Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 9

[Jhr. Marinus Willem de Jonge van Campensnieuwland]

JONGE van CAMPENSNIEUWLAND (Jhr. Marinus Willem de), afkomstig uit hetzelfde geslacht van de voorgaanden, was de oudste zoon van Willem Adriaan de Jonge en Cornelia Petronella Mogge Pous, en werd den 29^sten Maart 1786 te Zierikzee geboren. Na zijne eerste opvoeding in zijne geboortestad genoten te hebben, studeerde hij aan de Leidsche hoogeschool in de regtsgeleerdheid, woonde inzonderheid de lessen van den hoogleeraar van der Keessel onafgebroken bij, verkreeg den 26^sten September 1807 den doctoralen graad, na verdediging eener dissertatie de testamento nullo et rupto ex jure Romano et Hollandico, en zette zich te 's Gravenhage als advokaat neder, waar hij zich weldra in eene bloeijende en eervolle praktijk mogt verheugen, welke hij tot 1833 bleef uitoefenen, toen hij tot raadsheer in het Hooggeregtshof te 's Hage benoemd werd. Als zoodanig was hij president van de assises in Friesland, Gelderland en twee malen in Zeeland, terwijl hij in 1838, bij de nieuwe organisatie van het regtswezen, aangesteld werd tot vice-president van het Provinciaal Geregtshof van Holland, waarop aan hem het voorzitterschap van de tweede kamer van dat Hof werd opgedragen.

Inmiddels was de Jonge ook op het staatkundig gebied getreden. Sedert den 8^sten Julij 1829 vertegenwoordigde hij de provincie Holland in de vergadering der tweede kamer van de Staten-Generaal, was veelal president of vice-president van ééne der afdeelingen van de kamer, en nam gedurende de zitting van 1838-1839 het praesidium der kamer waar. Aan de discussien in de dubbele kamer van 1840 nam hij een levendig deel, en dubbel wekte de toenmalige grondwetscherziening zijne belangstelling, omdat hij reeds in 1831 lid was geweest van eene geheime staatscommissie van vijf leden, tot herziening der grondwet voor Noord-Nederland. In 1841, hetzelfde jaar waarin hij voorde laatste maal in 's lands vergaderzaal zitting had en stem uitbragt, trad hij in die vergadering op als Zijner Majesteits commissaris, om bij ziekte van

[p. 183]

den minister van justitie eenige wetsvoordragten te verdedigen.

Nadat hij in 1839 den praesidialen zetel had ontruimd, was hij tot lid van den Raad van State benoemd. In die waardigheid werd hij opgeroepen om tegenwoordig te zijn bij de abdicatie van koning Willem I op het Loo, en was hij aldaar op den 7^den October 1841 een der medeonderteekenaars van de acte van afstand ten behoeve van den prins van Oranje, sedert koning Willem II.

Deze vorst belastte hem op den 7den Maart 1844 tijdelijk met de functien van minister van justitie, doch op den 1sten Augustus van dat jaar werd hij definitief tot hoofd van dat departement benoemd, welke waardigheid hij tot 1848 bekleedde, toen hij op zijn vorzoek den 19den Maart daarvan ontslagen werd.

De Jonge leefde vervolgens als ambteloos burger, tot dat hij den 11den September 1858 op zijn buitengoed Rozenrust bij den Leidschen dam overleed, aan de gevolgen eener beroerte, die hem in 1852 reeds getroffen had. Hij was in 1812 in den echt getreden met Magdalena Maria Evertsen, de laatste afstammelinge van het Zeeuwsche heldengeslacht van dien naam, bij wie hij een zoon verwekte. Hij was ridder en later Commandeur der orde van den Nederlandschen Leeuw.

De Jonge was niet alleen een grondig regtsgeleerde, maar inzonderheid ook een indrukwekkend redenaar, in pleit- en raadzaal beroemd. Zijne pleitredenen en redevoeringen dragen zoowel door vorm als inhoud de onmiskenbare sporen der beoefening van de oudheid. Onder de vele belangrijke regtsgedingen, waarin hij optrad, behoort de bekende zaak tusschen koning Lodewijk, graaf van St. Leu, en koning Willem I over het paviljoen te Haarlem. Jonas Daniel Meijer, voor den eischer, en de Jonge, voor den verweerder, stonden daar tegen over elkander. Laatstgenoemde verliet als overwinnaar de pleitzaal en zijne pleitrede zag het licht onder den titel van:

Pleitredenen in de zaak van den Officier van Justitie te Haarlem, als Procureur des Konings, gedaagde, tegen Lodewijk Bonaparte, Graaf van St. Leu, eischer; uitgesproken voor de Regtbank te Haarlem 25 en 26 April en 29 Mei 1820, 's Hage, 1820. 8^o.

Maar niet alleen voor de balie en op den regterstoel verwierf zich de Jonge een beroemde naam, ook als wetgever waren zijne verdiensten niet gering. Hij had een gewigtig aandeel in de zamenstelling van ons nationaal regt. Meer dan twaalf jaren was hij lid der commissie van redactie en tot herziening der nationale wetgeving (24 Februarij 1831-4 April 1843) en hij werd in 1841 door den koning benoemd om

[p. 184]

voorzitter te zijn eener staatscommissie, zamengesteld uit regtsgeleerden en hoofd-officieren der land- en zeemagt, tot herziening der Nederlandsche militaire wetgeving. De Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden benoemde de Jonge in 1820 tot haar medelid.

Zie Algem. Konst- en Letterb. 1858. bl. 305; Weekblad van het Regt van 16 Sept. 1858; Jhr. Mr. J.K.J de Jonge, in de Handel. der Jaarl. Algem. Verg. van de Maatschappij der Ned. Letterk. te Leid. 1859. bl. 94-100 van de Levensberigten; Cat. van de Bibl. der Maatsch van Nederl. Letterk. te Leid. D. II. bl. 136; Rotterd. en Haarl. Couranten van den 16den Sept. 1858.