ZL. Jaargang 2

[p. 34]

Karel van de Woestijne, Victor de Meyere en Julius de Praetere in de Slijpstraat te Gent, 26 december 1898 (amvc-letterenhuis)

‘Een goede reklaam voor verkoop’
Guido Gezelle en het tijdschrift Werk
... [Peter Theunynck]

Jan Pauwels en Boris Rousseeuw deden vorig jaar in Gezelliana het verhaal van Julius de Praetere als drukker en illustrator van Gezelle.¹ Ze vertelden hoe De Praetere al op achttienjarige leeftijd plannen maakte om een bibliofiele Gezelle-uitgave te maken. Die plannen mislukten, maar De Praetere zette Gezelle niet uit zijn hoofd. Een paar jaar later drukte hij diens Kerkhofblommen op zijn handpers. Ook dat project liep, zeker wat de verkoop betreft, niet van een leien dakje. De losse vellen van het boek kwamen uiteindelijk in handen van De Nederlandsche Boekhandel in Gent en de Amsterdamse uitgever Veen. Hoe dan ook blijft het De Praeteres verdienste dat hij de eerste bibliofiele Gezelle-editie tot stand heeft gebracht. Zijn werk wordt op dat vlak overigens nog altijd als een hoogtepunt beschouwd.

Het boeiende relaas van Pauwels en Rousseeuw begint met de peripetieën rond het tijdschrift Werk van Karel van de Woestijne, Jules de Praetere en Victor de Meyere. Dat gedeelte kan hier en daar aangevuld worden op basis van de (ongepubliceerde) brieven van Karel van de Woestijne aan zijn Boomse vriend en mentor Victor de Meyere, met wie hij sinds januari 1895 correspondeerde.²

1 J. Pauwels en B. Rousseeuw, ‘Julius de Praetere als drukker en illustrator van Guido Gezelle’, in: Gezelliana 14 (2002), nr. 1, p. 79-97.

2 Alle brieven waaruit ik citeer, bevinden zich in het AMVC-Letterenhuis. De brieven van Van de Woestijne worden bewaard onder signatuur W 803 B.

[p. 35]

Grote plannen

In het najaar van 1896 leren Karel van de Woestijne en Jules de Praetere elkaar kennen aan de Gentse Academie voor Schone Kunsten. Karel van de Woestijne volgt er een cursus Kunstgeschiedenis bij Jean Delvin.³ Op een avond na de les komt De Praetere naar hem toe en vraagt ‘wilt ge met mij meêdoen? We kunnen een groot werk doen’. Van de Woestijne is in de wolken over de kennismaking. Hij is gefascineerd door de jonge graficus die hij als artiest en mens hoog inschat. Ze trekken steeds vaker met elkaar op, zodat Van de Woestijne eind januari 1897 aan De Meyere kan schrijven: ‘Nu zijn we diepe vrienden. Er gebeurt iets tusschen ons, want we verstaan elkaar’.

Omdat het werk van De Praetere door Van Nu en Straks geweigerd wordt en wellicht ook omdat Van de Woestijnes publicaties in het anarchistische tijdschrift hem op school last blijven bezorgen, beginnen de jonge Gentenaren plannen te smeden voor een nieuw, zuiver literair blad, dat door Buschmann in Antwerpen uitgegeven zou worden.⁴ Eind april 1897 legt Van de Woestijne aan De Meyere uit hoe het er volgens hem en De Praetere moet uitzien:

We zullen vier maal in 't jaar verschijnen, in nrs van ± 150 à 175 bdz., 75 exempl. op van Gelder; 10 of 15 op Japansch, formaat: vierkantig, ongeveer grootte van Kloos' verzen, in rood en zwart gedrukt, met bijzondere aanvangsletters en ornementaties, het alles zoo Vlaamsch mogelijk (de Praetere zorgt daarvoor). Ge weet wat voor werk we zouden publiceeren.

