Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 17. Eerste stuk

[Bernardus Schotanus]

SCHOTANUS (Bernardus), broeder van den vorige, den 7 October 1598 te Franeker geboren, werd den 29 Mei 1614 als student aan de Friesche hoogeschool ingeschreven.

Hij oefende zich eerst in de philosophie en wiskunde en werd artium magister, vervolgens in de regtsgeleerdheid onder Timaeus Faber, voor wien hij bijzondere vriendschap koesterde. Hierop ging hij naar Leiden, waar hij de lessen van Johannes Lindershusius, Cornelius Sylvius, Petrus Cunaeus, en vooral die van Cornelis Swanenburch bijwoonde. Na den doctorschoed uit handen van Hector Bouricius (12 April 1622) ontvangen te hebben, vestigde hij zich als advocaat te Leeuwarden.

Drie jaren later werd hem de stoel van Faber, die gestorven was, nadat Johannes Goeddaeus, hoogleeraar te Marburg, hem had afgeslagen, aangeboden. Hij aanvaardde dien in 1624 en bekleedde hem elf jaren, gedurende welke hem nog andere betrekkingen werden opgedragen, zoo als die van voogd van 't weeshuis, ouderling der gemeente en van pensionaris van Franeker, doch hij moest van deze betrekking, gelijk ook van vroedschap van die stad, in hetzelfde jaar afstand doen, wijl men die betrekkingen niet overeenkomstig achtte met de rectorale waardigheid, waarmede hij in dit jaar werd bekleed. Den 17 Maart 1632 werd hem, na het overlijden van Justus Reiffenberg, de eerste leerstoel in de regten aangeboden. Hij aanvaardde hem den 7 Mei, doch vertrok reeds in 1635 naar Utrecht, waar hij eerste hoogleeraar in de regten werd op eene wedde van f 1500; doch tevens werd hem het geven van onderwijs in de wiskunde, 't geen driemaal 's weeks geschiedde, vergund. Hij aanvaardde zijne betrekking den 3 November van dit jaar met eene plegtige redevoering en was de eerste rector magnificus aan deze hoogeschool. Hij bekleedde deze waardigheid tot 1641 toen hij, in plaats van Petrus Cunaeus tot hoogleeraar in de regten te Leiden werd benoemd. Ook hier handhaafde hij zijnen verkregen roem en overleed den 5 October 1652.

Arnold Vinnius sprak een lijkrede over hem uit. Zijn lijk werd naar Franeker gevoerd en, volgens Paquot, in de kerk van St. Maarten, volgens de Wal te Leiden, begraven. Zijn grafschrift leest men in de Mouum. Belg.

Hij huwde 1. Maria Schotana, dochter van zijn oom Johannes Schotanus (1620); 2. Anna Catharina,

[p. 434]

dochter van Johannes Althusius, vroeger hoogleeraar in de regten te Herborn, toen pensionaris van Emden en van Margaretha Naurath (1627). De eerste schonk hem een zoon, die hem overleefde, burgemeester werd van Franeker en lid der staten generaal. Hij is door P. Philippe, C. de Pas jr. en in de Effigies bij van der Aa in plaat gebragt. Onder zijn afbeelding leest men eenige dichtregelen van Petrus Stratenus.

Hij gaf in het licht:

Fundamenteele onderwijzinge van de Sterre-konst en Beschrijving der Aerde, door het gebruyek der hemelsche en aerdsche Globen. Mitsgaders onderrechtinghe van de Konst der Zeevaart; met nieuw gepractiseerde instrumenten en regelen. Franeker 1614. 4^o. (Eene overzetting van Adrianus Metius, de gemino usu utriusque Globi).

Disputationes juridicae XXIII. Franeq. 1635. 8^o.

Προσφῶνησις (Allocutio) in Academiae Ultrajectinae Inauguratione. Ultraj. 1636.

Oratio inauguralis de Scholarum ἐυταξίᾳ, habita Ultrajecti in majori auditorio, III. non. novembr. 1635, cum professionem Juris ac Matheseos capesseret. Ultraj. 1638. 4^o.

Examen juridicum, quo fundamenta jurisprudentiae secundum seriem Digestorum, subjectis suis locis titulis codicis, explicantur. Ultraj. 1639. 16^o.

It. Recognitum atque alterâ fere parte locupletatum. Ibid. 1645. 12^o.

It. Recognitum et alterâ fere parte locupletatum. Lugd. Bat. 1657. 24^o.

