Biographisch woordenboek der Nederlanden. Bijvoegsel

[Jhr. Mr. Hobbe Baerdt van Sminia]

BAERDT VAN SMINIA (Jhr. Mr. Hobbe), zoon van Hector van Sminia en Wiskje van Haersma, werd den 30^sten Sept. 1797 te Leeuwarden geboren. Na het onderwijs van Valentinus Slothouwer aan de Latijnsche school genoten te hebben, werd hij in 1815 student te Groningen, en den 9^den Dec. 1821 op eene dissertatie de Pactis, doctor in de beide regten. Spoedig daarop werd hij lid der ridderschap van Friesland en der provinciale staten, en na overlijden van zijn oom Willem Livius van Sminia, in diens plaats grietman van Tietjerksteradeel (18 Febr. 1823). Hij vestigde zich met jonkvrouwe Wiskje Coehoorn van Scheltinga, met wie hij zich den 15^den Junij 1823 in den echt had verbonden, in zijn familiehuis te Bergum. Na den dood van zijn kind, die een sterken indruk op hem had gemaakt, zonderde hij zich af en zocht voedsel voor zijn verslagen geest in goede boeken, bepaalde eerlang zijne neiging tot de geschiedenis van Friesland en in 1827 verscheen zijne Geschiedenis van de onlusten tusschen de Schieringers en de Vetkoopers in Friesland. De schrijver het onvolkomene van dit geschrift inziende, begon dat onderwerp in andere vorm meer algemeen te bewerken tot eene Verhandeling over den toestand van Friesland in het laatste gedeelte der middeleeuwen, een belangrijk, doch niet uitgegeven geschrift.

Zijne bijzondere kennis van dat duistere tijdvak gaf hem later weder de pen in de hand om in meer aangenamen vorm romantische tafereelen uit het leven der hoofdpersonen van dat tijdvak, als een reeks van bijdragen tot de geschiedenis der onlusten tusschen de Schieringers en Vetkoopers in den Frieschen Volksalmanak mede te deelen. Geen onderwerp boeide hem echter meer dan het opsporen en bewerken van levensbijzonderheden van beroemde mannen. Als eerste proeve gaf hij in 1834 de levensschetsen van Tjaard Mockema en Wybe Jarichs Jelkema in Mengelwerk der Leeuw. Courant, No. 14 en 28. In 1837 volgde zijn Nieuwe naam-

[p. 51]

lijst van grietmannen met geschiedkundige aanteekeningen., Eene voortzetting van dit werk gaf hij in 1851, toen ook hij onder den veranderden naam van burgemeester, aan het hoofd van zijn gemeentebestuur bleef in de Naamlijst van de grietmannen, die van 1816 tot 1851 hoofden van de gemeenten ten platten lande in Frieland zijn geweest. Ook had hij als tot aanvulling van zijn Naamlijst een uitvoerige Geschiedenis van het geslacht Camstra bewerkt.

In 1841 gaf hij te Leeuwarden, Wandelingen van mijnen oud-oom den opzigter door een gedeelte van de provincie Friesland, bevattende eene plaatselijke geschiedkundige beschrijving van de merkwaardigheden der grietenij Tietjerksteradeel. Uit de nagelaten papieren van een dorpspredikant, bijeenverzameld door H. van Rollema.

Op gelijke bevallige wijze gaf hij in den Friesche Volksalmanak voor 1844 eene uitvoerige beschrijving van de antieke orxma-state te Menaldum met historische herinneringen omtrent hare vroegere bewoners uit het geslacht van Camstra. Van tijd tot tijd deelde hij ook de vruchten zijner studiën mede in de Vrije Fries (Sminia was sedert de vestiging van het Friesch genootschap lid) mede. Zoo als: over het geslacht Aebinga, over den potestaat Juw Hettes Dekama, over den kapitein Haring van Harinxma, enz., alsmede in den Volks Almanak: over het geslacht Hillama, over Seerp Galama, over den raadsheer Jarich van Ookinga, over den hoveling Rienck Bockema, over Oegeklooster en Noordwolde en over verschillende personen bij afbeeldingen van de Friesche kleederdragten uit de 16e eeuw.

In de laatste jaren zijns levens hield Sminia zich bezig tot het onderzoeken van alba amicorum, die hem aanleiding gaven tot de mededeeling van een aantal historische bijzonderheden. Drie dezer belangrijke overzigten zijn opgenomen in D. VIII van de Vrije Fries, ook gaf hij een meer algemeen verslag daarvan in den Volks Almanak voor 1858.

Van Sminia was gedurende vele jaren uit den stand der edelen, lid der staten van Friesland, werd in 1848 daaruit afgevaardigd als lid van de dubbele kamer der Staten Generaal tot herziening der grondwet, ook was hij ridder der orde van den Nederl. Leeuw en curator van 's rijks athenaeum Franeker.

Hij overleed den 25^sten Julij 1858 en werd te Vadkerk begraven. Zijn levensberigt door Eekhoff vindt men onder de levensberigten der Maatsch. van Ned. Letterk, 1859.

Zie ook Eekhoff, Bibl. van Leeuw.