Wonderlicke avontuer van twee goelieven

[p. 54]

8 Uitgever

Biografische bijzonderheden

Nicolaes Geelkerck werd geboren te Scherpenzeel. Zijn geboortejaar is onbekend, maar kan bij benadering rond 1585 gesteld worden. Hij stierf in 1656, in zijn toenmalige woonplaats Arnhem.

Tussen 1614 en 1616 was hij werkzaam als cartograaf, zowel in Friesland als in Amsterdam. Van 1616 tot 1628 woonde hij te Leiden, waar hij naast zijn graveurschap ook werkte als uitgever en vertaler van verschillende boekwerken. In 1628 verhuisde hij naar Arnhem, waar hij een aanstelling kreeg als kaartmaker voor de Historia Gelrica, de officiële Gelderse geschied- en landbeschrijving. In 1630 werd hij aangesteld tot landmeter van de provincie Gelderland.

Fonds

Geelkercks biografie (zie literatuuropgave) levert veel gegevens op over zijn kaartgraveurschap, maar zegt weinig over zijn bezigheden als uitgever. Informatie hierover kunnen we alleen uit de samenstelling van zijn fonds halen. We hebben geprobeerd dit fonds te reconstrueren, voornamelijk op grond van drukkerscatalogi van enkele grote bibliotheken, aangevuld met gegevens uit pamflettencatalogi. Hoewel we niet zeker kunnen zijn van de volledigheid van deze lijst, menen wij zijn eerste uitgave in 1616 te moeten plaatsen en zijn laatste uitgave in 1639.

In Geelkercks fonds troffen wij globaal genomen de volgende categorieën aan:

-	kaarten van plaatsen, reizen en belegeringen;
-	teksten over belegeringen;
-	vier teksten over de dertigjarige oorlog;
-	teksten over raadsverkiezingen in verschillende plaatsen;
-	teksten en gravures over de prins van Oranje;
-	het verslag van een reis van J. van Spilbergen naar Oost- en West-Indië.

De raakvlakken tussen Wonderlicke Avontuer en andere teksten uit dit fonds zijn gering. Er zijn slechts vier teksten van vergelijkbare omvang. Er is wel een aantal teksten over de dertigjarige oorlog; deze geven echter alleen zakelijke informatie en zijn niet verweven met

[p. 55]

een of andere liefdesgeschiedenis. Pure liefdesverhalen of vergelijkbare verhalen over (fictieve) personen, komen evenmin voor.

Auteur en graveur van Wonderlicke Avontuer

De auteur van Wonderlicke Avontuer is onbekend. Alleen Waller noemt Geelkerck als auteur, maar zegt niets over de eventuele boeken die hij geschreven zou hebben. Over het auteurschap van ons boek blijven we dus in het duister tasten.

Wie de titelprent heeft vervaardigd is eveneens onbekend, hoewel het aannemelijk zou zijn om Geelkerck als de maker aan te wijzen. Hij was immers een gerenommeerd graveur en over een aantal teksten uit zijn fonds wordt uitdrukkelijk vermeld dat hij de graveur is. Ook wordt hij door Dronckers en Muller vermeld als de maker van de titelprent van Wonderlicke Avontuer. Dit alles blijft echter hypothetisch en we kunnen alleen zeker zijn van Geelkercks uitgeverschap van Wonderlicke Avontuer.

Literatuur

De biografische gegevens zijn geheel gebaseerd op Nicolaes van Geelkercken. Een Gelders kartograaf uit de zeventiende eeuw. De door ons gereconstrueerde fondslijst is gebaseerd op pamflettencatalogi, de drukkerscatalogus van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam en de Koninklijke Bibliotheek en het zogenaamde ‘apparaat Enschede’, aanwezig in de Bibliotheek van de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels. De vermelding van de jaren 1616 en 1639, waartussen Geelkerck als uitgever actief was, zijn respectievelijk afkomstik uit H.C. Rogge, Beschrijvende catalogus der pamflettenverzameling van de Remonstrantse kerk te Amsterdam, 1863-'66 en het apparaat Enschedé. F.G. Waller noemt Geelkerck als auteur in zijn Biografisch woordenboek van Noord-Nederlandse graveurs. E. Dronckers, in de Catalogus van Nederlandse en Vlaamse boeken in de verzameling van F.G. Waller en F. Muller in de Catalogus van populaire proza-schrijvers vermelden Geelkerck als graveur van de titelprent.