It. Cum Annotationibus practicis ab Auctore quondam dictatis. Amst. 1662. 16^o. It. Ibid. 1669, 1702. 16^o.

It. cum dissertationibus Joannis Schmidelii (hoogl. te Erfurt) Jenae 1667. 4^o. Dit werk werd door S. opgedragen aan de regering te Utrecht, die hem f 250 vereerde.

Collegium Quaestionum ad Institutiones Juris Civilis. Amst. 1640. 16^o.

Imperatoris Justiniani Institutiones cum analysi nunc primum ad latus positâ, selectisquenotis, ac indicibus Julii Pacii, JO^ti celeberrimi; ex recensione viri Cl. D. Bernardi Schotani. Addita sunt ab eodem Erotemata ad singulos paragraphos, et eorumdem versiculos, quorum adjumento sese quilibet possit ex textu examinare, nec non Argumenta ac Axiomata nonnulla; praefixâ singulis libris ad usum studiosorum Anacephalaeosi novâ, collectore Arn. S. Lugd. Bat. 1647. 12^o.

Ook met dezen titel: Julii Pacii Analysis ad instituta, nunc primum V. Cl. D. Bernardi Schotani, Jur. primarii Professoris in Academiâ Lugduno-Batavâ, Erotematibus, Argumentis, et Axiomatibus nonnullis, quorum adjumento sive quilibet possit ex textu examinare, illustrata. Accedunt Selecta;

[p. 435]

cum indicibus locupletissimis, praefixâ singulis libris Anacephalaeosi novâ. L.B. 1649. 12^o.

Disputationes anniversariae ad Instituta. L.B. 1649. 16^o.

It. cum Supplementis Joannis Schmidelii. Jenae 1667. 4^o.

It. cum revisionibus Jonathanis Clerici. Berolini 1671.

Hij gaf ook vermeerderingen en verbeteringen op den Commentarius van Johannes à Sande, de diversis Regulis Juris antiqui. Leor. 1647, L.B. 1652.

Processus Judicialis, sive Methodus procedendi judicialiter. L.B. 1653. 16^o. Hannoviae 1653. 16^o. 1662. 12^o.

Disputationes juridicae ad seriem materiae Pandectarum conscripta, quibus fundamenta juris per rationes decidendi ac disputandi explicantur. Accedit Oratio funebris in exequias Auctoris, recitata ab Arnoldo Vinnio, Doctori Juris et Ordinario Professore. Amst. 1653. 12^o.

Fundamenta Juris. L.B. 1653. 16^o.

Disputationes de Praesumptionibus et conjecturis circa ultimas voluntates.

Zie A. Vinnii, Orat. funeb., Blancardi, Paneg. pro festo seculari Acad. Franeq., p. 85; Drackenborch, Series Profess. Ultraj. n^o. 6; Burmanni, Traj. erud., p. 345-347; Vriemoet, Ath. Fris, p. 226-232; Foppens, Bibl. Belg., T. I. p. 138; Strateni, Carmina, p. 158; Morhofii, Polyhist. Pract., L. VI. Sect. VII. § 6, p. 584, Tom. II; G. Krantzius, ad Conringium Saec. XVII. C. III. p. 206; Cat. Bibl. Bonav, T. I. V. II. p. 1593; Witte, Diar. Biograph. ad an. MDLII; Struvius, Biblioth. Juris, C. VII. § XVI; Huber. Praelect. ad Tit. ff. ad Sct. Trebell., n^o. 11; R. Neuhusii, Poëmat. Juven., p. 66, 81; Gisb. Voetii, Orat. funeb., M. Schotani; Zach. Huber, Dissert. Jurid. et Philos., T. I. D. I. C. IV.; Id., Ausp. Domest. Orat., VI. p. 221; Heringa, de Auditorio, p. 134; G. de Wal, Oratio de Claris Frisiae Jure Consultis, p. 47, 219-228, 443; Paquot, Mém., T. VI. p. 69, 76; M. Siegenbeek, Gesch. d. Leidsche Hoogeschool, D. I. bl. 151, 212, D. II. bl. 123, 124; van Kampen, Bekn. Gesch. der Ned. Letter., D. II. bl. 255; Soerman, Akad. Reg.; Moreri; Hoogstraten; Kok; Nieuwenhuis; Kobus en de Rivecourt; Muller, Cat. v. portr.; Hugo, Gesch. des Rom. Rechtsseit. Justin., § 316; Collect. Monum. Belg., p. 415; Fr. Volks Alm., 1849, bl. 60, 1851, bl. 3 (over de Schotanussen).