| |
| |
| |
Apollo-Feest: ofte Goden-Cvnst-Offer. Toe-geeygent
Aen de hoogh-geleerden Heer
Iacob Cats. Pensionaris ende Raet
der stadt Middelburgh: ende nu der stadt
Dordrecht.
NA dat op eenen tijdt, de Koninck der
Poëten
Was op sijn hooghen Throon in heerlijckheyt gheseten:
En met een grooten glans, in 't koel bedouwde-gras
Hem hadde neer geset, op 't spitse van Parnas:
5[regelnummer]
Omsinghelt om en om, met al de soete scharen,
Voorstanders van het Rijck, en sijne lieve káren
De Musen altemael, by hem den naesten Raet:
En dat nu yder-een gheseten was na staet;
Verhieff hy sijne stem; en sprack, mijn bond-genoten
10[regelnummer]
Ick hebbe by my selfs, met vasticheyt besloten
Dat ick in korte tijdt, wil weten recht bescheet
Hoe verre dat mijn rijck, en Scepter sich uytbreet;
Wat Landen datter sijn, wat voor een slach van lieden
Daer ick door heerschappy, hebb' over te gebieden;
15[regelnummer]
Hoe vele datter sijn, beminners vande konst:
Op dat ick die (na recht) bethoone mijne gonst:
Daerom soo vind' ick goet, om hier toe wel te raken,
Dat ick een groote Feest op Helicon sal maken,
| |
| |
En doen een starck bevel, soo wie dat aen my
dinckt,
20[regelnummer]
Dat hy dan op dien dach sijn offerhande bringt.
Dit dacht hun alle goet, en sonder teghen-seggen,
Soo gingen sy met een, den dach heel seecker legghen;
Want yder was geneyght tot 't beste van 't gemeen,
En bleven daerom noch een wijle tijds by een:
25[regelnummer]
Want korts na dit besluyt, werdt Fama daer
ontboden,
En haer wert aengeseyt door eene vande Goden,
Dat sy op staende voet, 't bevel van desen Heer
Sou conden over al; en haestich comen weer.
Terstont heeft sy ghevat haer snel gheswinde pennen
30[regelnummer]
Om deur de dunne locht, met haest te mogen rennen;
Op dat sy over al de Weerelt sou doen kond
Was dat Apollos volck, voort-aen te doene stond.
Soo haest dit was verstaen, deed' yeghelijck sijn beste
Van Zuyden, en van Noort, van Oosten, en van Westen,
35[regelnummer]
Dat hy op 't cierelijckst, en als een onderdaen
Mocht met sijn offerand, ter hoogher Feeste gaen.
Dit sijnde dus beraemt, doe quam de Fama dalen,
En als een trouwe bood', soo gingh sy daer verhalen
Wat haer bejegent was; een yder sou zijn Godt
40[regelnummer]
Vereeren op het best: en doen naer zijn ghebodt:
Wanneere naer verlangh, den dach nu was gheboren
(Die inden vollen Raet, der Goden was ghekoren:)
Soo quam met groot ghedruys door bergen, bos, en dal,
De menichte te saem; en maeckten bly gheschal:
45[regelnummer]
Hier quamen sy hun Heer, haer offerhanden bringhen,
En met eerbiedicheyt sijn lof-gedichten singhen;
Alsoo dat Helicon, van vreuchden heel ontspranck,
(Want noyt en was ghehoort noch diergelijcke sanck.)
| |
| |
De lucht die werdt vervult van al het konstich
spelen,
50[regelnummer]
Het aertrijck wert beweecht, deur al het soete quelen:
Het deder al sijn best; jae met gelijcker hant
Soo thoonden sy de konst, een yder van sijn lant.
Apollo sach vast aen de lien van allen oorden,
En letten op de clanck, en letten op haer woorden:
55[regelnummer]
En al hoewel de sanck docht al de Goden schoon;
Soo wert hy noch gewaer, 't ontbreecken van een thoon:
Doen sprack hy overluyt, hier moet wat anders wesen?
(Niet tegenstaende dat de sanck wert seer gepresen,)
Dies heeft hy oogh en oor, noch sneger aengewent,
60[regelnummer]
Om dat de cloecke Zeeuvv daer niet en was
bekent.
