Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Nicolaas Chevalier]

CHEVALIER (Nicolaas), geboren te Sedan, uit Protestantsche ouders, verliet na het herroepen van het Edict van Nantes zijn Vaderland, en vestigde zich omstreeks 1685 hier te lande, eerst te Amsterdam en daarna te Utrecht, waar hij boekverkooper, drukker, kunstkooper en stempelsnijder was. Later keerde hij weder naar Amsterdam terug, waar hij in bekrompen omstandigheden schijnt overleden te zijn.

Hij verwierf zich veel naam, doch die niet altijd regtmatig verdiend was, als zijnde hij niet afkeerig, zich in het penningvak den roem van anderen toe te eigenen, door oude voor- of keerzijden van penningen aan nieuwe te paren, en meermalen, met weglating van de namen der makers, stempels te bezigen, die door anderen waren gesneden; zooals onder anderen het geval was met den spotpenning op Lodewijk XIV, Koning van Frankrijk geslagen, waardoor Chevalier zich veel naam maakte, terwijl de stempel niet door hem, maar door Jan Smeltzing was gesneden. De door hem zelven gemaakte stempels hadden niet veel verdienste, zooals blijkt uit den gedenkpenning op de Gregoriaansche tijdrekening, waarop hij eenen eeuwigdurenden almanak gebragt heeft.

Niettemin was Chevalier in andere opzigten een man van veel kunde, die ongetwijfeld op de Penning- en oudheidkunde hier te lande grooten invloed uitoefende, als blijkt uit de werken, die men van zijne hand heeft, zijnde:

Histoire de Guillaume III, Roy d'Angleterre, Prince d'Orange, par Médailles, Inscriptions et autres Monumens. Amst. 1692, folio.

Remarques sur une pièce antique de bronze, trouvée aux environs de Rome, avec une description de la Chambre des Raretés de l'auteur. Amst. 1694. 12^o.

Dissertation sur trois Médailles, frappées en l'honneur du Roy de France sur la Paix de Savoye et de Ryswick, Amst. 1700. 8^o.

Lettre éerite à un ami d'Amsterdam sur la question, si l'an 1700 est le commencement du XVIII siècle, avec un Almanac perpétuel frappé en Médaille. Amst. 1700, 12^o.

Explication de deux Médailles sur le Couronnement de S.M. le Roy de Prusse. Amst. 1702, 4^o.

[p. 345]

Catalogus van alle de Rariteyten, welke te zien zijn op de kamer der stad Utrecht. Utr. 1707, 4^o.

Relation des Campagnes de l'An 1708 et 1709 par médailles. Utr. 1709, fol.; 1711, 4^o.

Recherches curieuses d'Antiquités, venues d'Italie, de la Grèce, d'Égypte et trouvées à Nimègue, à Xanten, au Chateau de Wiltenburg, proche d'Utrecht, dans le Chateau de Britten, proche de Leyde, et à Tongres, etc. Utr. 1709 en 1712, folio avec figures, zijnde eene beschrijving van zijn eigen uitmuntend kabinet van oudheden, rariteiten en penningen, hetwelk later aan den Graaf Tavulla, Gezant van Portugal, in wiens dienst hij zelf overging, werd verkocht. Dit kabinet kwam daarna deels aan G. van Papenbroek en later in het Leidsche Museum, deels naar Dresden, deels in het Museum van den Graaf van Wassenaar Opdam.

Nog bestaan er van hem:

XXXVI Chronologische tafelen van Keysers, Koningen, Princen, Keurvorsten, Hertogen, Graven, Pausen, Bisschoppen, alsmede van de Nederlandsche Professoren. Amst. 1710, 8^o.

Liste des Plénipotentiaires au Congrès d'Utrecht. Utr. 1713. 8^o., ook in het Nederduitsch uitgegeven onder den titel:

Lijste der Namen, enz. van H.H. Plenipotentiarissen, Envoyés, enz. op het Congres te Utrecht; beneffens hare wapenen, woonplaatsen en livrijen in alphabetische orde.

Relation des fêtes, données par l'Ambassadeur de Portugal en 1714 à Utrecht. Utr. 1714. 8^o.

Dissertation sur la Médaille, que les Magistrats d'Amsterdam ont fait frapper au sujet de la paix, conclue à Utrecht, etc. 1715.

Catalogue de toutes les raretés de la Gallerie d'Antiquités au dessus de la Bourse d'Amsterdam. Amst. 1717, 8^o.

Chevalier had vele begunstigers onder de grooten van zijn' tijd, waartoe, behalve de reeds genoemde Graaf Tavulla, vooral Milan de Visconti, J.J. van Mansveld en van Thuyl van Nilland behooren.

Zie Hesselius, in praefatione ad Gudii inscriptiones, p. 46; van Loon, Nederl. Historiepp., D. I. bl. 307 en 308, D. IV. bl. 73, 662; Saxe, Onom. Liter., Pars V. pag. 421-423; dezelfde, de Ara Romanorum Rheno-Trajecti effossa in de Werken der Holl. Maatsch. van Wetensch., D. XIX. St. III. bl. 153-174; van Abcoude, Naamreg. van Nederd. Boeken, D. I. St. I; Uffenbach, Merkw. Reizen 1753, D. III. 696-707; de Vries en de Jonge, Nederl. Gedenkpp., D. II. bl. 197-206; Adelung, Forts. zu Jöchers Gelehrt. Lexicon; Gedenkpenningen en Munten uit de penningkas van een liefhebber, (Mr. van Doorninck) Dev. 1832; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Algem. Woordenb. der Zamenl.; Immerzeel, Leven en Werken der Kunstsch. Biogr.; Univ.; Kronijk van het Hist. Genootsch. te Utr., 1852. bl. 89.