Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Eerste stuk

[Antonius Matthaeus II]

MATTHAEUS II (Antonius), zoon van den vorige, werd den 27 Dec. 1601 te Herborn geboren. Zijn vader, ‘wien hij in naam zoo wel als in geleerdheid en in de kunst der Roomsche welsprekendheid gelijk was,’ was zijn leermeester. In 1628 werd hem te gelijk met van Bronckhorst het professoraat in de regten, te Harderwijk aangeboden, hij sloeg het toen af, maar nam het in het volgende jaar aan, en aanvaardde het met eene oratio de Pileo. Na vijfjarige bediening in Gelderland, werd hij in dezelfde betrekking te Utrecht beroepen, en aanvaardde haar 17 Junij 1634 met eene rede de juris civilis sapientiâ contra ejus obtrectatores. Hij stierf den 25 December 1654 bij zijne vrouw, Anna Pontanus, dochter van den Harderwijkschen hoogleeraar Joh. Isaäcus Pontanus, verscheidene kinderen nalatende. De beroemdste tijdgenooten verhieven om strijd zijne godsvrucht en geleerdheid, doch bovenal heeft bij zich, als leeraar van het lijfstraffelijke regt verdienstelijk gemaakt. Zijn werk de Criminibus is wel naar een onvolkomen stelsel, nochtans tamelijk volledig bewerkt, hij bragt de beginselen van het Romeinsche regt met de Nederlandsche wetten in overeenstemming, en toonde meermalen in dit werk een wijsgeerig hoofd en een menschelijk hart, terwijl het zich tevens door rijke belezenheid en een mannelijken stijl aanprijst. Onder de regtsgeleerden streefden hij zijne eeuw vooruit. Hij schreef:

Commentarius de Criminibus ad libr. XLVII et XLVIII.

Digestorum, cui adjecta brevis et succincta juris municipalis interpretatio. Traj. 1644. 4^o. (voor de opdragt aan de regering van Utrecht ontving hij f 600) 1661. 4^o. Vesal. 1672, 1700.

Col. Rauracorum 1725, 1727, Dusseldorp 1754, Genevae 1760, Antv. 1761, door J.D. van Leeuwen in 't Nederd. vert. (Verhandel. over de misdaden, met aanteekk. Utr. 1769. 4^o. eerste deel.)

Oratio s. potius dissertatio de Toga, habita in templi majoris Choro IV Maii 1637. Cum Guilielmus de Gruter J.U.D. pronunciaretur. Ultraj. 1638. 4^o.

Oratio de anulo, recitata Ultrajecti in templi majoris Choro IX. Kal. Mart. 1639. Cum Segero Uytenbogardo summos in iure honores conferret. Ultraj. 1639. 4^o.

De Judiciis disputationes XVII. Traj. 1639, 1645. Amst. 1640. 8^o. Cum notis Theoreticis, Canonicis et Practicis Georgii Adami Struvii. Jenae 1678. 4^o.

[p. 387]

Disputationes de Successionibus, de Matrimoniis, de Tutelis, cum auctario de Divortio legum et usus. Traj. 1652. 8^o. Cum notis Struvii. Jenae 1652.

De Auctionibus libri duo, quorum prior venditiones, posterior locationes quae sub hasta fiunt exequitur. Ultraj. 1653. 4^o. Antv. 1680. Ned. vert. (Over de opveilingen of het recht van openbare verkoopingen. Utr. 1775. 2 d. 4^o.)

Orationes argumenti juridici. Traj. 1654. 12^o. door zijn zoon uitgegeven, onder welke een Contra jus Patronatus en een ander de Pileo.

Notae in libros quatuor Institutionum. Amstel. 1657. 12^o.

Paroemiae praeter Romanorum aliarumque gentium mores et instituta Ius Ultrajectinum exponentes et elucidantes. Traj. 1667. 8^o.

Recitationes solemnes ad tit. C. de pign. et hypoth. in Anal. Vet. aevi. T. II. p. 567-700.

Recitationes ad tit. C. in quibus caus. pign. vel. hypoth. et reliquos qui sequuntur XX lib. VIII sinqulaeque eorum leges, usque ad tit. C. de except. Ibid. T. IV. p. 558-605.

Illustriores juris controversi quaestiones ad tit. Digestorum, cum docta eorumdem ms. resolutione op Cat. Bibl. ms. Uffenb. T. III. (Francof. 1730) p. 179.

Zie Bibl. Univ. Jöcher, Rotermund, Burman, Traj. erud. p. 217, seqq.; Saxe, Onom. lit. T. IV. p. 408, 409; Arnoldus, Drackenborch, Series Profess. n^o. 1; J.P. Jüglers Beytrage z. furst Biogr. T. II. p. II. n^o. XXI. p. 289-295; Struvius, Bibl. juris, CXI. § II. T. II. C. IX C. VI. § XXXVIII. § LXX; Morhovii, Polyh. I. V. C. II. § IX; Barlaei, Epp. p. 435; Poem. p. 70; J. Pontani, Poem. p. 59, 251; Vreede, de Ant. Matthaeo primo juris criminalis in Acad. Ultraj. doctore, Ultraj. 1841; v. Hasselt, Onuitg. stuk. D. II. bl. 271, volgg.; van Kampen, Gesch. d. Kunst. en Wetens. D. I. bl. 311; Bouman, Gesch. d. Geld. Hooges. D. I. bl. 45, 71, 72, 108, 262, D. II. bl. 608, 609, 645; Nieuwenhuis, Kok, Kobus en de Rivecourt, Arrenberg, Naamr. v. Ned. boek. bl. 281; Matthaei, Syll. epist. XXXVIII; Saldenus, de Libr. lib. II. C. 3 § V; A. Aemilius, Orat. p. 365; Barlaei, Epist. CCV; Graevius, Orat. in obitum Moreelsii; Schoockius, de Lectionibus, l. III. C. V. p. 785; Voetius, Disput. Theol. p. 323; Pol. Eccles. p. 1 I. 3. T. I. S. III. C. II. P. II. l. III; P. Cunaei, Epp. Matthaei, Anal. T. II. p. 379; Heringa, de Auditorio, p. 97, 133; 138, 162, 171, 202; Dodt van Flensb. Archief, D. III. bl. 298, 313.