Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 15

[Petrus Pauw]

PAUW (Petrus), of Pavius, zoon van Pieter Pauw en van Geertrui Laurensdochter Spieghel, kleinzoon van den Amsterdamschen koopman Adriaan Pauw en aldus een volle neef van den later te melden raadpensionaris Pauw, werd in 1564 te Amsterdam geboren, ontving zijne opvoeding eerst te Amersfoort, vervolgens in zijn vaderstad. Hierop bezocht hij de Leydsche hoogeschool, waaraan hij een der eerste studenten werd en de gehoorzalen van Heurnius, Bontius en Dodonaeus bezocht. Vervolgens reisde hij naar Frankrijk, waar hij te Parijs Jean Fabre tot leermeester had, voorts naar Denemarken, en werd lector in de ontleedkunde te Rostock, in het hertogdom Mecklenburg, waar hij zich het ontleedkundig onderwijs van Henricus Brucaeus ten nutte maakte. Vandaar vertrok hij naar Italië, en werd daar zeer bevriend met Ab Aquapendente. In 1589 zette hij zich als med. dr. te Leyden neer, liet zich als burger der Academie inschrijven, werd er med. professor extra-ordinarius en drie jaren later ordinarius, leerende 's zomers Botanie en 's winters Anatomie. In hetzelfde jaar werd hem de bijzondere zorg voor den Akademischen Kruidhof opgedragen en hem de last gegeven om met de uiterste naarstigheid van

[p. 133]

alle oorden en door allerlei dienstige middelen bijeen te zamelen, wat tot verrijking van dezen dienen kon.

Hij overleed den 1^sten van Oogstmaand 1617. Men leest van hem dat hij te Leyden, in 22 jaren, ‘praeter varia animalia, corpora humana sexus utriusque sexaginta publice secuit.’ Hij wordt dan ook zeer geroemd als Anatoom. Hildanus noemt hem ‘Anatomiae scientiae lumen longe celeberrimum,’ en van Beverwijck getuigt van hem, dat hij zijns gelijken niet had, noch binnen- noch buitenlands.

Behalve den Hortus, heeft hij ook het Theatrum anatomicum tot stand gebragt.

Ael. Everard Vorstius hield eene lijkrede op hem. Men vindt zijne afbeelding in de Alm. Acad. L. en bij Meursius. Tot zijne leerlingen behoorden o.a. Tulp en Beverwyck. Hij huwde Maria, dochter van Jan van Hout, secretaris van Leyden.

Hij gaf in het licht:

Hortus Publicus acad. Lugduno - Batavae, ichnographia, descriptio, usus. etc. L.B. 1601. 8^o.

Galenus de cibis boni et mali succi. Rostochii.

Tractatus de exercitiis Lactuciniis et Bellariis. Rostochii.

Primitiae anatomicae de hum. corp. ossibus L.B. 1615. Amst. 1633.

Succenturiatus anatomicus continens commentaria in Hipp. de capit. vulneribus cet. L.B. 1616. 4^o. met kopergrav.

A. Vesalii Epitome anatomica. Opus redivivum. Cui accessere notae ac commentaria P. Pauw. L.B. 1616. 4^o.

A. Vesalii de C.H. fabrica Epitome cum notis P. Pauw. Amst. 1633.

Tractatus de peste cum Henrici Florentii ad singula ejusdem Tractatus capita addilamentis. L.B. 1636. 12^o.

De valvula intestini Epistolae. Extant in Cent. 1 Epp. G. Fabricii Hildani.

Observationes anatomicae, insertae Centur. III, IV. Hist. Anatom. Th. Bartholini. Hafniae 1637, 8^o.

Hij gaf ook de Opera omnia van zijn leermeester Heurnius in het licht, met een voorrede.

Zie Adami, Vitae Medicor, p. 432. seqq., A.E. Vorstius, Oratio funebris dicta honori et memoriae P. Pavii. L.B 1617; Meursii, Ath. Bat. p. 35; Alm. Acad. L.B. Val Andreas, Bibl. Belg. i.v.; Foppens, Bibl. Belg. T. II, p. 999; Epistol. ad amicos etc. Epist. 86-89 in G. Fabricii Hildani Opera observat. et curat. medico-chir. Francof. 1682. Fol. p. 1063; Sandifort, Introd v.h. Museum Anat. p. V en VI; Albini, Annott. acad. p, 14, seqq. Tab. V; Th. Bartholinus, Hist. anat. et med. cent III et IV. Hafniae, 1657. 8^o; Haller, Bibl. anat. T. I, p. 331 seqq; A. Portal, Hist. de l'Anat. Chir. T. II, p. 399; J.C. Sabatier, Recherches historiques sur la Faculté de Médicine de Paris, depuis son origine jusqu'a nos jours. p. 26 seq.; van Beverwijck, Schat der Ongez. D. I, bl. 76, D. II, bl. 19, 237.

[p. 134]

240-244; Orlers, Beschr. v. Leyden. bl. 216; Van Beverwijck, Aenh. v. Brieven. N^o. XXXIV; Siegenbeek, Gesch. d.L.H. D. I, bl. 62, 69, D. II, bl. 67-71, 74, 98; Ali Cohen, Oude- en Middelgesch. d. Geneesk. bl. 97, 393, 411, 412, 450; Wagenaar, Beschr. v. Amsterd. D. III, bl. 200; H.L. Spieghel, Hertsspiegel (uitg. van Vlaming). p. 235-244; Koenen, t.a.p.; G.C.B. Suringar, De twee eerste hoogleeraars in de Geneeskunde en de vroegste geschiedenis v.h. Ontleedk. onderwijs te Leyden; Moreri Hoogstraten, Kok, Nieuwenhuis, Kobus en de Rivecourt, Woordenb. d. Zamenl.; Muller, Cat. v. Portr.; Navorscher, D. XVII, bl. 319, D. XVIII, bl. 39; Schotel, Lev. v. Beverwyck; Jöcher, Rotermund. Biogr. Univ. Biogr. génér. mod.