Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Eerste stuk

[Andreas Masius of Maes]

MASIUS (Andreas) of MAES. een der geleerdste mannen der XVI^e eeuw, werd den 30 November 1515 of 1516 te Linnich of Lennich, een dorp tusschen Brussel en Grammont geboren. Na zijne voorbereidende studiën voleindigd te hebben, werd hij student in het collegie de Lelie te Leuven, waar hij in het algemeen concours van 1533 onder 107 studenten den eersten rang behaalde. Hierna legde Masius zich op de regtsgeleerdheid toe en maakte tevens, waarschijnlijk onder Rutger Rescius en Andreas van Gennep, vorderingen in de Grieksche en Hebreeuwsche taal. Na aan een vreemde hoogeschool den titel van doctor in de beide regten te hebben bekomen, werd hij secretaris van Jan van Weze, bisschop van Constans, aartsbisschop van Lunden en abt van Reichenau en Waldsassen. Na diens dood te Augsburg 14 Junij 1548, vertrok Masius naar Rome in hoedanigheid van agent of redenaar van een anderen vorst, en maakte van zijn verblijf aldaar gebruik om met geleerden in kennis te komen de rijke boekverzamelingen te doorzoeken en zich in het Syrisch te oefenen, waarin hij Mozes van Marden of liever van Meredin, legaat van den patriarch van Antiochie tot leermeester had. Het is onzeker hoe lang Masius te Rome bleef. Wij weten alleen dat hij in 1558 te Kleef was, om daar met N. van Weze, nicht van Hendrik van Weze, raad van hertog Willem van Kleef te huwen, en dat hij zelf kort daarna door dien vorst, die de letteren beminde, tot raad benoemd werd. Hij stierf na een langdurige ziekte te Zevenaar den 7 April 1573, zonder kinderen na te laten. Hij was een man van groote geleerdheid, die, behalve zijne moedertaal, tien zoo oude als nieuwe talen verstond en zeer ervaren was in de regtsgeleerdheid, geschiedenis, oude aardrijkskunde en toen door niemand in de gewijde oordeelkunde overtroffen werd. Hij was in briefwisseling met de geleerdste mannen in Italië, Duitschland, Spanje en de Nederlanden, en de vraagbaak van allen. In hooge achting stond hij bij Antonius Augustinus, aartsbisschop van Tarragone, en Julius Pflug, bisschop van Naumburg, Arius Montanus, Livius Torrentius, den beroemden Busbecq en Sebastiaan Munster, en zoo keurig in het Latijn en Hebreeuwsch schreef, dat de laatste zeide dat Masius in het oude Rome of het oude Jerusalem scheen te zijn opgevoed.

[p. 341]

Hij schreef:

In obitum R. Principis Joannis a Wetzâ, episcopi Constantiensis et archiepiscopi Lundensis, Carmen Tricolon tetrastrophon etc in de Chronologia Monasterior. Germaniae.... authore Gasp. Bruschio. Sulzbach 1682. 4^o.

De Paradiso Commentarius scriptus ante annos prope septingentos a Mose Bar Cepha Syro, Episcopo in Beth-Raman, et Beth-Cenio, ac curatore rerum sacrarum in Mozal, hoc est Seleucia Parthorum. Invenies. Lector, in hoc commentario, praeter alia multa lectu et digna et jucunda plurimos etiam peregrinos scriptores citatos. Adjecta est etiam divi Basilii Caesariensis Episcopi Λειτουργία sive Α᾽ναϕορὰ, ex vetustissimo codice Syriaeâ linguâ scripto. Praeterca professiones fidei duae, altera Mosis Mardeni, Jacobitae, Legati Patriarchae Antiocheni, altera Sulacae, sive Siud, Nestoriani, designati Patriarchae Nestorianorum. Ad haec duae Epistolae populi Nestoriani ad Pontificem Romanum. quarum altera ex Seleucia Parthorum, altera ex Jerusalem scripta est. Omnia ex Syriacâ linguâ nuper translata per A.M. Bruxellanus. Antv. 1569. 12^o. ook in de Bibliotheca Patrum van Margarin de la Bigne, in de Critici Sacri, 2^e uitg. T. II. P. II. Col. 387-495, in het supplem. der 1^e uitg. Francof. 1701. fol.

