Westland. Jaargang 2

Boekbesprekingen

Huwelijk en moraal

Roel de Ridder: Als de Stormen luwen (Pro Arte, Diest).

Roel De Ridder, waarvan ik destijds een bombastisch roman las (‘De Kwelm der Liefde’ onder pseudoniem Michiel van Raversgonde), schijnt mij een outsider in onze literatuur die vooralsnog in troebel water vischt. Hij heeft een niet te miskennen zin voor psychologie en problematiek, zijn verteltoon is precies niet vervelend, maar wat mist hij natuurlijkheid en nuanceering, wat is hij hoogdravend en doet hij gewichtig! Ik betreur dit des te meer omdat hij een belangrijk thema aanraakt, nl. dat van het mislukte huwelijk. Doch zooals vele katholieke auteurs hier te lande blijft hij bij het beproefde ontwikkelingsschema: volharden in de boosheid tot de genade redt. De genade redt als het leven zelf verknoeid is. Alles komt terecht? De man doet een verkeerde keuze. Hij weet met zijn ontgoocheling geen blijf. Behoefte aan affectie die niet voldaan wordt. Verkoeling, die een bullebak van hem maakt. Sexueele nood, die hem naar het overspel drijft. De liefde kortom, die over heel de lijn zoek geraakt. Als dan de vrouw den huiselijken kring verlaat is zij nog in het ongelijk. Selbstverständlich! Het huwelijk is een sacrament. Gelukkig keert ze weer, maar het wil niet meer vlotten. Doch eerst als de kinderen hun weg gemaakt hebben, verlaat zij den man voor het klooster. Kerkelijke oplossing. Ten slotte zal ook de man zijn schuld beseffen: hij wordt broeder. En daarmee is het drama opgeklaard. De stormen zijn geluwd. Boete en afzondering na de volledige verwoesting van het gemeenschappelijk geluk.

Door berouw worden de zonden vergeven. Maar op de initiale fout wordt niet gewezen. Het verwondert me daarom niet dat naar andere oplossingen dan de genade werd gezocht. Want het is waarachtig geen samenleven zooals Roel De Ridder het ons heeft ge-

[p. 241]

schilderd. Zijn menschen zijn effenaf monsters. De moeder van Steven Doon bv. is meer dan weerzinwekkend, wat, meen ik, niet de bedoeling van den schrijver is. En verandert de genade iets aan die som van onoprechtheid, eigenwaan, koppigheid, misverstand en domheid? Ik raad als tegengif dan ook ten zeerste de lectuur van Bertrand Russell's ‘Marriage and Morals’ aan. Ik geloof dat er enkele gezondmakender gedachten in steken.

Geheel onverdienstelijk is ‘Als de stormen luwen’ niet. Buiten doorgaans opgeschroefde, soms obscure argumentatie en duimdikke tendenz, treffen we er enkele opmerkelijke bladzijden in: vlot, intelligent en frisch geschreven. Roel De Ridder voelt zich tot de groote thema's aangetrokken, heeft kijk op de werkelijkheid, hij mist echter zelf een gezonde emancipatie of beter gezegd hij houdt zich te zeer aan een Davidsfondsoplossing om bevredigend werk te geven.

Paul de Vree