft in het opene en waar andere wetten heersen dan in het land van de bieten en de mist. Windt u ook niet op omdat de moeder van Peppino en Anita hun plotseling in een vlaag van woede alles naar het hoofd werpt wat in het Italiaans mooi en lelijk is. Zij immers winden zich toch ook niet op maar laten de woordenstroom over zich heen gaan met het zelfde stoïcisme als zong hun moeder een aria uit een opera - en in gemoede, daarin is niet zoveel verschil. Bovendien weten zij maar al te goed dat mamma mia hen een minuut later weer zal toespreken met ‘amor mio’, ‘tesoro mio’ en ‘bellezza’. Wil het daarom niet beter weten dan zij. En daarmee: basta.