|
| |
Devghds-Lof: Toe-geeygent Aen mijn heer Mr.
Iacob Cats,
Pensionaris der Stadt Middelburgh in
Zeeland, ende nu tot Dordrecht.
DE dese vvert gheroemt, dat hy en d'Hemels stroomen
Van den gevlerckten Hengst sijn lippen heeft ghevveyket;
De ghene, dat hy heeft, ghehorselt, ligghen droomen,
Op het tvvee-hoornigh spits, dat tot de Mane reyckt;
5[regelnummer]
Een ander, dat hy heeft met heyligh-dolle spronghen,
In Phoebo susters licht, der Musen rey vermeert;
| |
| |
Of vvel oock dat hy heeft seer konstelick
ghesongen,
Om dat hy met een krans van boven vvas vereert:
Maer ick en het ghetal van d'alderminste Goden,
10[regelnummer]
Betoovert door 't ghesang van Catsy luyt en riet,
Ben, met een soet ghedrijf, ten Hemel-vvaert ghevloden,
Alvvaer ick zinghen leerd', en ick en vvist het niet.
WEl aen dan, teere Maeghd, Goddinne, roer mijn snaren,
Geef dat mijn swanger breyn, in dit gedicht magh paren
15[regelnummer]
De nuttigheyd met 't soet, op dat ick vol van tocht,
Mijn liefd', en danckbaerheyd aen Catz bewijsen mocht,
Maer wat, ô groote vriend! wat sal ick best verhaelen,
Wat kan ick met meer re'en, van hoogher stof, bepaelen
In d'engde van dit veers; als 't geen roept breet en wijt,
20[regelnummer]
Dat ghy niet van dees eeuw, maer van een ander sijt.
Ick seggh' de lof des deughds, die ons van 't graf bevrijdet,
En, met een krachtigh hand, in duysend stucken snijdet
Den anghel van den tijd; die neder-velt ter aerd,
Al wat ons dwingt en wringt, of eenich letsel baert.
25[regelnummer]
Gewis, de deughd alleen, met gheen blancket ghestreken,
Maer klaer van eyghen schoon, en suyver van gebreecken,
De rechte ladder is, die ons daer boven leyt,
Daer niet verganck'lick is, maer alles eeuwigheyt.
De deughd haer eyghen prijs, haer eyghen lof en eere,
30[regelnummer]
Ontjockt van al 'tgebied, als opper-vrouw en Heere,
Van alle manschap vry, verheven op een rots
Der baren spijt en nijd, der buyen spot en trots:
Die vol van eyghen macht de onbesuysde slaghen,
Van die steeck-blinde vrouw, die gantsch de aerd doet wagen
| |
| |
35[regelnummer]
Van haer onrecht ghewelt, met vast gesicht aenschouwt,
Gerust van let of leet, wat dat sy maeckt of brouwt.
Niet anders, (om by groot wat kleens te vergelijcken)
Gelijck een groote dogh, die langhst de straet gaet strijcken
Vol moeds en onbevreest, hy hout vast sijnen treed,
40[regelnummer]
Al krijght hy hier of daer een zydelinghsche beet
Van eenigh kef-gesnor; die dan te samen vlieten,
Om soo met minder vrees, op dese beest te schieten
Gemaeckt tot haer verwijt. Maer ô vergeefsche jacht,
Al-waer het schoot-vry Wilt den Iagher niet en acht.
45[regelnummer]
Soo gaet dees groote Maeghd, ghevest op vaste leden
Van onheyl heel en vry, groot-moedigh henen treden,
In alles onverset, en met een zoet gelagh,
Verdrijft, en wederstaet al wat haer quetsen mach:
Van d'hayr-top tot den teen is zy in 't stael gesloten,
50[regelnummer]
Haer hert is mildelick van boven overgoten
Met stroomen van ghewelt; en drijft zoo tochtigh voort
Al wat haer overdwerscht, of in haer loop verstoort.
Wat woelt ghy dan vergeefsch, ghy wreede dwinge-landen,
Die aen dit Hemelsch hoofd' wilt slaen uw beulsche handen,
55[regelnummer]
In menschen bloed gheroot? dit ongeschent ghemoet,
Met al uw Helsch bedrijf, haer selven sterckt en voet.
De arbeyd, moeyt en pijn, het sweet, ghevaerlickheden,
Iae selfs de bleecke dood, met vrees en ootmoed treden
Ten dienste van dees vrouw; de Son gheen dingh en siet
60[regelnummer]
Dat haer gewelt ontgaet, of haer gewenck ontvliet.
Och oft wy, aerdsche lien, met sterffelicke ooghen,
Haer wesen mochten sien, met vlees en bloed om-tooghen!
Hoe souden wy, gelijck door blixems vyer ghewond
Haer eeren metter hart, en loven met den mond!
| |
| |
65[regelnummer]
Daer souden wy dan sien, dat daer wy steeds naer
graeghen,
En met een heete lust, op ander weghen jaeghen,
By haer verborghen light: want wat verheven wort,
Is met een quistigh hand in haeren schoot gestort.
