Biographisch woordenboek der Nederlanden. Bijvoegsel

[Petrus Bosscha]

BOSSCHA (Petrus), broeder van den vorige, werd den 21^sten October 1789 te Deventer geboren. Hij ontving zijn eerste opleiding aldaar, vervolgens zijn akademische te Harderwijk, waar hij het onderwijs van Jan ten Brink, te Groningen, waar hij dat van Joh. Ruardi genoot, te Amsterdam, waar hij de lessen van van Lennep, Cras en Kemper bijwoonde. In 1810 promoveerde hij te Harderwijk in de regten en liet zich als advokaat bij het keizerlijk geregtshof inschrijven. In 1815 werd hij te gelijk te Dordrecht tot rector en te Deventer tot hoogleeraar in de oude letteren en geschiedenis benoemd. Hij nam de laatste betrekking aan en aanvaardde haar met eene oratio de Gisberto Cupero; en gaf gedurende bijna 40 jaren onderwijs tot hij in 1854, bij de vernieuwing van het athenaeum, honorair hoogleeraar werd. Hij overleed den 6^den Januarij 1871 in het midden der zijnen.

Hij huwde op 14 Julij 1819 Elisabeth van der Schaft te Heemstede, aan wie hij eenige dichtregelen wijdde, die in Nederl. Muzen Alm. 1822, bl. 219, voorkomen.

Niet weinige proeven gaf hij van zijne philologische neiging en liefde voor de Latijnsche poëzy. Behalve de dichters der oudheid beminde hij bij voorkeur de neolatijnsche. Toen hij nog student was, gaf hij eene nieuwe uitgaaf der Galatea van Reland (H. Relandi, Galatea cum aliorum poëtarum locis comparata a P. Bosscha Herm. fil. Amst. 1809) met de afbeelding van Reland, de Lijkrede van Joseph Serrurier, Latijnsche verzen van d'Orville, Hoogstraten, Bosscha zelven en zijn aanteekeningen op de 13e elegie.

Tien jaren later gaf hij de Poëmata van zijn vader, aan zijne broeders Hendrik en Johannes toegewijd, in het icht (Dord. 1820).

Hierop volgde (L.B. 1821) in 2 deelen een nieuwe uitgaaf der werken van Janus Secundus (Joannis Nicolai Se-

[p. 147]

cundi Hagani opera omnia; emendatius et cum notis adhuc meditis Petri Burmanni Secundi, denuo edita, curâ P. Bosscha etc.),

In 1837 gaf hij eene bloemlezing van Latijnsche dichters: (selecta principum poëtarum recentiorum diversis populis atque aeta tibus carmina latina collegit et de vita poëtarum pauca monait P.B. Amst.

Gansch niet eens met de weelderige critiek van professor Peerlkamp op Horatius, schreef hij: Vindiciae Horatianae adversus nuperam censuram a cl. viro Petro Hofman Peerlkamp editum seripsit P.B. etc. Dav. 1836.

Voor de eer der oude letteren trad Bosscha nog eenmaal in het strijdperk met een naamloos uitgegeven stukje: de mutandae academicae disciplinae in patria nostra necessiltate. Dordr. 1841.

In 1860 was het 50 jaar geleden dat Bosscha zijn professoraat had aanvaard. Als bewijs van erkentelijkheid droeg hij curatoren een geschrift op over Catullus (Tentamen criticum in constituendo et exponendo poemate Callimachi Catulliano de coma Berenices scripsit P.B. Dordr. 1841), met een gedicht van Bilderdijk. Op eene allezins inhumane wijze werd deze arbeid van Bosscha gehekeld in de Gids voor 1862.

Hij zelf beoefende de Latijnsche poëzy, waarvan ten bewijze strekten een gedicht ter inwijding der nieuwe gehoorzaal van het Athenaeum. (Dedicatio novarum aedium quae in usus publicos Athenaei illustris, quod est Daientriae extrui curarunt amplissimi urbis magistratus solemniter facta. D. 25, Oct. 1838. 12^o als mede:

Guilelmo II regni Neerlandici moderatorem solemmi ritu capessenti feliciter. cet. 4^o.