Anaphora Divi Basilii, Episcopi Caesareae Cappadociae, ex vetussimo codice, Syricâ linguâ et charactere scripto, traducta per A.M. De opdragt is geteekend te Zevenaar den 9 Aug. 1567. Men vindt ze ook in de verschillende uitgaven der Bibl. Patr. met eenige aanteekk. Renaudot heeft de overzetting van M. laten herdrukken in zijn Recueil des Liturgies Orientales. Paris 1776. 4^o.

Precatio Divi Basilii, quâ solet operatus sacris uti apud Deum, tralata ex Syrico.

Fidei Professio, quam Moses Mardenus, Assyrius, Jacobita, Patriarchae Antiocheni Legatus, suo et Patriarchae sui nomine est Romae professus anno ciƆ.iƆ.lii, ex ipso profitentis autographo Syrico traducta ad verbum.

Epistola populi Nestoriani, quam anno ciƆ.iƆ.lii. ex Mozal, hoc est, Selenciâ Parthorum, scribebat ad Pontificem Romanum, pro Patriarchâ imitando (initiando?) traducta et autographo Syrico ad verbum.

Epistola Nestorianorum, qui electum Patriarcham suum usque ad Jerusalem ad Pontificem Romanum de eâdem re et traducta ex autographo Syriaco ad verbum.

Professio fidei, quam Siud, sive Sulaka, electus Patriarcha ab Nestorianis, ore et scripto est profeesus Romae anno ciƆ.iƆ.liii., traducta ex autographo Syrico ad verbum.

Mosis Mardeni Theologica de sacrosanctâ Trinitate contemplatio, scripta ab ipso anno ciƆ.iƆ.lii et ex autographo Syrico ad verbum tralata.

[p. 342]

Syrorum Peculium, hoc est, vocabula apud Syros scriptores parsim usurpata: Targumistis vero aut prorsus incognita, aut in ipsorum vocabulariis adhuc non satis explicata, A Masius sibi, suae memoriae juvandae caussâ, colliqebat. Antv. 1571. folio.

Grammatica Linguae Syricae, inventore atque auctore Andrea Masio. Opus novum, et a nostris hominibus adhuc non tractatum, quod laboriosa animadversione atque notatione vocabilium, aliorumque punctorum Syricorum, quibusque dictionibus in optimis, emendatissimisque libris appositorum, ille nuper composuit. Antv. 1571. fol.

Sweertius schrijft Masius een Lexicon Graecum et Linguae Graecae Institutiones toe. Waarschijnlijk bedoelt hij het Lexicon Graecum et Institutiones Linguae Graecae, ad sacri apparatûs instructionem. Gedrukt met de beide vorige. Antv. Christ. Plantinus. 1572. fol.

Josuae Imperatoris Historia, illustrata atque explicata ab A.M. Antv. 1574. fol.

Disputatio de Coenâ Domini, oppositâ Calvinistarum impiis corruptelis. Antv. 1575.

In de Clar. Vir. Epistolae van J. Brant Amst. 1702. 8^o. komt een brief van A.M. voor, en in de 2^e uitg. d. Critici Sacri en in het supplement te Frankf. de aanteekk. van hem uitgegeven, op Deuter. XVIII-XXXIV.

Zie Henrici à Weze, Epist. de morte Andicae Masii vóór het Lexicon Graecum; Sweertii, Ath. Belg. p. 123, 124; Val. And. Bibl Belg. T. I. p. 55; le Long, Bibl. Sacra, p. 850, 851; Tob Magyri, Eponymolog, i.v.; Pope-Blount, Cens celebr. auth. p. 703 705; Baillet, Jugem. T. II. p. 401, N^o. 353; Fabricii, Hist. Bibl. P. I. p. 317, 318; Fred. Gotth. Freytag, Anal. lit. p. 573, 574; Cat. Bibl. Bunav, T. I. Vol. II. p. 1427, Paquot, Mém. T. IX p. 197-215; Saxe, Onom. liter. T. III. p. 432; Anal. p. 652; Cat. d. Bibl. v. Amst. bl. 36-43.