Kort daarvoor heeft hij in gelijkaardige bewoordingen naar zijn Antwerpse vriend, de musicus en dichter Lode Ontrop geschreven.⁵

Als medewerkers aan de eerste jaargang heeft hij naast zichzelf Streuvels, De Meyere, Ontrop en misschien Jan Eelen op het oog. Voor de illustraties mikt hij onder andere op De Praetere, Minne, Melchers, Delaunois en Henri Ottevaere.⁶ Allerhande problemen zorgen ervoor dat het eerste én tegelijk laatste nummer van Werk pas in de zomer van 1899 verschijnt.⁷ De plannen voor volgende nummers verdwijnen in de la.

In die plannen komt de naam van Guido Gezelle regelmatig voor. Al eind juni 1897 oppert Van de Woestijne het idee om voor het tweede nummer van Werk een bijdrage van de West-Vlaamse dichter te vragen: ‘Er ware misschien mogelijkheid, na verschijnen van N^o 1, een bijdrage aan Gezelle te vragen. Denkt ge niet? Dat ware zéér goed: het zou ons eene zekerheid zijn’. Hij meent dat met Gezelle zowel het literaire niveau als het commercieel succes van het project gegarandeerd zullen worden. De naam Gezelle zal abonnees lokken. Een maand later komt Van de Woestijne daar nog eens op terug. Hij heeft net contact gehad met beeldhouwer George Minne, die zijn medewerking toezegt, op voorwaarde dat het blad grafisch, druktechnisch en literair een zeker niveau haalt:

3 Zie A.M. Musschoot (red.), Karel van de Woestijne, Brieven aan Lode Ontrop, p. 21. Karel van de Woestijne komt namelijk niet voor in de officiële inschrijvingslij sten (bewaard in het Stadsarchief van Gent). In een interview met A. de Ridder (1908) vermeldt hij echter expliciet dat hij die cursus vier jaar bijwoonde. Musschoot vermoedt daarom dat hij de lessen officieus volgde, als ‘vrije leerling’. Uit de inschrijvingslij sten blijkt dat de leerlingen van de academie ofwel een beroep uitoefenden of nog naar een dagschool gingen. Vermoedelijk werden de cursussen dus 's avonds gegeven. Jules de Praetere en Alfons Dessenis staan vermeld in de lijst van 35 leerlingen die tijdens het schooljaar 1896-1897 het vak kunstgeschiedenis volgden bij Jean Delvin. Karels broer, Gustaaf, staat pas een jaar later voor ‘kunstgeschiedenis’ genoteerd. Als ‘beroep’ wordt ‘leerling der Nijv.[erheids] Sch.Jool]’ opgegeven. Ook de twee daaropvolgende schooljaren wordt hij voor dat vak als leerling vermeld. Als beroep wordt dan ‘schilder’ genoteerd.

4 Een jaar eerder had Van de Woestijne ook al problemen gekregen op school, met zijn publicaties in Van Nu en Straks. Ook toen had hij met plannen voor een literair tijdschrift, De Wegen Open, rondgelopen. Daar was niets van in huis gekomen. Zie daarvoor Vandevoorde, ‘Een aristo-anarchist. Karel van de Woestijne en het anarchisme’, p. 12-14. Zie ook verder in mijn artikel.

5 Zie A.M. Musschoot (red.), Karel van de Woestijne, Brieven aan Lode Ontrop, p. 26 (brief 9). Deze brief werd februari 1897’ gedateerd. Vandaar dat Paul Thiers, in zijn goed gedocumenteerde artikel over de ontstaansgeschiedenis van Lenteleven, de aanzet voor Werk in februari situeert. (P. Thiers, ‘“Hebt gij geen lust uw novellen te verzamelen?”. Over de ontstaansgeschiedenis van Lenteleven’, p 68) Dankzij een brief aan De Meyere kan brief 9 aan Ontrop echter nauwkeuriger gedateerd worden: eind april 1897.

6 De drie laatste zijn minder bekende schilders. Het gaat vermoedelijk om de kunstenaars Franz Melchers (1868-1944), Alfred Napoleon Delaunois (1876-1941) en Henri Ottevaere (1870- 1944).

