Biographisch woordenboek der Nederlanden. Bijvoegsel

[Jhr. André Jean Louis Baron van den Bogaerde van Ter Brugge]

BOGAERDE VAN TER BRUGGE (Jhr. André Jean Louis Baron van den), den 7^den Jnlij 1787 te Gent geboren, was de zoon van André François Eugène en Maria de Larebeeke van ter Brugge, en werd door een gesupprimeerd kloostergeestelijke, die den eed van haat tegen het koningschap geweigerd had, in de Vlaamsche, Fransche en Latijnsche talen en door een Vlaamsch schilder in het teekenen en schilderen onderwezen. Zoodra de Nederlanden van de Fransche overheersching bevrijd, zich onder éénen scepter vereenigd zagen, werd hij in 1816 lid der provinciale staten en der ridderschap van Oost-Vlaanderen. Den 3^den Julij 1820 werd hij burgemeester van Waesmunster, waar hij zich met zijn ouders gevestigd had. Twee jaren later werd hij distrtctscommissaris van het Land van Waes en vestigde zich te St. Nicolaes ter woon. Wat hij in die beide betrekkingen tot stand heeft gebragt, daarvan strekt bijna elke bladzijde zijner Beschrijving van het Land van Waes tot getuigenis. In 1828 werd hij tot districts- en militie-kommissaris naar Gent verplaatst. Hier vond van den Bogaerde meer tijd voor zijne liefhebberij studiën, bouwde er een geheel nieuw huis, begon zich meer bepaald op toe te leggen een kabinet van schilderijen te verzamelen. Naauwelijks was hij echter voor goed te Gent gevestigd of koning Willem I, bij wien van den Bogaerde om zijn practischen geest en gematigde denkwijze gunstig bekend was, benoemde hem den 4^den Febr. 1830 tot gouverneur der provincie Noord-Brabant. Naauwelijks was hij met het beheer van dit gewest bekend geworden of de Belgische revolutie brak uit en hij was in de gelegenheid bewijzen te geven, dat hij met hart en ziel de belangen van den koning en het oude Nederland was toegedaan, zonder de moeijelijkheden te ontzien, welke hij als Belg van geboorte en grondbezitter in Vlaanderen te verduren had.

Ondanks de tegenkanting kweet hij zich steeds in zijne hooge betrekking, als ware hij een geboren Nederlander, en

[p. 124]

ontving hij van den koning menig blijk van persoonlijke hoogachting. Zoo werd hij in 1831 ridder, in 1840 kommandeur der orde van den Nederl. Leeuw, in 1838 staatsraad en in 1840 kamerheer des konings. Besloten zich met zijn gezin duurzaam in ons vaderland te vestigen, kocht hij in 1835 de grondheerlijkheid Heeswijk en Dinther aan en herbouwde het oude kasteel., zoodat de buitenmuren met allerlei beeldhouwwerk uit den voortijd versierd en het inwendige geschikt werd tot eene verzameling van schilderijen, oud- en zeldzaamheden, alles smaakvol bijeengebragt, terwijl al de vensterramen met oud geschilderd glas voorzien waren. Tot aan zijn dood ging hij voort zijn ridderlijk verblijf met allerlei kunststukken en oudheden te voorzien. Bekend als schrijver over het district St. Nicolaes, voorheen het Land van Waes, vond bij hem het aanzoek van vele zijden gereeden ingang om ook eene statistieke beschrijving der provincie Noord-Brabant in het licht te geven. Een prospectus van dit werk werd in 1833 rondgezonden. De staat van oorlog waarin wij ons bevonden deed deze onderneming staken. Doch hij stond aan het hoofd eener commissie die het plan ontwierp tot een provinciaal genootschap van kunsten en wetenschappen, dat hij den 8^sten Maart 1837 met eene rede inwijdde. In 1842 werd hij eervol uit zijn ambt ontslagen en op dienzelfden dag tot opperschenker en groot-officier van het huis des konings benoemd. Sedert trok hij zich op zijne goederen te Heeswijk en Dinther terug, wijdde zich geheel aan den landbouw en de beoefening van kunsten en wetenschappen.

Hij overleed den 12^den Jan. 1855, in den ouderdom van 67 jaren. Hij huwde den 21^sten Februarij 1821 jonkvrouwe Eugenie Therèse Barbe Gislaine der erfridders Papelans, graven de Morghoven, gezegd van der Strepen. Hij was eerelid en lid van vele binnen- en buitenl. genootschappen van kunsten en wetenschappen, landbouw, nijverheid, enz. Zijne levensgroote afbeelding versiert een der wanden van het gebouw van 't prov. N. Brab. Genoots. en, door den directeur der teekenschool D. Dubois op steen gebragt, voor den Almanak voor de prov. Noord-Brabant van den jare 1839 den 25^sten jaarg.

Hij schreef:

Het district van St. Nicolaes, voorheen Land van Waes, provincie O.-Vlaanderen, beschouwd met betrekking tot deszelfs natuur-, staat- en geschiedkunde, gevolgd door eene bijzondere beschrijving van elke stad, dorp of gemeente in hetzelve gelegen. St. Nicolaes 1825. 3 dln. 8^o. Met afbeeld.

Proef op de aanmoediging en uitbreiding der linnenweverijen in Oost-Vlaanderen. Gent. 12^o.

Rapport sur la culture et la manipulation de la garance,

[p. 125]

à la Société d'Agriculture et de Botanique à Gand, in Messager des Scienses et des Arts de Gand, pour l'année 1828.

Vlugtig overzigt der geschiedenis van Belgie en die van Polen, toegepast op de tegenwoordige gebeurtenissen tot 1 Jan. 1831. 's Bosch 1831. 8^o.

Essai sur l'importance du commerce, de la navigation et de l'industrie dans les provinces, formant le Royaume des Pays-Bas, depuis les temps les plus reculés jusqu' en 1830. La Haye et Brux. 1845. 3 vol. 8^o.

Ook in het Nederduitsch:

Proeve over de belangrijkheid van den handel, de scheepvaart en de nijverheid in de gewesten die van 1813-1830 uitmaakende het Koningrijk der Nederlanden, uit de beste bronnen en van af de vroegste tijden tot den jare 1830. 's Hage 1845. 8^o.

Zijn leven, geschetst door C.R. Hermans, vindt men onder de Levensber. d. Maats. v. Ned. Letterk. 1858; Huberts, in Biogr. Woordenb.; Panthéon Biograph. Unvers, 1856; Jonrnal de Gand du V Févr. 1820; de Aardbol, Beschrijv. der Nederl. bl. 578; Geschieden Aardrijksk. beschrijving van Noord-Brabant, bl. 81.