Sie maer de herbergh aen, daer haere krans uyt-steket,
70[regelnummer]
Ick meyn een deughdsaem man, als onse
Cats, die spreket
Al wat ick seggh' en meer: want so ghy rijckdom acht,
De selv' hier eeuwelick verdaghet en vernacht.
Niet Plutoos geel-rood slijck, 't welck in de duyster kreken
Der aerden is verdoemt, als voedsel van ghebreken,
75[regelnummer]
En allerley verdriet, dat in de wereld sweeft,
End' in ons lijf en ziel, als in sijn aerde leeft.
Maer een vernoeghde ziel, in allen deel te vreden,
Met 't geen des Hemels hand tot ons hier sent beneden,
Rijck in al overvloed, doch arm van begeert,
80[regelnummer]
Die selfs het geen sy mist, als eygen goed beheert.
Soo dat Callimachus seer qualick heeft gesonghen,
En van der Goden gunst verkeerdelick bedonghen,
Om t'hebben deughd en goed; want dees' als vrouw en man,
Noch leven, dood, noch hel, noch weereld scheyden kan.
85[regelnummer]
Soo yemand hoogher swelt, en pocht op langhe reken
Van edel-boortigh bloed, van ouden tijd gebleken;
Des weerelds roem en bloem, en blaest met groot beslagh
Al wat, de weereld roemt, den Adel stijven magh;
Waer vint ghy sulck een stam, waer vint ghy die quartieren
90[regelnummer]
Van ons vry-heersch gheslacht, die Deughs autaeren
vieren
Met reuck-werck van wel-doen? waer vint ghy sulck een zaed,
Dat van sijn heerlickheyd noch eynd en weet noch maet?
Noemt vry het morghen-vier, daer Phoebus komt ontsteken
Den fackel van den dagh, noemt vry de roode beken
| |
| |
95[regelnummer]
Daer hy de self uyt-bluscht, noemt vry den kouden beer
Noemt oock het Zuydsche kruys, noemt al des weerelts keer;
't Is alles in het perck van deughds gewelt begrepen,
En sonder haer belet, de weereld waer geweken
In d'eerste fasel-clomp, de Hemel en de Aerd
100[regelnummer]
Die waeren nu al-langh in haer begin veraert.
Wegh dan, verslijmt ghemoet, bedompelt in de fluymen
Van laffe deughd-loos heyd, die met een bosch van pluymen
Geplant op 't edel breyn, den Hemel verght tot strijt,
En met een moedigh sweert, de straet van achter smijt:
105[regelnummer]
Alleen op dese grond, om dat ghy sijt gekropen
Vyt eenigh edel stam, en ouden tijt geropen
Tot hooghen staet en eer: daer van ghy in de Kerck
Noch thoont een out gelas, of een versleten Serck.
Maer ô verdult ghepracht, ô gantsch ont-weghet
drijven!
110[regelnummer]
O aerd, gheen mannen waerd, maer zinne-loose wijven!
Wat ist, dat ghy u self in uwe lafheyd wieght,
Als ghy, veraerd van bloed, uws Vaders lof belieght?
Al wat ghy zelfs niet zijt, maer elders moet gaen zoecken
In eenigh taffereel, of in vermufte boecken,
115[regelnummer]
Aen-wijzers van 't gheslacht, is beter een verwijt
Dat ghy gheen rechte tack, maer water-scheute zijt.
De deughd vereert alleen: de deughd alleen kan gheven
Dat wy vol eer en lof, vol van vernoegingh leven,
Vol Hemels, vol van God: dat is, gheseyt in 't kort,
120[regelnummer]
Dat, door de deughd alleen, de aerd verhemelt wort.
Dit ziet-men nu en dan, met volle kaecken melden:
Maer wie en ziet oock niet de oude waerheyd ghelden?
De deughd wert van elck een ghepresen en ghelooft,
Maer echter blijft zy koud, van alle treyn berooft.
| |
| |
125[regelnummer]
Hier kond ick, waerde Cats, een langhe rolle stellen,
En, met een scherpe pen, by-zonderlick vertellen
De feylen van dees eeuw, de vuyle guytery,
Door welck de deughd ont-eert, staeghs ligghet in de ly.
Maer 't is van meerder tijd, en van een ander drijven,
130[regelnummer]
Als ick te deser tijd ghewaer wert in mijn schrijven.
Een ander soetigheyt, met meerder tocht bevaen,
Sal eens, door 'sHemels gunst, dit kloecke werck bestaen.
Ontfangh des niet te min, ô groot deel van mijn leven,
Dat hier, met hoop' en vrees' aen u toe wert geschreven:
135[regelnummer]
En zoo dees Nachtegael te zeer in 't quincken
beeft
Denckt, dat hy jongh, en teer by mieren eyers leeft.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd