Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Angelus Jacobus Cuperus]

CUPERUS (Angelus Jacobus), zoon van den voorgaande, werd te Vollenhoven op den 14^den April 1765 geboren. Hij genoot het eerste onderrigt, ook in de geleerde talen, van zijnen vader, en vertrok in 1776 naar Amsterdam, waar hij eerst op de Latijnsche scholen en vervolgens aan het Athenaeum Illustre de verdere gronden van die studien legde, welke hem later den roem van een scherpzinnig en naauwkeurig regtsgeleerde, ook buiten 's lands, zouden verzekeren. Hij vertrok in 1783 met de beste getuigschriften naar de Leidsche hoogeschool, waar hij onder de leiding van zijnen oom, den Hoogleeraar in de regten, Dionysius Godefridus van der Keessel, den graad van meester in de beide regten behaalde, na op den 17^den Junij 1789 zijne Observationes selectae de natura possessionis in het openbaar te hebben verdedigd. Door dit academisch geschrift, hetwelk te Leiden in dat jaar in 4^o. het licht zag, begon hij met roem zijne loopbaan en verwierf hij zich de zeldzaamste eer, zoowel binnen als buiten het land, bij de vermaardste regtsgeleerden van zijnen tijd.

Cuperus zette zich in het laatst van 1789 te Amsterdam als Advokaat neder. Dat dit niet vroeger geschiedde, had zijnen oorsprong in eene onaangenaamheid, waarin hij bij de wending van zaken in 1787 gewikkeld was geworden, ter zake van zijne betrekking als secretaris van den burgerkrijgsraad te Amsterdam. Een en ander deed hem zijn verblijf te Leiden verlengen, ten einde, bij de tegen hem bij de regtbank te Amsterdam begonnen crimineele proceduren, het privilegium fori aldaar voor zich in te kunnen roepen. Die proceduren hadden echter geen gevolg, ofschoon men later in 1789 bij zijne benoeming tot Agent van Justitie, hem beschuldigde van auteur en aanvoerder geweest te zijn van de remotien te Amsterdam in 1787 plaats gehad hebbende; eene aantijging, die allezins valsch was, even als het verwijt ongegrond was, dat hij deswege gratie zou hebben verzocht, daar hij niets anders gevraagd had, noch ook door de toenmalige Staten van Holland

[p. 928]

aan hem verleend was, dan de verklaring, dat hij, als niet begrepen onder de uitgezonderde personen bij het plakkaat van amnestie van den 15^den Februarij 1787, het gevolg derzelve redelijk en zedelijk zou mogen genieten. Zijne vroegere betrekking als secretaris van den Burgerkrijgsraad, schijnt evenwel de voornaamste reden te zijn geweest, dat hij, bij de vacature te Franeker van Hoogleeraar in het Romeinsch en hedendaagsch Regt, niet in aanmerking is gekomen; eene waardigheid, die hem later meermalen is aangeboden, maar die hij even als zoo vele staatkundige als regterlijke betrekkingen, waaronder die van Agent van Justitie hem in 1798 opgedragen, op één uitgezonderd, van de hand wees.

Het was er echter verre af, dat hij zich aan tijdelijke lastgevingen of posten, buiten den kring van zijn beroep, geheel zou hebben onttrokken. Het tegendeel daarvan blijkt uit de registers van de kamer van Assurantie en Avarijen der stad Amsterdam, waarvan hij gedurende eenige jaren een hoogst nuttig lid was. Als lid van het collegie van gecommitteerden en goede mannen tot de Pilotage, benoorden de Maze, te Amsterdam (later door vaste Arbiters vervangen), vond hij eene bezigheid, waarin hij, wat de laatste betreft, tot aan zijn dood met eere werkzaam was. In 1801 nam hij deel aan de vervaardiging van een ontwerp van den voet en inrigting van het departement van Holland, hetwelk hij tot een geheel bragt, over welks orde en volledigheid hij zich de goedkeuring van het toenmalig bewind in hooge mate verwierf. Behalve zijne benoeming in 1804, als medelid van de commissie tot het ontwerpen van eene nieuwe ordonnantie voor de desolate Boedelkamer der stad Amsterdam, welke echter zonder gevolg gebleven is, werd hij in 1802 met anderen, door het toenmalig departementaal bestuur van Holland, verzocht, tot het ontwerpen van een reglement voor het gemeentebestuur van Amsterdam, en van het voorzitterschap van die commissie, kweet hij zich op de volkomenste wijze.

Veel zouden wij hier kunnen mededeelen, om de verdiensten van Cuperus in een helder daglicht te stellen, doch de schets die wij daarvan geven konden, zou nog altijd onvolledig zijn, omdat men regtsgeleerde behoort te wezen, om 's mans groote talenten naar waarde te schatten. Wij verwijzen alzoo liever naar het opstel van zijnen vriend, Mr. M.C. van Hall, aan den voet van dit artikel aangehaald.

Cuperus overleed te Amsterdam op den 31^sten Januarij 1831. Zijn stoffelijk overschot werd den 5^den Februarij in de Nieuwezijds Kapel te Amsterdam begraven. Hij was in 1813 gehuwd met vrouwe Willemina Geesken, die hem geene kinderen schonk.

Zie Vaderl. Hist. ten Vervolg op Wagenaar, D. XVII. bl. 68, 129, 271; Mr. M.C. van Hall, ter Nagedacht. van Mr. Angelus

[p. 929]

Jacobus Cuperus (Amst. 1831); Muller, Catal. van Regtsgeleerde Werk., bl. 35.