De Italiaanse postkoets

[p. 18]

De hete dag

Een keer heeft een muilezel mij het leven gered. Dat was op de rag van de Monte Casino. Ik kan die naam niet uitspreken, zonder de pas te zien waarlangs ik de berg beklom. Die was gemaakt uit grote, deels ronde, deels platte keien, die in de zon te fonkelen lagen. Zij geleken vuurstenen zoals reuzen die vóór voorvaders tijd in hun zak meedroegen.

Het was augustus. In het dorp heette het dat men de berg in een goed uur beklimmen kon. Het was nog vroeg toen ik mij op weg begaf naar de graven van Sint Benedictus en Sinte Scolastica in het klooster op de berg. De morgen was fris; ik was het niet. Er had iets slopends van mij bezit genomen toen ik de kleine hotelkamer in het dorp Monte Casino verliet. Maar de zweefbaan te nemen leek mij belachelijk. Daarom hees ik mijn ransel op mijn rug en sneed een stok.

Ergens in het dorp, tussen de laatste huizen, brak verborgen de weg uit en hij slingerde zich onzichtbaar, temidden van struikgewas en kreupelhout langs de helling. De zon steeg langzaam hoger. De geslepen keien vingen haar licht als water, minder verblindend misschien, maar opzettelijker, harder. In de eerste kronkelingen lagen, nog enkele boerenhutjes van leem. Daarna groeiden er slechts bramen langs de weg.

Wie tweeduizend kilometers gelopen heeft kan soms ineens het gevoel krijgen alsof deze zich verstoffelijken en zich als tweeduizend loden kilo's aan de voeten klampen. Hij gaat trager en trager. Hij plant zijn stok

[p. 19]

voor zich uit en duwt er zijn lichaam langs als een schipper die met de boomstok zijn schuit voortbeweegt. Soms staat hij stil, graait met zijn handen gretig naar de bramen. Maar hoe klein zijn deze bergbramen en hoe dor. Hij wacht tot hij er een handvol van vergaard heeft en brengt ze naar de mond. De buit is een weinig sap en een regen van honderden dorre pitjes, uitgespuwd tegen de hittige keien.

Ik was op het midden van de berg toen ik voor het eerst van mijn leven door de hitte bevangen werd. De zon had zich op mijn netvlies gehecht en scheen daar in ontbinding over te gaan. Duizenden kleine maaien van wit licht wriemelden door het goud. Toen viel hij mij ook van achter aan en sloeg mij in de nek. Mijn stok zwikte door. Mijn armen grepen ver weg over de stenen.

Hoe lang lag ik daar? Ik weet het niet.

Maar toen ik ontwaakte en de ogen opsloeg, begon ik het leven voor de tweede keer. Vlak voor mijn ogen hing een stenen kruik en daaruit sijpelde water. Achter de kruik stond het gerimpelde gezicht van een boerin. Er hing een rode hoofddoek rond en uit haar mond klonk: poverino! Zij was gekomen over 't bergpad met haar ezeltje, dat nu onverschillig langs de braamstruiken graasde. Zij sprak niet veel woorden, maar wees naar het grauwtje.

En zo reed ik een ogenblik later hakerig over de keien omhoog. Soms voelde ik vaag de stokslag die de kleine ezel tegen zijn dijen kreeg van de oude boerin die achter hem liep. Ik zag in het welige dal neer als iemand die ziek geweest is en het leven ineens ontzaglijk lief heeft. Naast mij bengelden ransel en stok. Soms is het geluk niet meer dan een grauw ezeltje en een gerimpelde boerin.