Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Eerste stuk

[Carolus de Maets]

MAETS (Carolus de), werd den 25 Januarij 1597 te Leiden, werwaarts zijne ouders, om het geloof gevlugt waren geboren. Na te Middelburg, waar zijne ouders zich gevestigd hadden, zich in de oude talen geoefend te hebben, vertrok hij naar de Hoogeschool te Franeker, waar hij de lessen van Sixtinus Amama, Sibrandus Lubberti en Joannes Maccovius over de Hebreeuwsche taal en wijsbegeerte bijwoonde. Van daar reisde hij naar Sedan, waar de beroemde Melvinus, Jacobus Papillus en Daniel Tilenus onderwijs gaven. Na er twee jaren vertoefd, en hun onderwijs bijgewoond te hebben, keerde hij in 1620 naar zijn vader-

[p. 65]

land terug, en werd predikant te Scherpenisse in Zeeland, waar hij tot 1629, toen hij te Middelburg werd beroepen, bleef. In 1634 werd hij met Antonius Walaeus, Festus Hommius en andere beroemde mannen benoemd, tot het overzien der vertaling van de apoeryfe boeken en van het Nieuwe Verbond; den 17 November 1636 tot het Hoogleeraarsambt en de kerkedienst te Utrecht beroepen, doch die van Middelburg weigerde hem te ontslaan. Drie jaren later werd dit beroep herhaald en nu volgde hij het en hield den 2 Junij 1640 zijne intreêrede de Ecclesiae Dei aedificatione serio promovenda. In 1648 treffen wij de Maets onder hen aan, aan wie de reformatie der Meijerij van 's Hertogenbosch werd opgedragen, en in 1650 bood men hem vruchteloos het beroep aan de Illustre school te Middelburg aan. Hij overleed plotseling den 20 April 1651, oud 54 jaren. Johannes Hoornbeek hield eene lijkrede en vervaardigde een grafschrift op hem. Antonius Aemilius en Anna Maria van Schurman betreurden zijn verlies in lijkzangen. De Maets leefde in innige vriendschap met Voetius, stemde met hem in omtrent het handhaven der kerkelijke regten en eigendommen te Utrecht tegen het wereldlijk gezag, en was, gelijk hij, geen minnaar van het nieuwe zijnde, zeer ingenomen tegen Descartes. Hij nam deel aan de twisten over het lange en korte haar. Jacobus Revius verklaarde dat het den mannen geoorloofd was lang hair te dragen. Hiertegen kwam een theses van de Maets in het licht, dat beantwoord werd in een Latijnsch geschrift: Libertas Christiana circa usum capellitii defensa, waartegen de Maets op nieuw in het strijdperk trad met eene verhandeling ingelascht in zijne Sylva Quaestionum insignium, die het voornaamste gedeelte van dit boek beslaat.

De Maets stond wegens zijne geleerdheid, waarheidsliefde en ijver in hooge achting bij zijne tijdgenooten. Essenius noemde hem ‘praeclara eruditione, probitate, diligentia et prudentia conspicuus.’ en Voetius: ‘subacti judicii et solidae eruditionis theologus.’

Hij huwde 1 Cornelia Leijendecker, die hem eenige dochters schonk, van welken eene huwde met den regtsgeleerde Franciscus Leijendecker; 2 Anna Duvelaer, wier zuster de vrouw was van Marcus Zuerius Boxhorn, bij welke hij drie kinderen had; 3. Catharina van Sunderen.

Hij schreef:

Disputationes XIV de voto Jepthae. Ultraj. 1649. 4^o.

Sylva Quaestionum insignium. Traj. 1650. 4^o.

Dissertatio de Christo Servatore contra Socinianos.

De persona et officiis Christi.

De Melchisedecho disputationes quatuordecim.

De sepultura mortuorum disputationes tres. Traj. 1651, die

[p. 66]

Voetius in zijn Polit. Ecclesiast. part. I. lib. III Tract. II. Cap. I heeft gevoegd.

Declaratio apologetica contra Maresium, met Pauli Voetii Tribun. iniq. in het licht gegeven.

Na zijnen dood verscheen een klein maar vinnig geschrift onder den titel:

Concept van een instructie bij mij Carolus de Maets, en mijn waarde medebroeder Gisbertus Voetius beraamt, omme te dienen tot restauratie van de vervalle gerechtigheden, welke de kerke alhier binnen Utrecht in oude tyden gehad heeft.

Men verklaarde echter dat hier misbruik van zijn naam gemaakt was en de Utrechtsche regering gaf den 15 September 1655 een plakaat tegen dit geschrift en tegen den verspreider daarvan, Jacobus van Berck, Griffier van het hof van Utrecht, die algemeen voor den steller doorging.

Zie Hoornbeek, Orat. funeb.; Foppens, Bibl. Belg. T. I. p. 157; Burman, Traj. erud. p. 203; Ant. Aemilii Poëm. orat. et carm. p. 507; A.M. à Schurman, Opuscula Hebraea, etc. p. 318; Essenii Oratio in Obit. G. Voetii, p. 33, Voetii Disput. theol. Tom. III p. 346. T. IV. p. 453, 463, 457, 473, 474; Polit. Eccles. p. 1 lib. II. tract. 1. C. VIII. § 3. Lib. II. Tract. II. C. I. Part. II. lib. III. Tract. II. C. I; Biblioth. studios. Theolog. lib. I. CIX; Witte, Diarium Biogr. ad annum 1651; Schoockii, Praef. de Bonis Eccles. Lipsiens. Act. Erudit. Suppl. T. I. Sect. IV. p. 325, Struvii, Acta liter. T. VII. p. 21; Le Long, Bibl. Sacra, p. 698; Lipeni. Bibl. theol. p. 66; Heringa, de audit. p. 136. Bayle, Biogr. Univ. Hoogstraten, Kok, Utrechtsch Placaetboek, D. III. bl. 427; Glasius, Godgel. Ned. o.h.w. Schotel. Dez. A.M. Schurman; Dez. Gesch. der geest. en wereldl. kleed.; Kist en Royaards, Kerkel. Archief inzond. voor Nederl. D. V. bl. 151; D. VIII. bl. 327; D. IX. bl. 499; Kobus en de Rivecourt, Woordenb. o.h.w.; Muller, Cat. van Portretten.