7 Zie H. Vandevoorde, ‘“Een dichter van straks”. De verhouding van Karel van de Woestijne tot Van Nu en Straks’, p. 295-297. Hij wijt de vertraging aan het tijdrovende drukproces en aan Van de Woestijnes gevecht met het gedicht ‘Kronos’. Karel slaagde er maar niet in ‘Kronos’ te voltooien. Zelfs in april-mei 1899 beschouwt hij het gedicht niet als voltooid. Uiteindelijk verschijnen er een paar fragmenten. Het tijdrovende drukproces had te maken met het feit dat De Praetere en Van de Woestijne veeleisend waren. Het contact met drukker-uitgever Buschmann werd bemoeilijkt, doordat diens zaak in Antwerpen gevestigd was en De Praetere te weinig geld had om regelmatig naar Antwerpen te sporen. Bovendien ontstond er discussie over het omslagontwerp (zie brief van Streuvels aan Van de Woestijne van 28 februari 1898). Ten slotte liep ook het werven van abonnees niet van een leien dakje.

[p. 36]

Hiervoor zou ik zelf, b.v., voorstellen voor Nr II een bijdrage van een 10 of 15tal gedichten te vragen aan Guido Gezelle, die, door meêhulp van Streuvels en een bezoek dat we hem met ons beiden zouden moeten brengen rond dien tijd, wel toestemmen zal. Dat zou voor de 2 eerste boeken een goede reklaam voor verkoop zijn.

Ze rekenen erop dat Streuvels zijn peetoom Gezelle zal weten te vermurwen om mee te werken. Een jaar vroeger hebben De Meyere en Van de Woestijne hun vriend Streuvels ook al eens naar Gezelle gestuurd, toen ze plannen maakten voor het tijdschrift De Wegen Open. Dat blad kwam er niet, omdat ze de bruggen met Van Nu en Straks toen nog niet wilden opblazen. Bovendien leek de oprichting van een ander jongerenblad, Van 't Jonge Vlaanderen, hun plannen te doorkruisen. Ook dat tijdschrift kwam er niet.⁸

8 Zie onder andere A.M. Musschoot (red.), Karel van de Woestijne, Brieven aan Lode Ontrop, p. 16 noot 4.

Zeer zeldzame Daguerréotype

Met Streuvels aan hun zijde mogen Van de Woestijne en De Praetere de toekomst van hun blad vol vertrouwen tegemoet zien. De bakker uit Avelgem paart werkkracht aan inspiratie en kan ervoor zorgen dat een blad niet in kopij-

[p. 37]

nood geraakt. Snel oppert hij de mogelijkheid dat Werk zijn nieuwe novelle Lente krijgt: ‘Het staat vast dat hij meewerkt,’ schrijft Van de Woestijne eind juni 1897 aan De Meyere, ‘Hoewel hij nog niets vast belooft, ben ik zeker dat ik van hem zijn kleine roman: “Van Lente” of zijn drama: “Op koper” zal hebben.’ Half september is de kogel door de kerk. Van de Woestijne schenkt een portret, dat De Praetere van hem geschetst heeft, aan Streuvels en krijgt de definitieve toezegging van Lente in ruil.⁹

Nadat hij, eind oktober 1897, met De Praetere in Avelgem op bezoek is geweest, kan Van de Woestijne nog meer goed nieuws melden aan zijn vriend De Meyere. Streuvels heeft verteld dat Hugo Verriest een ‘zeer merkwaardige en zeer zeldzame photographie of liever Daguerréotype van G. Gezelle op 30jarigen leeftijd’ bezit. Die zou in nummer 2 van Werk gepubliceerd kunnen worden samen met ‘een vijftiental gedichten van Gezelle en een modern portret, ‘tzij photographie, ‘tzij door de Praetere geteekend’. Dat zinnetje wordt ook geciteerd in een artikel van Maurits van Coppenolle in De Biekorf.¹⁰ Helaas is in zijn citaat een fout geslopen: vijftiental is door vijftigtal vervangen. Vandaar dat Pauwels en Rousseeuw schrijven: ‘Het was in eerste instantie de bedoeling om een bloemlezing van ongeveer vijftig [cursivering, PT] gedichten

Enkele bladzijden uit een brief van Karel van de Woestijne aan Victor de Meyere (amvc-letterenhuis)

9 Brief van Streuvels aan De Bom van 16 september 1897.

10 M. Van Coppenolle, ‘De letterkundige bundel Werk naar de briefwisseling van Karel Van de Woestijne met Victor de Meyere - 1897-1899’, p. 41.

