Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Tweede stuk

[Frans of François van Hoogstraten]

HOOGSTRATEN (Frans of François van) broeder van Samuel en Hans, werd in 1632 te 's Hage geboren, ontving te Dordrecht eene geleerde opvoeding en werd voor den boekhandel opgeleid, die hij later te Rotterdam en Dordrecht uitoefende. Reeds in zijne jeugd had hij aanleg voor de poëzy en gaf hij zoetvloeijende dichtstukjes in de Schalmey van zijn broeder en vóór de dichtbundels zijner stad- en tijdgenooten, zoo als v.d. Bos, van Oort, de van Nispens, van Somerens en anderen. De poëzy zijner jeugd is beter dan die van zijn gevorderden leeftijd, de laatste mist dat vlugge, losse en naïve, dat de vroegere onderscheidt. Meest alle zijne latere gedichten zijn van geestelijken inhoud, gelijk zijn gansch karakter een ernstige plooi had. Ook beoefende hij de Latijnsche poëzy en bragt eenige schrijvers uit de Latijnsche in de Nederduitsche taal over. Overigens was hij een geleerd man en R.C. in den geest van Erasmus, dien hij zich tot model koos en wiens schriften hij hoog achtte. Hij overleed te Rotterdam 24 Januarij 1696. Zijne beide zonen David en Jan, beweenden zijn dood in lijk- en grafdichten.

Men heeft van hem:

[p. 1157]

Zedezangen en stichtelijke liederen, 1708, 8^o.

Christelijke Ridder in Latijnsche vaersen afgemaelt door Hieronymus van Sparte en nu in Nederduitsche rijm vertaelt. Hier achter eenige Lat. Elegiën en Epitaphien, Rott. 1695, 4^o.

Voorhof der ziele, behangen met leerzame prenten en zinnebeelden, Rott. 1668, 1698, 4^o., opgedragen aan den Rotterdamschen burgemeester, mr. Johan de Vries, met lofdichten van H. Dullaert, S. van Hoogstraten, C. van Santen, J. Zoet, P. van Bracht, en platen van Romeyn de Hooge.

Kersliedt.

Bemerckingen op eenige punten van het lijden onzes Heeren. Ook achter den Christ. Ridder.

Zegezang op den tegenwoordigen toestand van Karel II in De herstelde zeegtriomph van Karel de tweede, door verscheyde voornaamste poëten van Holland, Dordr. 1660, 12^o.

Desiderius Peregrinus of Begeerders Pelgrimaedje naer 't huis der liefde. Te voren in 't Spaans en Latyn beschreven, nu nieuwelyks in rijm vertaelt, Rott. 1679, met versch. kleine koperfiguren.

Joan Ludov. Vives, Inleiding tot de waere wysheid, nu in Nederd vertaelt (door F.v.H.) Rott. F.v.H., 1670, 24^o.

D. Stella, Versmading der wereldsche ydelheden, met een lofdicht van Dullaert.

Ant. Godeau, Tafereelen van Boete, in Nederd. vertaelt door F.v.H. Tot Loven, (Utrecht J. van Eede) 1670, 12^o. Opgedragen aan den beruchten Everard Meyster, heer van Nimmerdor.

Boethius van de vertroostingh der Philosophie. Eerst vertaelt door D. V. Coornhert. Nu op nieuws oversien en in sijn gedichten verandert (door F. van Hoogstraten) Dordr. 1654 ook 1655, 12^o.

De Consolatione Philosophiae: of het Gulden Boexken van de vertroostende wysheid enz. Vertaelt door F.v.H. Dordr. Fr. v.H., 1680, 12^o. Ook is er een druk van Dordr. 1660, 12^o.

Tomas Morus, Het onbekent en wonderlijk Eiland Eutopia. In Nederd. vertaelt door F.v. H(oogstraten). Te Rott. bij François van Hoogstraten 1677, 16^o., met een fraai portrettje door A. B(lootelingh).

Het yland Eutopia, bij 't zamensprake beschreven door Th. Morus, 2de dr., Amst. 1700.

Johannes Damascenus, Het leven en bedrijf van Barlaäm den heremyt en Josaphat koning van Indiën; nu in Nederd. vertaelt door F.v. H(oogstraten), Rott.

[p. 1158]

F.v.H. 1672, kl. 8^o., met plaatjes (van Rom. de Hooghe?).

Lof der zotheid, beschreven door Erasmus van Rotterdam, m. pl., Amst. 1738.

Denverrezen Hondschen Diogenes, eerstmael in 't Latyn gestelt door J.A. Komenius, en nu nieuwelyks in Nederd. vertaelt, Rott. F.v.H. 1660, 12^o. J.A. Comenius, Verrezen Hondschen Diogenes of Beknopte Verhand. van wysheid, u.h. Lat. vert. ald. 1672, 1719, 12^o., (achter den Lof der Zotheid).

J. Lipsius, van de standvastigheid, Rott. 1674, 12^o.

De schoole der wereld, geprint in CXL vliegende bedenkingen, op velerhande voorvallende gedachten en zaken, uit het Latijn van Joseph Hall, bisschopvan Exeter en Norwich. Opgedragen aan Jacob Cats, met zinnebeeldige plaatjes van A. Houbraken, Dordr. 1682, kl. 8^o. Amst. 1725, 8^o. Daar achter zijn gedrukt 's mans mengeldichten, bevattende meest bruiloftsverzen en bijschriften op uitgegevene boeken of afbeeldingen. Het daarin voorkomend gedichtje Kluisken of Heremitagie is ook opgenomen in de Goude Schalmey, 1651, 12^o.

De Historien van Justinus, uit Trogus Pompejus enz., uit het Latijn door F. v(an) H(oogstraten), Dordr. F.v.H. 1682, 24^o., 1696, 8^o.

Ook heeft men van hem eene overzetting van Sallustius (Rott. 1683, 12^o., Dordr. 1696, 12^o.) en volgens Vlaming van Nepos. Voorts zette hij Royaumonts Historie van het O. en N. Verbond over (Dordr. 1681, 8^o) en plaatste boven elk hoofdstuk eenige dichtregels, voorts verschillende werken van Savedra, Bona en anderen. Of het werkje van de waardigheid der bisschoppelijke en priesterlijke bediening, Rott. 1688, 8^o. van hem zelven of eene vertaling is bleek mij niet.

Zie Bidloo, Panpoët., p. 69; Witsen Geysbeek, Biogr. Anth. Crit. Woordenb., D. III. bl. 318; Scheltema, Mengelw., D. III. bl. 129; Schotel in Vad. Letteroef. 1850, bl. 395 volgg.; Praef. van P. Vlamingius voor de Poëm. van D. van Hoogstraten, edit. alt., Amst. 1728; J. van Hoogstraten, Mengelpoëzy, D. II. bl. 81, 91, D. III. bl. 197; D. van Hoogstraten, Poëzy, bl. 149; Dullaert, Gedicht., bl. 83; Navorscher, D. I. bl. 316, D. II. bl. 170, 200, 259; Cat. van de Bibl. der Maats. van Letterk., D. I. bl. 195, 202, 327, b. bl. 116; Cat. van Holl. Godgel. werk. verz. door Fred. Muller, passim; Abcoude, Naaml. van Ned. Boek, bl. 170; Aanh., bl. 162; Arrenberg, Naaml. van Ned. Boek, bl. 198; Cat. van der Aa.