Hy sat en overleyd waer aen dit mochte falen,
Het is (dacht hy) een volck vermaert in alle talen;
Vol geest, beleeft, vol vier, in daden wonder stout:
Het moet wat anders zijn, dat hun dan wederhout.
65[regelnummer]
Ick sal noch eer de Feest ghekomen is ten ende
Mijn bood' in alder-haest na Zeelandt henen senden,
Op datse voor mijn Throon, verschijnen nu int kort,
En geven recht bescheet, waer aen het heeft gheschort.
Doen wert daer wederom de Fama last ghegeven,
70[regelnummer]
Die stracx van stonden aen, ginck door de wolcken
sneven,
Verclaerden haer bevel, en vlooch van stadt tot stée;
Doen bleeffer niemant t'huys, maer quamen vlijtich mée.
Wanneer Apollo nu vernam al dees ghesellen,
So ging hy zijn ghebaer, en aensicht deftich stellen;
75[regelnummer]
En als sy voor zijn Throon haer hadden neer
gheleyt,
Heeft hy op dese wijs tot hen aldus geseyt;
Ghy siet, hier voor u oogh, dees menichte van menschen
Die (volgens het bevel,) mijn t'samen coomen wenschen
| |
| |
Gheluck, en grooten heyl, een yder vreucht
bedrijft:
80[regelnummer]
En mijn verwondert seer, waer Zeeusche cunste
blijft,
Is Zeelandt dan ontbloot, van die de cunste minden?
En is de wetenschap by hun niet meer te vinden?
Wat ist dat haer weerhout? veracht men 't hoogh gebot?
Off ist van hooverdy? of zijnse veel te bot?
85[regelnummer]
Daer is doen uyt den hoop der Zeeuvven een
ghetreden,
Die met eerbiedicheyt begoste zijne reden;
"Want spreeckend' over hoop, en hoortmen geen bescheyt)
Dies uyt hun aller naem, heeft dien aldus gheseydt:
Groot Coninck, over-Heer, wy sijn dijn ondersaten,
90[regelnummer]
En op u goedicheyt wy ons als nu verlaten;
Versoet u toorne dan, en hebt met ons ghedult,
De mis-slach is gheschiet, (doch) sonder groote schult.
Wy zijn altijt bereyt, u wille te volbringhen,
't Ghebreck en is oock niet aen een van dese dinghen;
96[regelnummer]
Maer niemant voert ons aen! den Heynst is ons
berooft,
Wy sijn een groot getal, maer, hebben noch geen Hooft!
Ons Schip is wel voorsien van seylen, ende masten,
Van anckers, en gheschut; oock van ervaren gasten,
Die wensten altemael, als dattet maer en voer:
100[regelnummer]
Wy hebben wants genoech, 't gebreeckt ons maer aen 't
Roer.
Daerom wy bidden dy, hier op te willen letten,
Op dat ghy over ons een Over-hooft wilt setten;
Een trouwe Voester-heer, die tot ons is ghesint,
En die met al sijn hert oock d'Edel konste mint:
105[regelnummer]
Soo sullen wy voort aen, ghelijck als ander landen
Niet blijven in ghebreck: Maer bringhen Offeranden.
Dan sult ghy sien u lust, wanneer het ons soo gaet:
Wy wenschen dijn gheluck, en Heyl in uwen staet.
| |
| |
't Beviel Apollo wel; en sonder yet te
segghen,
110[regelnummer]
Soo ginck hy oversien, en neerstich overlegghen
Wie dat tot sulcken ampt dan best mocht zijn bequaem;
En met sach hy de man, en riep hem by sijn naem;
Kompt hier ghy, groote Catz, ick heb u uytverkoren,
Ghy sult van nu voortaen de Zeeuvven singhen voren
115[regelnummer]
Waer in de Konst bestaet: dat sult ghy hun doen
kont,
Want Zeelandt is gheweest van outs in mijn verbont.
Ick wil my wederom van nieuws, met hun verbinden,
Ist een gehoorsaem volck, soo sullen s'aen my vinden
Een goedertieren Heer; ick sal s'in liefden voen.
120[regelnummer]
Want siet! ick hebbe voor aen Zeelandt goet te
doen.