[p. 38]

Foto van Gezelle naar de ‘zeer zeldzame Daguerréotype’, circa 1860 (uit P. Couttenier, Het Guido Gezellemuseum te Brugge)

uit te geven’. Het ging aanvankelijk niet om een afzonderlijke bloemlezing, maar gewoon om een aantal pagina's in het tweede nummer van Werk.

Van de Woestijne vraagt aan De Meyere om Verriest te polsen over die ‘Daguerréotype’. De Meyere schrijft een sluwe brief aan de pastoor van Ingooigem.¹¹ Hij poogt Werk eerst gunstig te positioneren ten opzichte van Van Nu en Straks, alvorens zijn verzoek te formuleren. Dat is nodig, want ook het toonaangevende blad aast op de merkwaardige foto. En Verriest heeft goede contacten met de leider van het blad, Vermeylen.¹² De Meyere omschrijft Van Nu en Straks als een blad dat ‘kunstuitingen [...] in bepaalde theorieën wil indijken’. Hij verwijst daarmee subtiel naar de anarchistische strekking. Hij vermoedt dat de katholieke Verriest daar nog wel moeite mee heeft. De jongeren van Werk daarentegen ‘willen enkel vrij en eerlijk, echt en spontaan, zeggen de duizenden gevoelens levend en bewegend in hun ziel’. In naam van die jongeren doet hij zijn verzoek:

Is het u niet mogelijk aan mij, of liever aan Jules de Praetere, kunstschilder wonende te Gent, Kte Kalverstege nr 1, voor eenige dagen, het konterfeitsel van dichter Gezelle op 30 jarigen leeftijd toe te sturen. Ons doel is in boek II onzer uitgave Werk, waarvan deel I, naast een nederige bijdrage van uw dienaar, Lente proza van Frank Lateur, Kronos een dramatische zang van Van de Woestijne en platen van George Minne of de Praetere zal bevatten, deze afbeelding en een recent portret van Gezelle - dit alles door Minne te maken - met enkele zijner gedichten op te nemen.

De brief mist zijn uitwerking niet.

Al snel krijgen ze groen licht uit Ingooigem. Op 4 november 1897 schrijft Van de Woestijne naar Verriest dat ze op het einde van de volgende week de ‘lichtteekening van Mr. Guido Gezelle, door U voor de uitgave Werk aan Victor de Meyere beloofd’ zullen komen halen. Wanneer ze eind november Streuvels’ novelle Lente toegestuurd krijgen, ziet het er voor Werk heel rooskleurig uit.

11 Brief van De Meyere aan Verriest van eind oktober / begin november 1897.

12 In een brief van juli 1896 vertelt Van de Woestijne aan De Meyere dat hij van Streuvels vernomen heeft dat Verriest ‘het heil voor de Vlaamsche letteren’ in Van Nu en Straks ziet en dat Verriest het eens is met Vermeylens artikel over de Vlaamse Beweging.

[p. 39]

Ruzie met Streuvels

De volgende maanden komt er echter niet veel schot in de zaak. Van de Woestijne en De Praetere zijn wel druk in de weer, maar de publicatie van het eerste nummer van Werk schiet niet echt op. Een van de plannen waarin ondertussen veel energie kruipt, is de aanschaf van een handpers. In een brief van vermoedelijk 21 maart 1898 meldt Van de Woestijne aan De Meyere dat hij met De Praetere nog dezelfde week naar Brussel gaat om een handpers te kopen. Daardoor zullen ze het tweede nummer van het blad zelf kunnen drukken. Ondertussen heeft Gezelle in dat nummer een ruimer aandeel gekregen, zo blijkt uit een brief aan Ontrop van rond die tijd: ‘Boek II, dat door d[e] Praetere zal gedrukt worden en over vier maanden verschijnen zal, zal hoogst waarschijnlijk, bijna zeker, geheel gewijd zijn aan de twee grootste kunstenaars van Vlaanderen: Guido Gezelle voor den inhoud en George Minne voor de Illustraties. Het zou slechts 100 bladz. bevatten, slechts gedichten van Gezelle’.¹³ Hoogstwaarschijnlijk deden ze dat om Streuvels ter wille te zijn. Die had immers eind februari aan Van de Woestijne geschreven: ‘Zoudt ge Boek II niet doen dienen om die Anthologie?’.¹⁴

Korte tijd later moeten ze noodgedwongen het geweer van schouder veranderen:

Boek II zou kunnen bevatten, behalve “Kronos”: een stuk proza van Balieus, en gedichten van U en van mij, - misschien, als deze niet opgemaakt wordt door Streuvels, ook verzen van Guido Gezelle.¹⁵ Maar daarop moeten we voorloopig niet rekenen.

Waarom niet? Streuvels heeft het er ondertussen vreselijk van op zijn heupen gekregen, dat zijn novelle na vier, vijf maanden nog altijd niet gepubliceerd is en heeft ze ondertussen zelfs teruggeëist. Daaromtrent zijn boze brieven van Avelgem naar Gent gegaan en vice versa.¹⁶ Uit die brieven blijkt dat Streuvels het vooral op Van de Woestijne gemunt heeft. Zijn geloof in De Praetere lijkt ongeschonden, want hem vertrouwt hij rond die tijd de uitgave van zijn eerste novellenbundel, Lenteleven, toe.

Uit een brief van mei-juni 1898 blijkt dat Van de Woestijne de plannen om Gezelle in nummer 2 van Werk te krijgen, opgeborgen heeft. ‘We zullen hebben: uw “Dagen”, iets uit het “Zonneboek” van Streuvels, Zangen van mij. Wat nog? Streuvels denkt dat we best zouden doen aan Gezelle niets te vragen: de man is ziek,’ schrijft Van de Woestijne aan De Meyere. Ondertussen hebben ze andere plannen met Gezelle: ‘Direkt na boek II drukt Jules een anthologie van Gezelle's werk, door deze-zelf samengesteld,’ meldt Van de Woestijne in dezelfde brief. Streuvels en De Praetere hebben dat blijkbaar zo afgesproken. Van de Woestijne vindt dat Hugo Verriest het voorwoord bij de bloemlezing moet schrijven. De Praetere, die nu de contacten met Avelgem verzorgt, moet dat aan Streuvels schrijven.

13 A.M. Musschoot (red.), Karel van de Woestijne, Brieven aan Lode Ontrop, p. 35-36.

14 Brief van Streuvels aan Van de Woestijne van vermoedelijk 28 februari 1898.

15 De Meyere was het er niet mee eens dat Van de Woestijne zijn gedicht ‘Kronos’ naar het tweede boek wou doorschuiven. Dat blijkt uit de brief van Van de Woestijne aan De Meyere van 15 april 1898. ‘Kronos’ verscheen dus toch samen met ‘Lente’ (Streuvels) en ‘Gunlaug en Helga’ (De Meyere) in boek I.

16 Zie P. Theunynck, ‘Van boer en bourgeois. De moeilijke relatie tussen de jonge Stijn Streuvels en Karel van de Woestijne’, p 32-33.

