Nieuw biographisch, anthologisch en critisch woordenboek van Nederlandsche dichters. Deel 2

[Gerrit Hesman]

Hesman (Gerrit), die, omstreeks het begin der achttiende eeuw, als ambteloos burger ongehuwd te Dockum leefde, en aldaar overleed, liet bij zijnen dood in handschrift een werkje na tot opschrift voerende: Cupidoos Mengelwerken of Minnespiegel der deugden, waarin hij, op een spreuk in drie afdeelingen, eerst de pligten der gehuwden, of die naar het huwelijk staan, door gelijkenissen, aanwijst, en vervolgens dit zedelijk toepast op het Christelijk leven, bij ieder spreuk of zinnebeeld een bijbeltekst aan het hoofd plaatsende. Dit handschrift gaf de bekende Claas Bruin, na 's mans dood, in 1728, te Amsterdam bij Johannes van Septeren en Jan Kouwe, nagezien opgeheldert en verbetert, uit, met gravuren, die men denken zoude tot de allervroegste tijden der kunst te

[p. 219]

behooren, toen men van perspectief en licht en bruin naauwelijks eenig denkbeeld koesterde, zoo dat het werk, in meer dan een opzigt, zeldzaam mag genoemd worden. Tot een klein staaltje dezer rijmelarij diene het begin van N⁰. XXX ten opschrift voerende: Hoope voed.

De kleene Cupido staat aan dees vrouw te zuigen,

Die hem gewillig ook de volle borsten geeft,

En in haar eene hand een korengraantje heeft,

Waar mede zij de hoop op wasdom wil betuigen,
Met dat vertrouwen zaait de zaajer 't zaad in de aarde,

Om in den tijd des Oogtst te maajen zijne vrucht,

Waarna hij 't gantsche jaar gewenscht heeft en gezucht,

Een vrucht bij groot en kleen van eene dierbre waarde;
Zoo hoopt een minnaar ook gestadig in zijn minnen

Met lijdzaamheid, en in verwachting dat hij zal

Zijn lief bezitten, na veel ramp en ongeval.

Die nimmer hoopt zal nooit zijn vijanden verwinnen.

Hier volgen nu vers 24 en 25 van Romeinen VIII en dan een geestelijke toepassing in verzen. Alle de 65 zinnebeelden zijn op gelijke wijze behandeld en van een prentje voorzien, dat ons gedurig doet uitroepen: ‘Wat kon toch een man als C. Bruin bewegen zulk een wansmaak te huldigen’.

R.A.