Voor zijne historische collegies stelde hij een Compendum op, terwijl zijne politieke gevoelens bekend zijn uit zijn gemeenzame brieven over vaderlandsche belangen. Amst. 1833.

Voorts gaf hij een Brief aan een lid van de Tweede Kamer en Nederlands toekomst. Dev. 1845.

Als eigenlijk historieschrijver is hij met opgetreden. Hij gaf alleen verschillende kleine opstellen in den Overijsselsche Almanak, die meest geschied- of letterkundige onderwerpen behandelen, zoo als Emilie van Nassau, Albert en Stephanus, Wijand Pighius, twee geleerde kunstenaars uit de 16e eeuw, een zwarte bladzijde uit de geschiedenis van Overijssel, waarin hij min bekende bijzonderheden mededeelde nopens den inval van Karel van Gelder in 1510, naar den tijdgenoot Bernard Wittius.

Ook gaf hij eene overzetting van Prof. K. Hagen's Geschiedenis van den jongsten tijd. Sneek 1848.

[p. 148]

Meer zelfstandig was de in 1860 verschenen Geschiedenis van oostelijk en noordelijk Europa gedurende het merkwaardige tijdvak van 1686-1716; opgehelderd door onuitgegeven brieven en andere oorkonden van Nederlandsche staatsmannen. Zalt-Bommel.

De handschriften van Gijsbert Cuper gaven hem aanleiding tot dit werk, gelijk ook tot het schrijven van Handschriften nagelaten door G. Cuper, in Overijss. Almanak, 7e jaarg., bl. 151-165, en Opgave en beschrijving van de handschriften nagelaten door G. Cuperus, voorafgegaan door een korte levensschets, waarvan slechts ééne aflevering verscheen.

In 1849 bezorgde hij eene Latijnsche briefwisseling tusschen Leibnitz en Cuper, (G.G. Leibnitzii et G. Cuperi epistolae mutuae ab a. 1702 usque ad 1713. Traj. ad Rhen.)
en in 1855 een stukje over de gecommitteerden te velde en G. Cuper in die betrekking, in 20e jaarg, van den Overijss. Almanak, bl. 119-150.

Eindelijk moeten wij nog een woord van Bosscha's verdiensten als Nederlandsch dichter in het midden brengen. Als zoodanig behoorde hij tot een vroeger tijdvak. Reeds in 1810 verscheen zijn Lierzang bij de inlijving van 1810.

Vervolgens gaf hij een Feestzang bij den intogt van Napoleon in Amsterdam, en Vaderlandsche zegepraal. Amst. 1815.

In 1830 volgde Aan Nederlands dappere jongelingschap bij haren zegenvierenden terugtogt uit het leger naar de onderscheidene hoogeseholen 24 Sept. 1831. Dev.

Na de invoering der grondwet 1848 was het hem behoefte den koning den dank van Nederland toe te brengen (Dank van Nederland aan Z.M. den koning in Maart 1848. Dev.)

Voorts gaf hij bij plegtige gelegenheden dichtstukken in het licht, zoo als: Dichterlijke inwijding van de gehoorzaal in het nieuwe gebouw ten dienste van het Athenaenm illustre te Deventer op 2 Oct. 1838.

Vijftigjarig jubilé van het departement Deventer der Maats. tot Nut van 't Alfemeen den 15 Nov. 1847.

Het tweede eeuwfeest van het Athenaeum illustre te Deventer, enz.

Bosscha was ridder der orde van den Ned. Leeuw en lid van verschillende geleerde genootschappen.

Zie zijn levensb. door Mr. G. Mees, in Levensberigten der Maats. van Ned. Letterk. 1871; Verslag van het verhandelde in de Algemeene Vergadering van het Prov. Utr. Genoots. van 1871, bl. 38; Huberas Biogr. Woordenb.