[p. 40]

Vignet op de achterzijde van Werk

Dat Verriest bereid is om die uitgave te steunen, kunnen we opmaken uit een brief van 17 december 1898. Daarin bedankt Van de Woestijne Verriest voor zijn ‘zoo vriendelijk en zoo vereerend onthaal’. Hij belooft afdrukken van het werk van Minne te sturen om Verriest te vergoeden voor diens ‘meêwerking voor 't uitgeven van 't Gezelle-boek'. Uit de brief blijkt dat het probleem van de auteursrechten in hun gesprek aan bod is gekomen. Van de Woestijne meent echter een wettekst gevonden te hebben op basis waarvan Gezelle vrij zou zijn tegenover zijn uitgever: ‘La cession d'un objet d'art n'entraine pas cession du droit de reproduction au profit de l'acquéreur’. Zo eenvoudig lag dat echter niet.¹⁷

Het is mogelijk dat Verriest in deze fase, in de tweede helft van 1898, zijn broer Gustaaf heeft ingeschakeld om gedichten voor de bloemlezing te selecteren.¹⁸ Wellicht hebben ze - door de verhalen van Streuvels over zijn wedervaren met Van de Woestijne en De Praetere en door eigen ervaringen - al snel hun vertrouwen in het Gentse duo verloren.

Pas tegen de zomer van 1899 laat Van de Woestijne weer van zich horen. Hij verontschuldigt zich voor ‘ons lang stilzwijgen’. Het Gezelle-project is nog

17 P. Couttenier en J. Pauwels, ‘Nieuw licht op de postume publicaties van Gezelle: documenten uit de nalatenschap van Stijn Streuvels’, p. 63. Volgens de auteurs had Gezelle het auteursrecht over zijn boeken volledig afgestaan aan zijn uitgever Jules de Meester. In het jaar 1900 zou Gustaaf Verriest het (met medeweten van Streuvels) afkopen. De afkoopsom moest toen ongeveer 2.000 frank bedragen (vandaag ongeveer 10.000 euro).

18 J. Pauwels en B. Rousseeuw, ‘Julius de Praetere als drukker en illustrator van Guido Gezelle’, p. 82. Ze verwijzen naar een ontwerp van een Gezelle-bloemlezing uit 1898, opgesteld door Gustaaf Verriest en bewaard in het Engels Klooster in Brugge. Het ontwerp omvat eenenzestig teksten uit alle bundels. Er worden ook een aantal prenten voorzien en drie portretten van Gezelle.

[p. 41]

Portret van Karel van de Woestijne door Julius de Praetere, 1897

maar eens gewijzigd. De Gezelle-uitgave zou nu toch weer Werk, nr. 2 worden. ‘Ge zult U herinneren,’ noteert Van de Woestijne, ‘dat het boek zou bevatten: eene anthologie + een reeks nieuwe gedichten, samen een 150 bldz. Alles zou binnen de twee maanden verschijnen’. Nogmaals verwijst hij naar het auteursrecht: ‘Voor moeilijkheden met den gewonen uitgever van den heer Gezelle zou, naar mijne inlichtingen, niet te vreezen zijn’.

Verriest moet het zaakje moe geweest zijn. Hij reageert niet meer op deze brief. Ook niet op de twee volgende die Van de Woestijne hem stuurt. Daardoor moeten de Werk-mannen hun plannen weer bijsturen. Van de Woestijne meldt het in een brief van juli 1899 tandenknarsend aan De Meyere:

Vermits Verriest, na drie brieven, geen antwoord geeft - waarschijnlijk opgehitst door Streuvels en de “van Nu en Straksers” - kan nr II van “Werk” geen Gezelle-boek zijn, gelijk ik gedroomd had, en moeten we maar op eigen krachten steunen.¹⁹ Jules heeft U zondag ongeveer megedeeld [sic] hoe ik boek II opgevat had. Ziehier nadere toelichtingen: Boek

19 Over de rivaliteit tussen Werk en Van Nu en Straks, zie H. Vandevoorde, ‘“Een dichter van straks”. De verhouding van Karel van de Woestijne tot Van Nu en Straks’, p. 297.

[p. 42]

II zou bevatten : 1^o een 75 bdz. verzen van U (ge hebt van uw Prometheus gesproken, geloof ik. Hoeveel bldz. is dat?) 2^o een verhaal van mij, “Christoforus” (± 50 bd.; 3e ± 10 bdz. verzen van Ontrop; 40 ± 10 bdz. verzen van Thijs; samen 140 à 150 bdz. Formaat kleiner dan het tegenwoordige. Ieder werk afzonderlijk genumeroteerd.

