Nieuw biographisch, anthologisch en critisch woordenboek van Nederlandsche dichters. Deel 3

[Frederik de Vry]

Vry (Frederik de), in de zestiende eeuw te Amsterdam geboren, bekleedde aanzienlijke waardigheden, onder anderen die van Burgemeester in zijne geboorteplaats. Hij , schreef de bekende Historie of kort en waarachtig verhaal van den oorsprong en voortgang der Kerkelijke beroerte in Holland (1628) waarvan in 1773 te Amsterdam bij Nicolaas Byl een tweede druk verscheen ¹, en de minder bekende Praxis Sacra, dat is, Heilige Meditatien over de Deelen van de Christelijke Religie, Amsterdam 1644. Volgens E.V.P. ² was deze Burgemeester de dichter der Anatomia, dat is Ontledinge van den

1 Op de Catalogus van Te Water part I p. 132 No. 887 komt eene derdeuitgaaf voor, namelijk van 1786 te Middelburg.

2 E(en) V(lissingsch) P(redikant), namelijk J.J. Brahé. Van dezen druk (1773) zijn om redenen niet meer dan 12 exemplaren in omloop gebragt, uit Amsterdam gezonden aan den schrijver van het voorberigt. Zie Te Water l.c.p. 318 No. 2126. De eerste druk was van 1622.

[p. 328]

Geestelijke Mensch, in quarto, gedrukt bij Jan Evertz. Kloppenburg en beslaande, behalve het voorwerk ‘442 bladzijden,’ een hoogst zeldzaam boek, in welks voorreden hij schrijft: ‘De oorsake die my beweeght heeft dit aldus in Nederlands maetgedichte te verhandelen, is geweest, omdat in dese tyden, in welcke het Godt de Heere belieft heeft, de Landen van de superstitiën en de dicke duysternissen des Pausdoms te zuyveren... noch evenwel Ingesetenen gevonden werden, die so verkeert ende qualick beraden zijn, dat se de loffelijke en de heerlycke konste der Poëzye misbruycken door onstichtelycke en onchristelijke gedichten in onse Nederlandsche tale te maken, uyttegheven ofte met vermaeck te lesen...’ Men kan beoordeelen van welke gehalte deze rijmen zijn uit 's mans negende Capittel, Van de Gheestelycke eynden der wedergeboorte, dus aanvangende.

Wij hebben nu besien die Ouders en het zaet,
't Ontfangen, ende ook de former en de daet
Waer door de nieuwe mensch bestaet, nu sijn te hooren
D' eynden, waertoe de mensch op nieuw weer word geboren.

S. en R.A.