Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Mr. Frans Coebel van Derloo, Cobel of Cubel]

COEBEL VAN DERLOO (Mr. Frans), Cobel of Cubel, Advocaat van Holland, werd in het jaar 1517 Raad in den Hove van Holland, welk ambt destijds van niet weinig belang was, aangezien de Geldersche Friezen, zoowel te land als ter zee, den Hollanders groot nadeel toebragten. Tot weering van hunnen moedwil, werd er den 18^den Julij 1517 op eene dagvaart te Delft besloten tot de uitrusting van eenige oorlogschepen, onder bevel van den Admiraal Antonie van Houten, Heer van Vletteren, aan wien als Raadsman en gevolmagtigde Coebel werd toegevoegd. Om de kosten van deze vloot te dekken, werd, zoo als men meermalen gedaan had, een zeker lastgeld op de koopvaardijschepen gelegd, op welken voet naderhand de convooi- en licentgelden zijn ingesteld. Binnen weinige dagen zag men de vloot in gereedheid, en werd op naam van den Admiraal vrijheid van kaperij op de Zuiderzee afgekondigd. De spoed, hiermede gemaakt, bewerkte, dat de Geldersche Friezen welhaast uit de Zuiderzee gejaagd, een gedeelte hunner schepen verbrand, en den anderen niet op de Friesche kust bezet gehouden werden. Men zoude nog meer voordeel behaald hebben, indien niet het scheepsvolk alleen geweigerd had, langer te dienen, en zelfs tot muiterij de hoofden begon op te steken. Coebel, de zaken in dien staat ziende, wist geen andere uitkomst, dan zich tot Hoorn te wenden, schrijvende aan den Oud-Burgemeester Klaas Jan Hermans den nood en het gevaar, waarin de vloot zich bevond, en verzoekende, dat de stad alles zoude beproeven, om dadelijk de penningen te zenden, die zij nog van drie termijnen ten achteren was, waarvan hij beloofde een voordeelig rapport te zullen doen bij de Staten. Dit zijn schrijven had zoo veel vermogen op den Raad der stad Hoorn, dat men terstond de geëischte penningen naar boord zond, waarmede het volk voorloopig tot stilte gebragt werd, zoodat de Gelderschen blijde waren, een stilstand van wapenen voor den tijd van zes maanden te kunnen bedingen,

[p. 561]

welken zij echter, zoo als meermalen geschiedde, niet langer hielden, dan tot dat zij de handen weer ruim hadden.

Men sloot in 1519 weder een bestand met hen voor den tijd van twee jaren, doch ook dit verbraken zij even spoedig, als het gesloten was. In Februarij van dat jaar hadden de Staten van Holland ernstig geraadpleegd over middelen, om hen geheel te beteugelen; de Noord-Hollandsche steden stemden terstond in den voorslag der Edelen, tot het in zee brengen van eenige schepen, en het aannemen van twaalf honderd bootsgezellen, doch Dordrecht, Delft, Leiden en Gouda verklaarden daartoe ongelast te zijn. Het hof van Holland gaf echter aan den heer van Wassenaar en aan Coebel last tot de werving van het gemelde getal volks, zoo in Amsterdam als in geheel Waterland. Doch men vindt evenmin opgeteekend, dat er iets mede verrigt is, als dat de gemelde steden er later in toegestemd hebben, ofschoon dit niet onwaarschijnlijk is.

In 1521 werd Coebel door Keizer Karel naar Kampen en Zwolle gezonden, met oogmerk om de twisten, tusschen beide steden over den Kamper-tol ontstaan, te bemiddelen, doch zijne bemoeijingen waren vruchteloos, hetwelk slechte gevolgen had, vermits die van Zwolle zich lieten overhalen, om Hertog Karel van Gelder als hunnen beschermheer aan te nemen, waaruit een hevige oorlog in Overijssel ontstond, die de Hollanders groot nadeel berokkende. Het schijnt, dat Coebel het ambt van Advocaat in 1525 heeft nedergelegd, maar hij bleef Raad in den Hove tot in 1532, toen hij schijnt overleden te zijn.

Het wapen van Coebel bestond uit een gouden keper met twee zilveren rozen op een veld van lazuur.

Zie Velius en Centen, Chronijk van Hoorn, bl. 202 en 203; van Leeuwen, Bat. Ill., bl. 1471 en 1475; Wagenaar, Vaderl. Hist., D. IV. bl. 405 en 421; Kok, Vaderl. Woordenb., D. X. bl. 327 en 328; Scheltema, Staatk. Nederl.; Arend, Algem. Geschied. des Vaderl., D. II. St. III. bl. 333, 414, 417.