Ook zien ze af van het idee om de volgende nummers van Werk op De Praeteres Stanhope te drukken: ‘op handpers kunnen we nooit de kosten dekken, en 't zou overigens te lang duren’.

Conclusie

Bij hun plan om gedichten van Gezelle te publiceren, stootten Van de Woestijne en De Praetere op allerhande moeilijkheden. Eerst en vooral waren er menselijke problemen. Gezelle, die oud en ziek was, stond niet bepaald te trappelen om in Werk te publiceren. Streuvels, die eventueel de brug had kunnen slaan, kreeg zelf problemen met Van de Woestijne en De Praetere, die zich telkens weer niet hielden aan vooraf gemaakte afspraken en deadlines. Ook Verriest moest ervaren dat samenwerken met de jonge Gentenaren moeilijk was en haakte af. Daarnaast was er onduidelijkheid over het auteursrecht. Ten slotte waren er financiële problemen. Het ronselen van abonnees voor Werk liep niet echt gesmeerd.²⁰ Daardoor kon al maar met moeite het eerste nummer gerealiseerd worden. De hoop om met een eigen handpers mooier en een stuk goedkoper te werken, viel in duigen, toen bleek dat zelf drukken nog meer tijd, moeite en geld kostte.

Uiteindelijk zal De Praetere toch doorgaan met zijn plan om Gezelle te drukken. Hij kiest daarvoor de bundel Kerkhofblommen uit. Van de Woestijne heeft daar niks meer mee te maken. De vriendschap tussen die twee is onder- tussen sterk bekoeld.²¹ Hoe het met het bibliofiele Gezelle-project afloopt, kunt u bij Pauwels en Rousseeuw lezen. Dat het geen succes werd, had u waarschijnlijk al geraden.

20 Brief van Van de Woestijne aan De Meyere van vermoedelijk april / mei 1899.

21 A.M. Musschoot (red.). Karel van de Woestijne, Brieven aan Lode Ontrop, p. 116.

[p. 43]

Bronnen

P. Couttenier, Het Guido Gezellemuseum te Brugge. Stad Brugge, Brugge 1999.

P. Couttenier en J. Pauwels, ‘Nieuw licht op de postume publicaties van Gezelle: documenten uit de nalatenschap van Stijn Streuvels’, in: Gezelliana, 14 (2002), nr. 1, p. 62-78.

A.M. Musschoot (red.), Karel van de Woestijne, Brieven aan Lode Ontrop. KANTL, Gent 1985.

J. Pauwels en B. Rousseeuw, Julius de Praetere als drukker en illustrator van Guido Gezelle’, in: Gezelliana 14 (2002), nr. 1, p. 79-97.

P. Theunynck, ‘Van boer en bourgeois. De moeilijke relatie tussen de jonge Stijn Streuvels en Karel van de Woestijne’, in: De Vlaamse Gids, 83 (1999), nr. 1-2, p. 26-35.

Paul Thiers, ‘“Hebt gij geen lust uw novellen te verzamelen?”. Over de ontstaansgeschiedenis van Lenteleven’, in: ‘Ik was een versnoekte kwajongen in mijn tijd... ’. Streuvels' debuutbundel Lenteleven. Jaarboek VII van het Stijn Streuvelsgenootschap 2001. Lannoo, Tielt 2002, p. 67-103.

H. Vandevoorde, ‘Een aristo-anarchist. Karel van de Woestijne en het anarchisme’, in: Brood & Rozen. Tijdschrift voor de Geschiedenis van Sociale Bewegingen, 4 (1999), nr. 4, p. 7-27.

H. Vandevoorde, ‘“Een dichter van straks”. De verhouding van Karel van de Woestijne tot Van Nu en Straks’, in: Spiegel der Letteren, 43 (2001), nr. 4, p. 279-309.

M. Van Coppenolle, ‘De letterkundige bundel Werk naar de briefwisseling van Karel Van de Woestijne met Victor de Meyere - 1897-1899’, in: Biekotf 56 (1955), nr. 2, p. 39-47.