(Een lant soo wijdt beroemt, in geene Konst vergeten,
Hoe! sou dat sijn berooft alleene van Poëten?)
Gaet henen dan ghy Zeeuvv, maeckt dat de kust vergaert,
Want Zeelandt moet oock sijn in reden-kunst vermaert:
125[regelnummer]
Ick hebbe met bescheet den grooten hoop deur-keecken,
En 't sal haer aen geen breyn, noch aen vernuft ontbreecken:
Maer gaet ghy hun eerst voor, met soet recht-duytse dicht,
En bringtse dan daer naer, tot saecken van ghewicht.
Het stuck dat scheen hem swaer, en meendent af te keeren,
130[regelnummer]
Maer hy wert overstempt van al Apollos Heeren,
En na veel tusschen-spraeck, so liet hy hem op 't lest
Beweghen tot de saeck, als voor 't gemeene best.
Na dat dees groote gift de Zeeuvven was ghegeven,
Soo werden sy van nieuws met vreuchden aengedreven;
135[regelnummer]
En riepen overluyd, het is jae, wel-geraeckt!
Want, andersins het spel en waere noyt volmaeckt.
Hier meed' soo was het eynd' van dese Feest te vieren:
Doen werden sy ghekroont met cransen van Laurieren;
| |
| |
En als met groote pracht dit alles was ghedaen,
140[regelnummer]
Is yder vergenoecht weer naer zijn huys ghegaen.
WY sien dan weerde Catz, dat ghy zijt komen dalen,
Ghelijck de gulde Son hier binnen onse palen;
V wijdt-beroemde geest, en wonderlijck verstant,
Dat is een Helder-licht, en Fackel van het lant.
145[regelnummer]
Door u heeft Zeelandt eerst, (ten mach niet sijn
gheswegen)
In 't stuck van Poësy soo grooten naem ghekregen:
Want door u edel breyn soo hebt ghy voort-gebracht,
Dat diergelijcke noyt te voor en was bedacht.
Ghy, gaet ons allesins door soet ghedicht vermaecken:
150[regelnummer]
Eerst spreeckt ghy vande min, en vande Minnaers
saecken;
Wat clippen datter sijn, en watter dient ghemijdt
Voor een die vryen wil, off een die wert ghevrijdt,
En als wy voorder gaen, so vinden wy beschreven
De Seden-rijcke-deucht, een richtsnoer van het leven,
155[regelnummer]
Tot borgerlijcke plicht ten goede van 't gemeen,
Op dat wy met bescheyd, wel leefden onder een.
Van daer soo gaet u geest dan noch veel hooger treden:
Door Heylich ondervvijs, en stichtelijcke reden
Vermaeckt ghy 't hert, en oor; en laeft een swack-gemoet!
160[regelnummer]
Alsoo dat door u leer, de siele wert ghevoet.
Wat u gheleerde pen oyt ging te vooschijn bringen
Sien wy met wonder aen! als noyt-gehoorde dinghen:
Het is altijt weer nieuw! wy soekent even-staegh!
Wy lesen onversaed! wy blijven even graegh.
165[regelnummer]
De geesten zijn door u uyt liefden aen-gedreven;
(Want Zeelant moeste sijn in reden-cunst verheven:)
| |
| |
En hebben t'saem ghemaeckt een Nachtegaels
gheclanck,
Waer van u soete stem! noch is de bove-sanck.
Ghy koestert, ende queeckt de konst, in sulcker voeghen,
170[regelnummer]
Dat yder wie het sy daer in heeft vergenoegen:
Dus zijdt ghy over-al van hoogh, en leegh ghekent,
V naem die wert geroemt tot aen des weerelts-ent.
Ach! konde nu mijn pen te vollen uyt gaen meten
V welverdienden lof! ghy, Vader der Poëten!
175[regelnummer]
Wat soud' ick voor een Liedt niet dichten t'uwer eer,
Maer, d'onbequaemheyt (laes!) die hout my nu ter neer.
Een cloecker van vernuft die wert hier toe ghebeden.
Ontfangt dan inde plaets mijn toe genegentheden:
Het is mijn jonstich hert, waer door ick heb bestaen
180[regelnummer]
Met dit geringhe dicht u Naem te roeren aen.
|
|